Muqe
New member
Duyusal aşırı uyarılma, kişiler arası etkileşimlerde sorunlar, katı rutinler. Otizm çeşitli ve karmaşıktır. Otizmi olan her insanda bozukluk kendini farklı şekilde gösterir. Bunun neye benzeyebileceği ve otizmli kişilerin her gün hangi zorlukların üstesinden gelmesi gerektiği.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm Nedir?
Otizm spektrum bozukluğu (ASD), insan beyninde meydana gelen karmaşık, çok yönlü bir gelişimsel bozukluktur. Bozukluk bilgi ve algı işleme alanında kendini gösterir. Otizmli kişiler için bu, onların sosyal etkileşimlerini nasıl deneyimlediklerini, nasıl iletişim kurduklarını ve başkalarının iletişimini nasıl algıladıklarını etkiler. Ve kendilerinin ve diğer insanların davranışlarını nasıl algıladıkları. Ayrıca çevresel ve duyusal izlenimlerin algılanması ve işlenmesi de bozulur. Otizm genellikle doğrusal bir şey olarak algılanır. “Çok otistik”ten “o kadar otistik değil”e. Ancak özelliklerin bileşimi ve ifadesi kişiden kişiye değişir. Bireye bağlı olan sadece belirli semptomların ne kadar güçlü veya zayıf olduğu değildir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm genellikle doğrusal bir şey olarak anlaşılır. Bu nedenle insanlar az çok otistiktir. Gerçekte otizm, her insanda farklı şekilde ortaya çıkan çeşitli semptomların karmaşık bir etkileşimidir.
Kaynak: CAMHS Uzmanları/Gina Patan
Otizm kendini nasıl gösterir?
Otizmli Kişileri Teşvik Federal Derneği'ne göre “austismus Deutschland eV”, otizm spektrum bozukluğunun semptomları üç ana alana ve ayrıca aşırı uyarılmaya olası tepkilere ayrılabilir. Ne kadar güçlü oldukları kişiden kişiye değişir.
Sosyal etkileşimler ve iletişim: Otizmli kişiler hem sosyal hem de duygusal sinyalleri değerlendirmede ve göndermede zorluk yaşayabilirler. Bu, diğer insanların duygularına uygun şekilde yanıt vermeyi veya sosyal bir duruma uyum sağlamayı zorlaştırabilir. Dil gelişiminin bozulması durumu daha da kötüleştirebilir: Örneğin otizmli bir kişinin konuşma tonu duruma uygun olmayabilir veya ona eşlik eden jestler eksik olabilir. Bu zorluklar çoğu zaman otizmli kişilerin kişilerarası ilişkileri sürdürmekte zorluk yaşamalarına neden olur.
Davranışlar: Bu alanda OSB'nin başka semptomları da tespit edilebilir. Otizmli kişiler genellikle katı, tekrarlayan kalıplara göre hareket ederler ve bu kalıplar genellikle kompülsif olarak takip edilir. Bu davranış aynı zamanda “kıstırma” (Almanca'da uyarıcı anlamına gelir) denilen şeyi de içerir. Hareketler veya sesler tekrar tekrar tekrarlanır. Günlük yaşamın katı rutinlerinin bir sonucu olarak, otizmli kişiler değişimle baş etmekte zorlanabilirler.
Çevresel ve duyusal izlenimler: Otizmli kişiler çevresel ve duyusal izlenimleri algılamada ve işlemede zorluk çekerler. Dış uyaranlar beyin tarafından yeterince filtrelenmiyor, her şey eşit derecede önemli görünüyor: Işık özellikle parlak olarak algılanıyor, kokular ve sesler çok yoğun. Bu, otizmli kişilerde sinir sisteminin hızla aşırı uyarılmasına yol açabilir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Aşırı uyarılmaya tepki: Otistik erime olarak adlandırılan durum, vücudun aşırı uyarılmaya karşı istemsiz bir tepkisi olabilir. Belli bir noktadan sonra sinir sistemi artık kendini düzenleyemez hale gelir. Sonuç, refleksif eylemler ve dürtüsel, duygusal patlamalardır: yüksek sesle çığlık atmak, ağlamak, aynı zamanda kendine zarar verme ve saldırgan davranışlar da bir çöküşün işaretleri olabilir. Aşırı uyarılmaya verilen bir başka tepki de kapanmadır: Etkilenenler geri çekilir, hareketsiz hale gelir ve bazen kayıtsız kalır. Aşırı yorgunluk ve fiziksel zayıflık, vücudun bunaldığının ve artık uyaran seli ile baş edemediğinin sinyalini verir. Aşağıdaki video otizmli kişilerin çevrelerini nasıl algıladıklarını simüle etmektedir.
Varyantlar var mı?
Evet. Güncel araştırmalara göre otizm spektrum bozukluğu üç farklı türe ayrılıyor: erken çocukluk otizmi, Asperger sendromu ve atipik otizm. Erken çocukluk otizmi üç yaşından önce kendini gösterir. Asperger sendromu ise genellikle ancak üç yaşından sonra ortaya çıkar. Ayrıca Asperger sendromu genellikle dil gelişimi sorunlarına yol açmaz. “Oberberg Kliniken” hastane derneğinin web sitesinde, atipik otizme sıklıkla ciddi zihinsel engelin eşlik ettiği belirtiliyor. İletişim becerileri de yeterince gelişmemiştir.
Otizmin nedenleri nelerdir?
Şu anda otizm spektrum bozukluğunun nedenleri için, nedenlere ilişkin kapsamlı kanıt sağlayabilecek bir model bulunmamaktadır. Mevcut bilgilere göre farklı biyolojik faktörlerin etkileşimi sorumlu olabilir. Örneğin Federal Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre otizmli bir kişinin aynı zamanda otizmli bir çocuğa sahip olma ihtimali yüzde 40 ila 80 civarındadır. Ebeveynlerin ileri yaşı da bir neden olabilir. Epilepsi veya psikiyatrik hastalıklar gibi önceden var olan anne hastalıkları ve hamilelik sırasında kızamıkçık virüsü enfeksiyonunun da otizm için olası tetikleyiciler olduğu düşünülmektedir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm nasıl teşhis edilir?
Otizm tanısı bir dizi psikolojik ve tıbbi testle konur. Testler ve anketler olası otizm semptomlarını incelemeyi ve gerekirse tanımlamayı amaçlamaktadır. Özellikle çocuklar söz konusu olduğunda, davranışla ilgili açıklama yapabilmek için yasal vasiler teşhis sürecine dahil olur. Ayrıca fiziksel muayene sırasında olası işitme ve/veya görme bozuklukları da incelenerek örneğin iletişim sorunlarının işitme bozukluğundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı kontrol edilir. İnternette otizm için birçok kendi kendine test var. Bunlar elbette öz değerlendirme için kullanılabilir ancak kapsamlı bir psikiyatrik muayenenin yerini almazlar. Otizm tanısı kan tahlili ile konulamaz.
Otizm tedavi edilebilir mi?
Hayır. Otizm Spektrum Bozukluğu “tedavi edilemez”. Ayrıca semptomları hafifletebilecek bir ilaç da yoktur. Ancak bozukluk en azından acıyı hafifletmek için tedavi edilebilir. Terapi, konuşma sorunları veya diğer insanlarla ilişkilerde yaşanan zorluklar gibi bazı sınırlamaların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bir kişiye ne kadar erken teşhis konursa o kadar iyi yardım alınabilir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
DEHB ve otizm arasındaki fark
Otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) iki farklı tıbbi durumdur. Her ikisi de gelişimsel bozukluklardır. DEHB'li insanlar, otizmli insanlar gibi, diğer şeylerin yanı sıra dış uyaranları işlemede sorunlar yaşarlar. Ancak DEHB'nin ana belirtileri konsantrasyon güçlüğü, dürtüsellik ve hiperaktivitedir. Otizmden farklı olarak DEHB için, bozukluğu tedavi etmeyen ancak semptomları önemli ölçüde azaltabilen ilaç alma seçeneği vardır. Bir kişi hem otizme hem de DEHB'ye sahip olabilir: AuDHD.
Nöroçeşitlilik kavramı
Nöroçeşitlilik kavramı henüz nispeten yenidir ve henüz tek tip bir tanıma sahip değildir. Bu kavramın amacı insan beyninin çeşitliliğini anlatmaktır. Nörolojik farklılıklar doğal insan yatkınlıkları olarak görülmelidir. Nöroçeşitlilik, nörotipik ve nöroçeşitlilik arasında ayrım yapar. İnsanların çoğunluğu gibi akademik, profesyonel, toplumsal ve sosyal taleplerle başa çıkabilen kişiler nörotipik olarak kabul edilir. Öte yandan, günlük gereksinimleri “yapılması gerektiği gibi” karşılamanın hatırı sayılır bir çaba anlamına geldiği nöroçeşitliliğe sahip insanlar da var. Çeşitli beyin fonksiyonları “normal” olarak kabul edilenden önemli ölçüde farklı çalışır. Sonuç olarak, nöroçeşitliliğe sahip insanlar zorluklarla başa çıkmak için stratejiler ve yöntemler geliştirir. Bir örnek, kendinizi duyusal aşırı yüklenmeden koruyan kulaklıklardır. Nörodiverjanslı insanlar, aşırı uyarılmış sinir sistemlerini sakinleştirebilmek için huzura ve mesafeye daha sık ihtiyaç duyarlar. Otizm ve DEHB'ye ek olarak nörodiverjanslar arasında örneğin diskalkuli veya disleksi de yer alır.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm Nedir?
Otizm spektrum bozukluğu (ASD), insan beyninde meydana gelen karmaşık, çok yönlü bir gelişimsel bozukluktur. Bozukluk bilgi ve algı işleme alanında kendini gösterir. Otizmli kişiler için bu, onların sosyal etkileşimlerini nasıl deneyimlediklerini, nasıl iletişim kurduklarını ve başkalarının iletişimini nasıl algıladıklarını etkiler. Ve kendilerinin ve diğer insanların davranışlarını nasıl algıladıkları. Ayrıca çevresel ve duyusal izlenimlerin algılanması ve işlenmesi de bozulur. Otizm genellikle doğrusal bir şey olarak algılanır. “Çok otistik”ten “o kadar otistik değil”e. Ancak özelliklerin bileşimi ve ifadesi kişiden kişiye değişir. Bireye bağlı olan sadece belirli semptomların ne kadar güçlü veya zayıf olduğu değildir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm genellikle doğrusal bir şey olarak anlaşılır. Bu nedenle insanlar az çok otistiktir. Gerçekte otizm, her insanda farklı şekilde ortaya çıkan çeşitli semptomların karmaşık bir etkileşimidir.
Kaynak: CAMHS Uzmanları/Gina Patan
Otizm kendini nasıl gösterir?
Otizmli Kişileri Teşvik Federal Derneği'ne göre “austismus Deutschland eV”, otizm spektrum bozukluğunun semptomları üç ana alana ve ayrıca aşırı uyarılmaya olası tepkilere ayrılabilir. Ne kadar güçlü oldukları kişiden kişiye değişir.
Sosyal etkileşimler ve iletişim: Otizmli kişiler hem sosyal hem de duygusal sinyalleri değerlendirmede ve göndermede zorluk yaşayabilirler. Bu, diğer insanların duygularına uygun şekilde yanıt vermeyi veya sosyal bir duruma uyum sağlamayı zorlaştırabilir. Dil gelişiminin bozulması durumu daha da kötüleştirebilir: Örneğin otizmli bir kişinin konuşma tonu duruma uygun olmayabilir veya ona eşlik eden jestler eksik olabilir. Bu zorluklar çoğu zaman otizmli kişilerin kişilerarası ilişkileri sürdürmekte zorluk yaşamalarına neden olur.
Davranışlar: Bu alanda OSB'nin başka semptomları da tespit edilebilir. Otizmli kişiler genellikle katı, tekrarlayan kalıplara göre hareket ederler ve bu kalıplar genellikle kompülsif olarak takip edilir. Bu davranış aynı zamanda “kıstırma” (Almanca'da uyarıcı anlamına gelir) denilen şeyi de içerir. Hareketler veya sesler tekrar tekrar tekrarlanır. Günlük yaşamın katı rutinlerinin bir sonucu olarak, otizmli kişiler değişimle baş etmekte zorlanabilirler.
Çevresel ve duyusal izlenimler: Otizmli kişiler çevresel ve duyusal izlenimleri algılamada ve işlemede zorluk çekerler. Dış uyaranlar beyin tarafından yeterince filtrelenmiyor, her şey eşit derecede önemli görünüyor: Işık özellikle parlak olarak algılanıyor, kokular ve sesler çok yoğun. Bu, otizmli kişilerde sinir sisteminin hızla aşırı uyarılmasına yol açabilir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Aşırı uyarılmaya tepki: Otistik erime olarak adlandırılan durum, vücudun aşırı uyarılmaya karşı istemsiz bir tepkisi olabilir. Belli bir noktadan sonra sinir sistemi artık kendini düzenleyemez hale gelir. Sonuç, refleksif eylemler ve dürtüsel, duygusal patlamalardır: yüksek sesle çığlık atmak, ağlamak, aynı zamanda kendine zarar verme ve saldırgan davranışlar da bir çöküşün işaretleri olabilir. Aşırı uyarılmaya verilen bir başka tepki de kapanmadır: Etkilenenler geri çekilir, hareketsiz hale gelir ve bazen kayıtsız kalır. Aşırı yorgunluk ve fiziksel zayıflık, vücudun bunaldığının ve artık uyaran seli ile baş edemediğinin sinyalini verir. Aşağıdaki video otizmli kişilerin çevrelerini nasıl algıladıklarını simüle etmektedir.
Varyantlar var mı?
Evet. Güncel araştırmalara göre otizm spektrum bozukluğu üç farklı türe ayrılıyor: erken çocukluk otizmi, Asperger sendromu ve atipik otizm. Erken çocukluk otizmi üç yaşından önce kendini gösterir. Asperger sendromu ise genellikle ancak üç yaşından sonra ortaya çıkar. Ayrıca Asperger sendromu genellikle dil gelişimi sorunlarına yol açmaz. “Oberberg Kliniken” hastane derneğinin web sitesinde, atipik otizme sıklıkla ciddi zihinsel engelin eşlik ettiği belirtiliyor. İletişim becerileri de yeterince gelişmemiştir.
Otizmin nedenleri nelerdir?
Şu anda otizm spektrum bozukluğunun nedenleri için, nedenlere ilişkin kapsamlı kanıt sağlayabilecek bir model bulunmamaktadır. Mevcut bilgilere göre farklı biyolojik faktörlerin etkileşimi sorumlu olabilir. Örneğin Federal Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre otizmli bir kişinin aynı zamanda otizmli bir çocuğa sahip olma ihtimali yüzde 40 ila 80 civarındadır. Ebeveynlerin ileri yaşı da bir neden olabilir. Epilepsi veya psikiyatrik hastalıklar gibi önceden var olan anne hastalıkları ve hamilelik sırasında kızamıkçık virüsü enfeksiyonunun da otizm için olası tetikleyiciler olduğu düşünülmektedir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Otizm nasıl teşhis edilir?
Otizm tanısı bir dizi psikolojik ve tıbbi testle konur. Testler ve anketler olası otizm semptomlarını incelemeyi ve gerekirse tanımlamayı amaçlamaktadır. Özellikle çocuklar söz konusu olduğunda, davranışla ilgili açıklama yapabilmek için yasal vasiler teşhis sürecine dahil olur. Ayrıca fiziksel muayene sırasında olası işitme ve/veya görme bozuklukları da incelenerek örneğin iletişim sorunlarının işitme bozukluğundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı kontrol edilir. İnternette otizm için birçok kendi kendine test var. Bunlar elbette öz değerlendirme için kullanılabilir ancak kapsamlı bir psikiyatrik muayenenin yerini almazlar. Otizm tanısı kan tahlili ile konulamaz.
Otizm tedavi edilebilir mi?
Hayır. Otizm Spektrum Bozukluğu “tedavi edilemez”. Ayrıca semptomları hafifletebilecek bir ilaç da yoktur. Ancak bozukluk en azından acıyı hafifletmek için tedavi edilebilir. Terapi, konuşma sorunları veya diğer insanlarla ilişkilerde yaşanan zorluklar gibi bazı sınırlamaların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bir kişiye ne kadar erken teşhis konursa o kadar iyi yardım alınabilir.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
DEHB ve otizm arasındaki fark
Otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) iki farklı tıbbi durumdur. Her ikisi de gelişimsel bozukluklardır. DEHB'li insanlar, otizmli insanlar gibi, diğer şeylerin yanı sıra dış uyaranları işlemede sorunlar yaşarlar. Ancak DEHB'nin ana belirtileri konsantrasyon güçlüğü, dürtüsellik ve hiperaktivitedir. Otizmden farklı olarak DEHB için, bozukluğu tedavi etmeyen ancak semptomları önemli ölçüde azaltabilen ilaç alma seçeneği vardır. Bir kişi hem otizme hem de DEHB'ye sahip olabilir: AuDHD.
Nöroçeşitlilik kavramı
Nöroçeşitlilik kavramı henüz nispeten yenidir ve henüz tek tip bir tanıma sahip değildir. Bu kavramın amacı insan beyninin çeşitliliğini anlatmaktır. Nörolojik farklılıklar doğal insan yatkınlıkları olarak görülmelidir. Nöroçeşitlilik, nörotipik ve nöroçeşitlilik arasında ayrım yapar. İnsanların çoğunluğu gibi akademik, profesyonel, toplumsal ve sosyal taleplerle başa çıkabilen kişiler nörotipik olarak kabul edilir. Öte yandan, günlük gereksinimleri “yapılması gerektiği gibi” karşılamanın hatırı sayılır bir çaba anlamına geldiği nöroçeşitliliğe sahip insanlar da var. Çeşitli beyin fonksiyonları “normal” olarak kabul edilenden önemli ölçüde farklı çalışır. Sonuç olarak, nöroçeşitliliğe sahip insanlar zorluklarla başa çıkmak için stratejiler ve yöntemler geliştirir. Bir örnek, kendinizi duyusal aşırı yüklenmeden koruyan kulaklıklardır. Nörodiverjanslı insanlar, aşırı uyarılmış sinir sistemlerini sakinleştirebilmek için huzura ve mesafeye daha sık ihtiyaç duyarlar. Otizm ve DEHB'ye ek olarak nörodiverjanslar arasında örneğin diskalkuli veya disleksi de yer alır.