Almanya için Alternatif (AfD) açısından, kuruluş yıl dönümünde kutlanacak epeyce şey var: Parti 2017’den beri Federal Meclis’te yer alıyor. Ayrıyeten 16 eyalet parlamentosunun 15’inde temsil ediliyor. Anketlere göre AfD şu anda yüzde 13’lük bir seçmen dayanağına sahip. Hatta Almanya’nın doğusundaki birtakım eyaletlerde bu oran daha da fazla.
DW’ye konuşan partinin Eş Genel Lideri Alice Weidel, “AfD, daha evvel liberal-muhafazakâr bir gücün eksik olduğu Almanya’daki siyasi parti yelpazesinin kalıcı demirbaşlarından birine dönüştü” diyor.
“Radikal, Yahudi tersi ve ırkçı”
Parti, resmî olarak 6 Şubat 2013 tarihinde faaliyete geçti. Siyaset bilimci Ursula Münch DW’ye verdiği mülakatta, “AfD, Hıristiyan Demokratlardan uzaklaşan ve radikal sağcı görüşleri benimseyen beşerler için bir toplanma noktası haline geldi” saptamasını yapıyor.
Münch, bu biçimdedan bu yana AfD’nin “yarı akademik bir partiden” bugün “aşırılık yanlısı, Yahudi aykırısı ve ırkçı eğilimlere sahip bir çok sağcı bir partiye” evrildiğini söylüyor.
AfD birinci günlerinde, Başbakan Merkel’in euro kurtarma siyasetini şiddetle eleştiriyordu. Eylül 2012’de AfD’nin öncüsü olarak “Seçim Alternatifi 2013” kuruldu. Bu oluşumun devamında, iktisat profesörü Bernd Lucke, gazeteci Konrad Adam ve eski CDU üyesi Alexander Gauland Almanya için Alternatif (AfD) partisini kurdular. Lucke ve Adam partiye oldukcatan sırtlarını döndü.
AfD bünyesinde Birinci olarak üç ana akımı vardı: Liberal iktisat yanlıları, milliyetçi muhafazakârlar ve sağ popülistler. Günümüzde bu üç akımdan birinci ikisinin partide pek esamesi okunmuyor. Partinin radikalleşmesi, 2015 yılında yüz binlerce mültecinin, Suriye’deki savaştan kaçarak Almanya’ya sığınmasıyla başladı.
AfD’nin kurucu takımı: (Soldan sağa) İktisat Profesörü Bernd Lucke, Gazeteci Konrad Adam ve eski CDU üyesi Alexander Gauland – (14.04.2013 / Berlin)Fotoğraf: Marc Tirl/dpa/picture alliance
Güvenlik makamlarının takibinde
Haziran 2018 başında, partinin o dönemki meclis küme lideri Alexander Gauland, altı milyon Yahudi’nin hayatına mal olan Nazi devrindeki soykırımı hiçe sayarak, “Hitler ve Naziler, bin yılı aşkın ulu Alman tarihinde yalnızca bir kuşun ayak izidir” benzetmesini yaptı. Siyaset bilimci Münch’e bakılırsa, “AfD’nin muvaffakiyetinin bir öteki sebebi de bu cins radikal telaffuzların, halkın bir kısmı tarafınca pek sevilmesi. Beşerler şu biçimde düşünüyor: Birilerin de çıkıp bunları söyleyebilmesi gerekir!”
Bu ve gibisi açıklamalar, Alman güvenlik makamlarını da harekete geçirdi. Almanya’nın iç istihbarat servisi olan Federal Anayasayı Müdafaa Dairesi, Mart 2021’de partiyi “şüpheli çok sağcı vaka” olarak sınıflandırdı. AfD’nin “Der Flügel” (Kanat) isimli fanatik milliyetçi bir alt kümesi, Anayasayı Müdafaa Dairesi tarafınca “aşırı sağcılığı kanıtlanmış” bir oluşum olarak kabul edildi. Bu da üyelerinin istihbarat servisince müşahede altına alınabileceği, bu kapsamda telefon görüşmelerinin ve öbür irtibatlarının takip edilebileceği manasına geliyor.
Erkek hâkim bir parti
AfD’nin üye sayısı yaklaşık 30 bin ötüründa. Almanya’da en epeyce üyeye sahip parti, 380 binle SPD. Onu 10 bin eksikle CDU izliyor. Hıristiyan Birliği oluşturan öteki parti CSU ise 132 bin üyeye sahip.
AfD üyelerinin yüzde 80’inden çoksını erkekler oluşturuyor. Bertelsmann Vakfı tarafınca 2020 yazında yapılan bir anket, AfD seçmenlerinin yüzde 29’unun çok sağcı eğilimler taşıdığını ortaya koydu. ötürüsıyla AfD seçmenleri içinde yabancı düşmanlığı, antisemitizm ve otoriter rejimlere duyulan eğilim, öbür partilerin destekçilerine kıyasla fazlaca daha fazla.
Tino Chrupalla ve Alice WeidelFotoğraf: dpa/Revierfoto/picture alliance
Rusya-Ukrayna savaşı konusunda da AfD, başka partilerden bariz biçimde ayrılıyor. Eş Genel Lider Alice Weidel, Vladimir Putin’in savaş kabahatleri mahkemesine çıkarılmasına ya da Rusya’ya yaptırım uygulanmasına karşı. Parti, başından beri Ukrayna’ya silah sevkiyatına muhalefet ediyor ve bu biçimde bir adımı “savaş çığırtkanlığı” olarak nitelendiriyor. Weidel, Almanya’nın Ukrayna’ya Leopard tankları tedarik edecek olmasını “feci bir karar” kelamlarıyla eleştirdi.
Hedef: Muhalefet rolünden sıyrılıp hükümet olmak
AfD’nin maksadında artık iktidar koltuğu var. Lakin bugüne kadar lokal yahut bölgesel seviyede bile olsa, bir hükümet oluşumunda yer almayı başaramadı. Parti artık parlamentolardaki muhalefet rolünden sıyrılmak istiyor. Muhtemelen federal seviyede bunda başarılı olamayacaktır. Lakin AfD, Almanya’nın doğusundaki eyaletlerde hiç de azımsanmayacak bir bahtı olduğuna inanıyor. Çünkü buradaki seçimlerde tertipli olarak yüzde 20’nin üzerinde oy almayı başarıyor. Bilhassa kırsal ve ücra bölgelerde oy oranı çok yüksek.
Anketlere bakılırsa, Almanya’nın doğusundaki Saksonya ve Thüringen eyaletlerinde halihazırda en kuvvetli parti pozisyonunda. Önümüzdeki yıl bu eyaletlerde ve Brandenburg’da seçim yapılacak. Eş Genel Lider Alice Weidel, DW’ye verdiği demeçte, “Bu eyaletlerde hükümet oluşumlarına dahil olmak, bizim için bir daha sonraki makul adım olacak” diyor. Bu durumda akla yatan tek muhtemel koalisyon ortağı CDU olabilir. Lakin Hıristiyan Demokratlar, daha şimdiden bu biçimde bir seçeneğin kelam konusu olamayacağını ilan etti. Hatta bu bahiste parti olarak prensip sonucu bile aldılar.
Prof. Dr. Ursula MünchFotoğraf: Eventpress Stauffenberg/ Eventpress/picture alliance
Siyaset bilimci Ursula Münch’ün sağ popülistlerin doğum gününe ait farklı bir görüşü var: “AfD’nin varlığı ve bugünkü pozisyonu, Alman demokrasisinin istikrarının da bir göstergesidir. Parlamenter sistemimiz, AfD ve öbür aşırılık yanlılarının, o denli argüman ettikleri üzere kapalı bir seçkin sistemlerinin olmadığını ifşa etti. AfD’nin on yıllık süreci, bununla birlikte parti sistemimizin değişime de imkân sağladığını ortaya koymuştur.”
DW’ye konuşan partinin Eş Genel Lideri Alice Weidel, “AfD, daha evvel liberal-muhafazakâr bir gücün eksik olduğu Almanya’daki siyasi parti yelpazesinin kalıcı demirbaşlarından birine dönüştü” diyor.
“Radikal, Yahudi tersi ve ırkçı”
Parti, resmî olarak 6 Şubat 2013 tarihinde faaliyete geçti. Siyaset bilimci Ursula Münch DW’ye verdiği mülakatta, “AfD, Hıristiyan Demokratlardan uzaklaşan ve radikal sağcı görüşleri benimseyen beşerler için bir toplanma noktası haline geldi” saptamasını yapıyor.
Münch, bu biçimdedan bu yana AfD’nin “yarı akademik bir partiden” bugün “aşırılık yanlısı, Yahudi aykırısı ve ırkçı eğilimlere sahip bir çok sağcı bir partiye” evrildiğini söylüyor.
AfD birinci günlerinde, Başbakan Merkel’in euro kurtarma siyasetini şiddetle eleştiriyordu. Eylül 2012’de AfD’nin öncüsü olarak “Seçim Alternatifi 2013” kuruldu. Bu oluşumun devamında, iktisat profesörü Bernd Lucke, gazeteci Konrad Adam ve eski CDU üyesi Alexander Gauland Almanya için Alternatif (AfD) partisini kurdular. Lucke ve Adam partiye oldukcatan sırtlarını döndü.
AfD bünyesinde Birinci olarak üç ana akımı vardı: Liberal iktisat yanlıları, milliyetçi muhafazakârlar ve sağ popülistler. Günümüzde bu üç akımdan birinci ikisinin partide pek esamesi okunmuyor. Partinin radikalleşmesi, 2015 yılında yüz binlerce mültecinin, Suriye’deki savaştan kaçarak Almanya’ya sığınmasıyla başladı.
AfD’nin kurucu takımı: (Soldan sağa) İktisat Profesörü Bernd Lucke, Gazeteci Konrad Adam ve eski CDU üyesi Alexander Gauland – (14.04.2013 / Berlin)Fotoğraf: Marc Tirl/dpa/picture alliance
Güvenlik makamlarının takibinde
Haziran 2018 başında, partinin o dönemki meclis küme lideri Alexander Gauland, altı milyon Yahudi’nin hayatına mal olan Nazi devrindeki soykırımı hiçe sayarak, “Hitler ve Naziler, bin yılı aşkın ulu Alman tarihinde yalnızca bir kuşun ayak izidir” benzetmesini yaptı. Siyaset bilimci Münch’e bakılırsa, “AfD’nin muvaffakiyetinin bir öteki sebebi de bu cins radikal telaffuzların, halkın bir kısmı tarafınca pek sevilmesi. Beşerler şu biçimde düşünüyor: Birilerin de çıkıp bunları söyleyebilmesi gerekir!”
Bu ve gibisi açıklamalar, Alman güvenlik makamlarını da harekete geçirdi. Almanya’nın iç istihbarat servisi olan Federal Anayasayı Müdafaa Dairesi, Mart 2021’de partiyi “şüpheli çok sağcı vaka” olarak sınıflandırdı. AfD’nin “Der Flügel” (Kanat) isimli fanatik milliyetçi bir alt kümesi, Anayasayı Müdafaa Dairesi tarafınca “aşırı sağcılığı kanıtlanmış” bir oluşum olarak kabul edildi. Bu da üyelerinin istihbarat servisince müşahede altına alınabileceği, bu kapsamda telefon görüşmelerinin ve öbür irtibatlarının takip edilebileceği manasına geliyor.
Erkek hâkim bir parti
AfD’nin üye sayısı yaklaşık 30 bin ötüründa. Almanya’da en epeyce üyeye sahip parti, 380 binle SPD. Onu 10 bin eksikle CDU izliyor. Hıristiyan Birliği oluşturan öteki parti CSU ise 132 bin üyeye sahip.
AfD üyelerinin yüzde 80’inden çoksını erkekler oluşturuyor. Bertelsmann Vakfı tarafınca 2020 yazında yapılan bir anket, AfD seçmenlerinin yüzde 29’unun çok sağcı eğilimler taşıdığını ortaya koydu. ötürüsıyla AfD seçmenleri içinde yabancı düşmanlığı, antisemitizm ve otoriter rejimlere duyulan eğilim, öbür partilerin destekçilerine kıyasla fazlaca daha fazla.
Tino Chrupalla ve Alice WeidelFotoğraf: dpa/Revierfoto/picture alliance
Rusya-Ukrayna savaşı konusunda da AfD, başka partilerden bariz biçimde ayrılıyor. Eş Genel Lider Alice Weidel, Vladimir Putin’in savaş kabahatleri mahkemesine çıkarılmasına ya da Rusya’ya yaptırım uygulanmasına karşı. Parti, başından beri Ukrayna’ya silah sevkiyatına muhalefet ediyor ve bu biçimde bir adımı “savaş çığırtkanlığı” olarak nitelendiriyor. Weidel, Almanya’nın Ukrayna’ya Leopard tankları tedarik edecek olmasını “feci bir karar” kelamlarıyla eleştirdi.
Hedef: Muhalefet rolünden sıyrılıp hükümet olmak
AfD’nin maksadında artık iktidar koltuğu var. Lakin bugüne kadar lokal yahut bölgesel seviyede bile olsa, bir hükümet oluşumunda yer almayı başaramadı. Parti artık parlamentolardaki muhalefet rolünden sıyrılmak istiyor. Muhtemelen federal seviyede bunda başarılı olamayacaktır. Lakin AfD, Almanya’nın doğusundaki eyaletlerde hiç de azımsanmayacak bir bahtı olduğuna inanıyor. Çünkü buradaki seçimlerde tertipli olarak yüzde 20’nin üzerinde oy almayı başarıyor. Bilhassa kırsal ve ücra bölgelerde oy oranı çok yüksek.
Anketlere bakılırsa, Almanya’nın doğusundaki Saksonya ve Thüringen eyaletlerinde halihazırda en kuvvetli parti pozisyonunda. Önümüzdeki yıl bu eyaletlerde ve Brandenburg’da seçim yapılacak. Eş Genel Lider Alice Weidel, DW’ye verdiği demeçte, “Bu eyaletlerde hükümet oluşumlarına dahil olmak, bizim için bir daha sonraki makul adım olacak” diyor. Bu durumda akla yatan tek muhtemel koalisyon ortağı CDU olabilir. Lakin Hıristiyan Demokratlar, daha şimdiden bu biçimde bir seçeneğin kelam konusu olamayacağını ilan etti. Hatta bu bahiste parti olarak prensip sonucu bile aldılar.
Prof. Dr. Ursula MünchFotoğraf: Eventpress Stauffenberg/ Eventpress/picture alliance
Siyaset bilimci Ursula Münch’ün sağ popülistlerin doğum gününe ait farklı bir görüşü var: “AfD’nin varlığı ve bugünkü pozisyonu, Alman demokrasisinin istikrarının da bir göstergesidir. Parlamenter sistemimiz, AfD ve öbür aşırılık yanlılarının, o denli argüman ettikleri üzere kapalı bir seçkin sistemlerinin olmadığını ifşa etti. AfD’nin on yıllık süreci, bununla birlikte parti sistemimizin değişime de imkân sağladığını ortaya koymuştur.”