DeSouza
New member
* 27 Aralık 1939’da Erzincan’da meydana gelen 7.9 büyüklüğündeki zelzelede 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı, 116 bin civarında bina yıkıldı. Türkiye hudutları içerisinde yaşanmış en büyük sarsıntı olarak kayıtlara geçerken bu zelzeleyle birlikte birinci sefer Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın varlığı anlaşılmaya başlandı.
* Tokat Erbaa’da 1942’de 7 büyüklüğünde meydana gelen zelzelede 3 bin can kaybı yaşandı.
* 20 Haziran 1943’te Adapazarı Hendek’te meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki zelzelede 336 kişi hayatını yitirdi.
* 26 Kasım 1943’de Samsun Ladik’te meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki sarsıntıda 4 bin insan hayatını yitirdi.
* Bolu-Gerede’de 1 Şubat 1944’de meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin 959 kişi hayatını yitirdi.
* Muş Varto’da 31 Mayıs 1946’da meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntıda 839 kişi hayatını kaybetti.
* 17 Ağustos 1949’da Bingöl Karlıova’da meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki zelzelede 450 kişi hayatını yitirdi.
* 19 Ağustos 1966’da Muş Varto’da meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki sarsıntıda 2 bin 394 kiyi ömrünü kaybetti.
* 28 Mart 1970’de Gediz’de meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki zelzelede bine yakın kişi hayatını yitirdi.
* 22 Mayıs 1971 tarihinde merkez üssü Bingöl olan 6.8 büyüklüğündeki sarsıntıda de 878 kişi ömrünü kaybetti.
* 6 Eylül 1975’de Diyarbakır Lice’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda 2 bin 385 kişi hayatını yitirdi.
* 24 Kasım 1976’da Van Çaldıran’da meydana gelen 7.5 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin 840 kişi hayatını yitirdi.
* 30 Ekim 1983’de Erzurum’da meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki zelzelede bin 155 kişi hayatını yitirdi.
* 13 Mart 1992’de Erzincan’da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki zelzelede 653 kişi hayatını yitirdi.
* 17 Ağustos 1999’da merkez üssü Gölcük olan 7.4 büyüklüğündeki zelzele Türkiye’nin zelzele geçmişinde en uzun zelzele olarak kayıtlara geçti. Zelzelede, resmi olarak 17 bin 118 kişinin öldüğü, 25 bine yakın kişinin de yaralandığı belirtildi. 2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu’nda ölen kişi sayısı sayısı 18.373 olarak güncellenmiştir.
* 12 Kasım 1999’da merkez üssü Düzce olan 7.2 büyüklüğündeki sarsıntıda ise 894 kişi hayatını yitirdi.
* 1 Mayıs 2003’de Bingöl’de meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki zelzelede 176 kişi hayatını yitirdi.
* 23 Ekim 2011’de Van’da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki sarsıntı meydana geldi.
* 24 Ocak 2020’de Elazığ’da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki zelzelede 41 kişi hayatını yitirdi.
* 30 Ekim 2020’de İzmir Seferihisar merkezli meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki zelzelede 116 kişi hayatını kaybetti.
ENKAZ ALTINDAKİ YARALIYA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?
Türkiye’yi sarsan 2 sarsıntının akabinde enkaz altında kalanların yardımına, yakınları ve bölgedeki vatandaşlar koştu. Binalardan gelen ‘Yardım edin’ davetlerine cevap vermek için canhıraş bir efor içine giren vatandaşlar, epey sayıda kişiyi yaralı biçimde kurtarırken, uzmanlar ise yapılan müdahalelerde yaralıların ziyan görmemesi kimi ilkyardım kurallarına riayet edilmesi gerektiği uyarsında bulundu.
Sivil Savunma rehberine göre, enkaz altında ulaşılan yaralıların kıymetlendirilmesi şu biçimde yapılmalı:
* Bilmiyorsan dokunma ve bilen birisinden yardım iste.
Yaralının/Hastanın ve kurtarıcının emniyeti garanti altına alınıp, olay yeri “güvenli” hale getirilmeli, ilkyardımın A.B.C.’si uygulanmalı, Yaralının/Hastanın hava yolu açılmalı, teneffüsün varlığından emin olmalı ve gözle görülür kanama durdurulmalıdır.
* Yaralının/hastanın hayati tehlikede olduğu seçkin durum haricinde hastaneye yaralının/hastanın nakli tertipli ve telaşsız olmalıdır. Bu işlerden rastgele biri aksarsa yaralı/hasta ve kurtarıcılarına rahatsızlık verilmesi ve ek faydalanmalara yol açması kelam konusu olabilir.
* Taşıma planı yapılırken ana gayelerden biri yaralının/hastanın bulunduğu yerden sedyeye naklini gerçekleştirdikten daha sonra, daha fazla hareket etmesini engellemektir.
* En kıymetlisi de yaralının/hastanın mevcut durumunun daha berbata gitmesini engellemektir.
* Yaralının/hastanın ayrımı konusunda öncelikli olarak hastaneye yetiştirildiğinde yaşama ihtimali en yüksek olandan başlanmalıdır.
* Yaralının/hastanın ilkyardımının yerinde yapılıp yapılmayacağına bakılmalıdır.
* Sıkışmış durumdaki yaralılar/hastalar için evvela yerinde ilkyardım yapılarak vakit kazanılmalıdır.
* Ağır eziklerde yaralıyı/hastayı Crush sedromundan (Crush sedromu ağır ezilmelerde hücre yıkımı sonucunda açığa çıkan potasyum ve protein kana karışarak bedene yayılması sonucunda kan basıncını düşürür, böbrek harabiyetine sebep olur. Bununneticesinde yaralı şoka girerek ansızın ölür.) kaybetmemek için sıkışan uzva (kol ve bacak) tansiyon aleti ile turnike tatbik etmeli ve hastaneye kadar hiç bir biçimde açılmamalıdır.
* Turnike tatbik edildiğinde o uzvu kaybetmek göze alınmış olmalıdır. Öbür kanamalar için turnike tatbik etmek yerine basınçlı tampon tercih edilmelidir.
* Yaralıya ağız yoluyla hiç bir şey yedirilip içirilmemelidir. (Crush sedromu kelam konusu ise) fakat nemli bezle dudakları ıslatılmalıdır.
En sık görülen faydalanmalar
Depremlerde yahut bina çökmelerinde; beton kalıpların, eşyaların düşmesi yahut çökmesi kararı enkaz altında kalanlarda en sık karşılaşılan faydalanmalar; baş ve boyun faydalanmaları, omurga faydalanmaları, künt ve penetran toraks, karın faydalanmaları, ekstremite kırıkları, kompartman sendromları ve ezilme(crush) faydalanmalarıdır.
* Tokat Erbaa’da 1942’de 7 büyüklüğünde meydana gelen zelzelede 3 bin can kaybı yaşandı.
* 20 Haziran 1943’te Adapazarı Hendek’te meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki zelzelede 336 kişi hayatını yitirdi.
* 26 Kasım 1943’de Samsun Ladik’te meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki sarsıntıda 4 bin insan hayatını yitirdi.
* Bolu-Gerede’de 1 Şubat 1944’de meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin 959 kişi hayatını yitirdi.
* Muş Varto’da 31 Mayıs 1946’da meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntıda 839 kişi hayatını kaybetti.
* 17 Ağustos 1949’da Bingöl Karlıova’da meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki zelzelede 450 kişi hayatını yitirdi.
* 19 Ağustos 1966’da Muş Varto’da meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki sarsıntıda 2 bin 394 kiyi ömrünü kaybetti.
* 28 Mart 1970’de Gediz’de meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki zelzelede bine yakın kişi hayatını yitirdi.
* 22 Mayıs 1971 tarihinde merkez üssü Bingöl olan 6.8 büyüklüğündeki sarsıntıda de 878 kişi ömrünü kaybetti.
* 6 Eylül 1975’de Diyarbakır Lice’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda 2 bin 385 kişi hayatını yitirdi.
* 24 Kasım 1976’da Van Çaldıran’da meydana gelen 7.5 büyüklüğündeki zelzelede 3 bin 840 kişi hayatını yitirdi.
* 30 Ekim 1983’de Erzurum’da meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki zelzelede bin 155 kişi hayatını yitirdi.
* 13 Mart 1992’de Erzincan’da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki zelzelede 653 kişi hayatını yitirdi.
* 17 Ağustos 1999’da merkez üssü Gölcük olan 7.4 büyüklüğündeki zelzele Türkiye’nin zelzele geçmişinde en uzun zelzele olarak kayıtlara geçti. Zelzelede, resmi olarak 17 bin 118 kişinin öldüğü, 25 bine yakın kişinin de yaralandığı belirtildi. 2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu’nda ölen kişi sayısı sayısı 18.373 olarak güncellenmiştir.
* 12 Kasım 1999’da merkez üssü Düzce olan 7.2 büyüklüğündeki sarsıntıda ise 894 kişi hayatını yitirdi.
* 1 Mayıs 2003’de Bingöl’de meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki zelzelede 176 kişi hayatını yitirdi.
* 23 Ekim 2011’de Van’da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki sarsıntı meydana geldi.
* 24 Ocak 2020’de Elazığ’da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki zelzelede 41 kişi hayatını yitirdi.
* 30 Ekim 2020’de İzmir Seferihisar merkezli meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki zelzelede 116 kişi hayatını kaybetti.
ENKAZ ALTINDAKİ YARALIYA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?
Türkiye’yi sarsan 2 sarsıntının akabinde enkaz altında kalanların yardımına, yakınları ve bölgedeki vatandaşlar koştu. Binalardan gelen ‘Yardım edin’ davetlerine cevap vermek için canhıraş bir efor içine giren vatandaşlar, epey sayıda kişiyi yaralı biçimde kurtarırken, uzmanlar ise yapılan müdahalelerde yaralıların ziyan görmemesi kimi ilkyardım kurallarına riayet edilmesi gerektiği uyarsında bulundu.
Sivil Savunma rehberine göre, enkaz altında ulaşılan yaralıların kıymetlendirilmesi şu biçimde yapılmalı:
* Bilmiyorsan dokunma ve bilen birisinden yardım iste.
Yaralının/Hastanın ve kurtarıcının emniyeti garanti altına alınıp, olay yeri “güvenli” hale getirilmeli, ilkyardımın A.B.C.’si uygulanmalı, Yaralının/Hastanın hava yolu açılmalı, teneffüsün varlığından emin olmalı ve gözle görülür kanama durdurulmalıdır.
* Yaralının/hastanın hayati tehlikede olduğu seçkin durum haricinde hastaneye yaralının/hastanın nakli tertipli ve telaşsız olmalıdır. Bu işlerden rastgele biri aksarsa yaralı/hasta ve kurtarıcılarına rahatsızlık verilmesi ve ek faydalanmalara yol açması kelam konusu olabilir.
* Taşıma planı yapılırken ana gayelerden biri yaralının/hastanın bulunduğu yerden sedyeye naklini gerçekleştirdikten daha sonra, daha fazla hareket etmesini engellemektir.
* En kıymetlisi de yaralının/hastanın mevcut durumunun daha berbata gitmesini engellemektir.
* Yaralının/hastanın ayrımı konusunda öncelikli olarak hastaneye yetiştirildiğinde yaşama ihtimali en yüksek olandan başlanmalıdır.
* Yaralının/hastanın ilkyardımının yerinde yapılıp yapılmayacağına bakılmalıdır.
* Sıkışmış durumdaki yaralılar/hastalar için evvela yerinde ilkyardım yapılarak vakit kazanılmalıdır.
* Ağır eziklerde yaralıyı/hastayı Crush sedromundan (Crush sedromu ağır ezilmelerde hücre yıkımı sonucunda açığa çıkan potasyum ve protein kana karışarak bedene yayılması sonucunda kan basıncını düşürür, böbrek harabiyetine sebep olur. Bununneticesinde yaralı şoka girerek ansızın ölür.) kaybetmemek için sıkışan uzva (kol ve bacak) tansiyon aleti ile turnike tatbik etmeli ve hastaneye kadar hiç bir biçimde açılmamalıdır.
* Turnike tatbik edildiğinde o uzvu kaybetmek göze alınmış olmalıdır. Öbür kanamalar için turnike tatbik etmek yerine basınçlı tampon tercih edilmelidir.
* Yaralıya ağız yoluyla hiç bir şey yedirilip içirilmemelidir. (Crush sedromu kelam konusu ise) fakat nemli bezle dudakları ıslatılmalıdır.
En sık görülen faydalanmalar
Depremlerde yahut bina çökmelerinde; beton kalıpların, eşyaların düşmesi yahut çökmesi kararı enkaz altında kalanlarda en sık karşılaşılan faydalanmalar; baş ve boyun faydalanmaları, omurga faydalanmaları, künt ve penetran toraks, karın faydalanmaları, ekstremite kırıkları, kompartman sendromları ve ezilme(crush) faydalanmalarıdır.