Almanya’nın yeşil kart sistemi nasıl işleyecek?

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Dünyanın en büyük dördüncü iktisadı olan Almanya’da sendikalar ve patron dernekleri, uzun müddettir iş gücü badiresinden şikayetçi. Çalışma Bakanlığı da iş gücünde yaşanan eksikliğin, ekonomik büyümeyi sekteye uğrattığı ikazında bulunuyor.

Uzun müddettir nitelikli iş gücü eksikliğine sorun üretmeye çalışan Alman hükümeti, Türkçe’ye “fırsat kartı” olarak çevrilebilecek “Chancenkarte” ile Avrupa Birliği (AB) haricinden yetişmiş iş gücünün Almanya’da çalışmasını mümkün kılacak bir uygulamayı yürürlüğe koymaya hazırlanıyor. Bu, ABD’nin “Yeşil Kart” ya da İngilizcesiyle “Green Card” uygulamasına benzetiliyor.

Çalışma Bakanı Hubertus Heil, Almanya’nın planladığı “fırsat kartı”na ait planlarını hafta ortasında duyurdu. Kelam konusu kart yardımıyla, yabancı nitelikli çalışanlar, Almanya’ya rastgele bir somut iş teklifi olmaksızın gelerek çalışma talihi elde edecek. Bu çerçevede bir puanlama sistemine tâbi tutulacak olan adaylarda, aşağıdaki dört kaideden en az üçünü yerine getirmiş olma koşulu aranacak:

  1. Üniversite diploması yahut mesleksel beceriler
  2. En az üç yıllık meslek deneyimi
  3. Almanca bilgisi yahut Almanya‘da önce hayatış olmak
  4. 35 yaşının altında olmak.
Çalışma Bakanı Heil, kartların dağıtımında muhakkak kısıtlamaların kelam konusu olacağının da altını çizdi. Buna nazaran,her yıl, iş piyasasının gereksinimine bakılırsa belli sayıda kart verilecek. ötürüsıyla “fırsat kartı”nın sınırsız bir dağıtımı kelam konusu olmayacak.

Çarşamba günü Batı Alman kamu yayın kuruluşu WDR’e konuşan Heil, “Kalifiye göç ve bürokrasiden arındırılmış bir müddetçten bahsediyoruz. O yüzden, fırsat kartı alan bireylerin Almanya’ya geldiklerinde masraflarını kendileri karşılayabilecek olmaları fazlaca önemli” sözlerini kullandı.

Genç nüfus giderek azalıyor

Almanya’ya 2016 yılında doktorasını yapmak için gelen ve burada kendi şirketini kuran Sowmya Thyagarajan, Almanya’nın “fırsat kartı” atılımının ülkenin göç ve çalışma siyaseti için olumlu bir gelişme olduğuna dikkat çekti. Hükümetin planını DW’ye pahalandıran Thyagarajan, “Bence puan sistemi, yurt haricinden buraya gelmek isteyenler için fazlaca güzel bir fırsat. Bilhassa de Almanya’daki genç nüfusun giderek azaldığı düşünüldüğünde” diye konuştu.

Kendi şirketinin de iş alım süreçlerinde Almanlar ve AB vatandaşlarına öncelik verdiklerini kaydeden Thyagarajan, buna AB vatandaşı olmayan adayların önündeki bürokratik manilerin epeyce fazla olmasını münasebet gösterdi.

Yeni kartla mahzurlar bitmiyor

Bazı uzmanlar ise Heil’ın duyurduğu ve büyük ilgiyle karşılanan “fırsat kartı”nın problemleri çözmeyeceği görüşünde.

Bonn merkezli Çalışma İktisadı Enstitüsü’nde araştırma yöneticisi olarak misyon yapan Holger Bonin, “Yeni sistem, gereksiz halde yüksek mahzurlar oluşturarak sistemi daha da karmaşık hale getiriyor” tenkidinde bulundu. Bonin’e nazaran, Bakan Heil’ın puanlama sistemi daha fazla bürokrasiyi birlikteinde getirecek.

DW’ye yaptığı değerlendirmede Bonin, “niçin hayli daha sıradan hâle getirmiyorlar ki? İnsanlara iş aramaları için vize verin, şayet belli bir süre içerisinde iş bulamazlarsa ayrılmak zorunda kalsınlar” teklifinde bulundu. Araştırmacı, “Eğer bu şartlar patronlar için kıymetliyse, bunları işe alım sürecinde gözetebilirler. Bu şartları sağlamak için bir ön elemeye gereksinimleri yok” değerlendirmesini yaptı.

Çalışma Bakanı Hubertus HeilFotoğraf: Britta Pedersen/dpa/picture alliance

Puanlama sistemindeki kriterlere eleştiriler

Bakan Heil’ın lisana getirdiği şartların bir kısmının birden fazla patron için hiç bir kıymet teşkil etmediğini vurgulayan Bonin, mesela biroldukca memleketler arası firma bünyesinde çalışma lisanının İngilizce olduğunu, ötürüsıyla çalışanlarının da Almanca bilmesine yahut Almanya’da hayatış bulunmasına gerek olmadığının altını çizdi.

Thyagarajan ise getirilmesi planlanan yaş kısıtlaması ve iş tecrübesi ön şartını eleştirdi. “İlla 35 yaşının altında olmanız gerekmiyor. Değerli olan, hangi vasıflara sahip olduğunuz” değerlendirmesini yapan Thyagarajan, “Bazı iş profilleri için tecrübeye gereksiniminiz yok” diyor.

Almanya’nın nitelikli iş gücü ezası yeni bir sorun değil. Alman metal ve elektrik sanayisinin patron dernekleri federasyonu olan Gesamtmetall, bölümlerinde faaliyet gösteren her beş şirketten ikisinin, işçi eksikliği niçiniyle üretim sorunu yaşadıklarını söylüyor. Almanya Zanaatkârlar Birliği (ZDH) ise, ülkenin 250 bin yetişmiş iş gücü eksiği olduğunu lisana getiriyor.

AB üyesi olmayan ülkelerden Almanya’ya göç eden yetişmiş çalışanların sayısı, son senelerda artış göstermesine karşın hâlâ pek düşük. Almanya’da göç ve ahenk konusunda hizmek sunan Mediendienst Integration‘un (Medya Ahenk Hizmetleri) bilgilerine göre, 2019 yılında Almanya’ya gelen nitelikli personel sayısı 60 binin biraz üzerinde idi. Bu sayı, Almanya’ya o yıl AB haricinden gerçekleşen toplam göçün sadece yüzde 12’sine tekabül ediyor.

Almanya’da kimi işletmeler eleman eksikliği niçiniyle kapanmak zorunda kalıyorFotoğraf: Stefan Sauer/dpa/picture alliance

Almanya “bürokrasi canavarı”nı yenmek istiyor

Almanya’nın, öteki Batı ülkelerine göre, nitelikli iş gücü nezdinde cazip bir ülke olmasının önündeki manilerden biri de, kültürel kimi gerçeklikler. Örneğin öbür biroldukça ülkeye bakılırsa Almanya’da İngilizce daha az konuşuluyor. Nitelikli çalışanların İngilizce konuşabilecekleri ülkeleri tercih ettiklerini söyleyen Thyagarajan, “Tabii burası Almanya, ötürüsıyla çalışanlarımızın en azından çalışma derecesinde Almanca öğrenmeleri önemli” değerlendirmesini aktardı.

Bir başka sorun da Alman patronların, diploma, sertifika ve öteki evraklar konusunda pek seçici olmaları. Öbür birfazlaca ülkede kabul edilen dokümanların bir kısmı, Almanya’da tanınmıyor yahut tanınma müracaatlarının sonuçlanması aylar alıyor. Bonin, “Bu meselelerin bir fırsat kartının yürürlüğe sokulmasıyla çözülmesi imkansız” görüşünü paylaştı.

Almanya’nın meselelerinden bir oburu de, patronların önündeki sistemsel sıkıntılar. Örneğin bir çalışanın vasıfları ve dokümanlarının geçerliliğine, Alman federal sistemi çerçevesinde lokal makamlar karar veriyor. ötürüsıyla bir eyalette tanınan bir diploma, öteki bir eyalette tanınmayabiliyor. Dijitalleşme konusunda meseleler yaşayan Almanya’nın kağıt temelli bürokrasisi çerçevesinde, adaylar çoğunlukla, diplomalarının çevirilerini noterde tasdik etmek zorunda kalıyor.

Bu sorunun farkında olan Çalışma Bakanı Heil, “Modern bir göç yasasının yanı sıra, vasıfların tanınması sürecinde bürokrasi canavarını yenmemiz gerektiği görüşündeyim”açıklamasını yaptı. Heil, bu çerçevede vasıf ve evrakların tanınmasından sorumlu merkezi bir devlet kurumunun oluşturulması gerektiğini söylemiş oldu.