Almanya doğal gazda en makus senaryoya hazırlanıyor

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Dünyanın önde gelen ekonomilerinden Almanya şu günlerde bilhassa kışı nasıl geçireceğinin hesaplarını yapıyor. sebebi ise Rusya’nın doğal gaz sevkiyatını büsbütün özetlemek gerekirseğı korkusu. Rusya, geçen ay Kuzey Akımı 1 üzerinden aktardığı doğal gazı büyük ölçüde kısmış, bunun üzerine Almanya da 23 Haziran’da doğal gazda kriz düzeyini 2’ye yükseltmişti. Kuzey Akım 1’de daha evvel planlanmış olan bakım çalışmaları ise 11 Temmuz’da başlayacak ve gaz sevkiyatı 10 gün boyunca yapılmayacak. Lakin Moskova’nın bu bakım çalışmalarından daha sonra doğal gaz musluğunu ya hiç açmayabileceği ya da açsa bile epey düşük düzeyde tutabileceğinden tasa ediliyor.

Almanya’da doğal gazda kahır derecelendirmesinde 1’inci düzey erken ikaz, 2’inci alarm, 3’üncü düzey de acil durum olarak tanımlanıyor. Doğal gazda erken ikaz Mart 2022’de verilmişti. Alarm düzeyi olarak nitelenen ikinci dereceye ise Haziran ayında Rusya’nın doğal gaz akışını yüzde 60 oranında azaltılmasıyla kestirim edilendilk evvel geçildi. Alarm düzeyi olarak nitelenen bu ikinci kademenin manası, gaz tedarikinde bir sorun olduğu yahut talebin çok yükseldiği ve temin şartlarının kötüleştiğinin teyidi. Fakat bu alarm düzeyinde devletin müdahalesi kelam konusu değil. Son basamak olan acil durum halinde ise hükümet doğal gaz piyasına direkt müdahale etme hakkına kavuşuyor.

Kuzey Akım 1 boru hattıFotoğraf: Stefan Sauer/dpa/picture alliance

Ülkedeki güç dağıtımından sorumlu kuruluş olan Almanya Federal Ağ Ajansı da geçen hafta Rusya’dan doğal gaz tedarikinin büsbütün kesilebileceği ihtarını yaparken vatandaşları ve sanayiyi güç tasarrufuna çağırdı. Rusya’dan güç akışının kesilmesinin ülkede tamemen bir gaz kesintisi manasına gelmeyeceğine dikkat çeken Federal Ağ Ajansı, Almanya’nın Rusya haricinde Norveç ve Hollanda’dan doğal gaz tedarik ettiğini hatırlattı, almaya da devam edeceğini vurguladı.

Ancak hafta başında Norveç’te petrol ve doğal gaz kesiminde çalışanların greve başladığı haberi niçiniyle Ağ Ajansı’nın açıklaması telaşları gidermeye yetmedi. Ayrıyeten federal hükümetin bir soru önergesine verdiği karşılıkta, işletmelere acil durumlar için en az 72 saat güç sağlayan jeneratör almasını tavsiye ettiğinin ortaya çıkması, doğal gazda durumun ciddiyetini daha da çarpıcı halde gözler önüne serdi.

Depoların yaklaşık yüzde 62’si dolu

Almanya’da yapılan son resmi açıklamalara göre, ülkedeki doğal gaz depolarının yüzde 61,85’i dolu. Rusya’nın akabinde Avrupa’nın güç muhtaçlığının neredeyse dörtte birini karşılayan Norveç’teki petrol ve doğal gaz dalında Salı günü başlayan grevin yayılması halinde depoların istenilen biçimde dolmayabileceği belirtilmiş, grevin yayılması durumunda ülkenin doğal gaz ihracatının yüzde 56 oranında azalabileceği bildirilmişti.

Soldan sağa; Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck, Başbakanı Olaf Scholz ve Maliye Bakanı Christian Lindner.Fotoğraf: Kay Nietfeld/dpa/picture alliance

Norveç’teki grev ve global resesyon korkusu Avrupa’da doğal gaz fiyatının Pazartesi günü yüzde 9 kadar artarak megavatsaatinin son üç ayın tepesine çıkmasına ve 176 eurodan süreç görmesine niye oldu.

Norveç hükümeti ise dün geç saatlerde alışılmışın haricinde bir adım atarak başlayan grevi, güç krizi ve Ukrayna savaşının yol açtığı jeopolitik durum niçiniyle durdurdu. Ayrıyeten patron ile çalışanların toplu mukavelede uzlaştırılması için bir özel kurul oluşturulduğunu deklare etti.

Enerji Güvenliği Maddesi’nde değişiklik

Doğal gazda en makûs senaryoya hazırlanan Alman hükümeti, Güç Güvenliği Maddesi’nde da değişikliğe gitti. Değişiklikteki en değerli nokta, güç şirketlerini kurtarmaya ve müdafaaya yönelik 24’ncü hususta oldu. Güç tedarikçisi şirketler, şimdiye kadarki düzenlemeye göre müşterileriyle yaptıkları mutabakatların haricinde çıkıp mutabakatta geçerli fiyatın üzerinde bir fiyat talep edemiyordu. Federal kabinede Salı günü kabul edilen değişiklikle bu, kriz ve alarm durumlarında mümkün hale getiriliyor.

Federal hükümetin yaptığı yasal değişiklikle güç şirketleri, müşterileriyle içinde var olan kontratlara karşın, tedarik zincirinde görülen maliyet artışını, alıcıları olan belediyelere, endüstriye ve vatandaşa gelecekte yansıtabilecek. Lakin buradaki artış, daha evvel saptanmış fiyat ile tedarik edilen ölçü içindeki fark kadar olabilecek, bunu aşamayacak. Ayrıyeten tedarik zincirindeki maliyet artışının fiyata, ötürüsıyla da müşteriye yansıtılabilmesi için ülkede acil durum ve alarm düzeyi ilan edilmiş olması kuralı koşuluyor.

Yasal düzenlemede tüketiciyi keyfi uygulamalardan korumak için öbür bir tedbir daha alınıyor. Bu da ülkedeki doğal gaz dağıtımını koordine eden Almanya Ağ Ajansı’nın ülkeye yapılan doğal gaz ithalatında büyük ölçüde azalma olduğunu resmi olarak tespit etmiş olması.

Yasal değişiklikle Almanya’da devlet, kritik ehemmiyete sahip güç şirketlerinde kapital ile hisse sahibi olma yolunu da açıyor yahut onlara teminat verme ya da kredibiltesini yükseltme üzere dayanak ihtimallerini de mümkün kılıyor. Bu çeşit takviyelerin müddetinin ise yalnızca sonlu bir vakit dilimi geçerli olması öngörülüyor.

Eneji devi Uniper’in Etzhel’deki doğal gaz deposuFotoğraf: Uniper SE

Enerji devi Uniper zora düştü

Rusya’da devlete bağlı güç şirketi Gazprom’un en büyük müşterilerinden biri olan Alman güç devi Uniper, 14 Haziran’dan bu yana Gazprom ile anlaştığı ölçünün yalnızca yüzde 40’ını alabildiğini, müşterilerinin muhtaçlığını karşılamak için geri kalan ölçüsü öbür kaynaklardan, oldukça de yüksek fiyata sağlamak zorunda olduğunu deklare etti. Şirket, bu niçinle oluşan maddi açığının gün geçtikçe büyüdüğünü belirterek federal hükümetten resmen yardım talebinde bulundu.

Almanya’da en büyük gaz depolarını da elinde bulunduran Uniper ve misal şirketler, Rusya’ya yönelik yaptırımlar yahut Rusya’dan gelen doğal gazın azalması üzerine daha değerliye güç tedarik etmekle karşı karşıya, lakin Almanya’daki düzenlemeler, bu şirketlerin ortadaki fiyat farkını müşterilerine yansıtmasını engelliyor. Almanya’da doğal gaz sarfiyatı, bundan evvelki sene yapılan toplam tüketimin 12 aya bölünmesi ile hesaplanıyor ve aylık sarfiyat olarak kelam konusu o ölçü ödeniyor. ötürüsıyla da kısa vadeli artırımlar kelam konusu olamıyor.

Vatandaş hem korunuyor birebir vakitte tedarikte birinci sırada

Kötü senaryoya hazırlanan Alman hükümeti başta dargelirliler olmak üzere ulaşım, güç masrafları ve akaryakıtta vatandaşa yönelik yardımlar ve tek seferlik direkt ödemeler başlattı. Mümkün bir güç darboğazı ile meblağların bir daha yüksek oranda artması halinde hükümet yeni takviye paketleri de çıkaracağını duyurdu.

Pazartesi günü Başbakan Olaf Scholz, birinci defa 1967 yılındaki kriz periyodunda hayata geçirilen ve sendikalar ile patron temsilcilerini bir masada toplayan “Uyumlu Eylem” isimli tepeyi bir daha hayata geçirdi. Hükümetin buradaki maksatlarından biri de pandemi niçiniyle son iki yıldır toplu mukaveleleri sıfır yahut düşük artırımla geçiren sendikaları yüksek artırım talep etmemeye ikna etmek. Hükümet, maaşlara yapılacak yüksek artırımların enflasyonu daha da tırmandıracağı ve bir spiral tesiri yaratacağını savunuyor.

Öte yandan Almanya Perakendeciler Birliği’nin yaptırdığı yeni bir kamuoyu araştırmasına göre tüketicilerin yüzde 27’si artan fiyatların da tesiriyle maaşlarıyla masraflarını karşılayamaktan korkuyor ve harcamalarını kısma yoluna gidiyor. Bu da iki yıllık pandemiden daha sonra canlanma bekleyen bir fazlaca kesim için büyük kaygı kaynağı.