Ukrayna’ya gönderilen Alman İHA’sı: Vector

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Savaş tankları ve keşif gayeli insansız hava araçları (İHA): Ukrayna yakında Almanya’dan her ikisini de alacak. Bu durum evvelki hafta ve hatta birebir gün netleşti. Lakin Berlin’den gelen ve Ukrayna ordusuna Leopard 2 ana muharebe tankları tedarik etme sonucuna ait haber, Münih’ten gelen İHA haberlerini gölgede bıraktı. halbuki Quantum-Systems isimli Alman start-up (yeni girişim) şirketinin, Ukrayna Savunma Bakanlığı’ndan Vector İHA’ları için ikinci ve fazlaca daha büyük bir sipariş aldığı ve Alman hükümetinin bu teslimatı finanse edeceği haberi çok değerli bir gelişmeydi.

Vector tipi İHA’nın tanesi 180 bin euro

Ukrayna’nın verdiği bu müteakip sipariş, Vector insansız hava keşif aracının Ukrayna ordusu için taşıdığı ehemmiyeti de açıkça kanıtlamış oldu. Çünkü geçen yıl Ağustos ayı başında 33 adet Vector siparişi veren Kiev, beş ay daha sonra bu sayısı üçe katlayarak 105 yeni İHA daha ısmarladı.

ötürüsıyla Vector insansız hava araçları, Almanya’da bir epey siyasetçinin Ukrayna’ya silah tedarik etmenin uygunluğu konusunda önemli kuşkuları olduğu ve bu istikamette hararetli tartışmaların sürdüğü bir devirde Ukrayna ordusu tarafınca oldukcatan kullanılmaya başlanmıştı. Fakat İHA’lar tek başına silah olarak tanımlanmıyor. O periyotta Alman İktisat Bakanlığı tarafınca verilen süratli ihracat onayı da bu münasebete dayanıyor.

Uluslararası jargonda kullanıldığı biçimiyle, İHA’nın İngilizce kısaltması olan UAS (Unmanned Aircraft System) sınıfına giren Vector, elektrikle çalışan, dikey kalkış özelliği bulunan, 1,63 metre uzunluğa ve 2,8 metre kanat açıklığına sahip pervaneli bir uçak biçiminde olup havadan keşif için kullanılıyor. Azami uçuş müddeti 120 dakikayı bulan Vector, biroldukça topçu silahının menziline karşılık gelen 30 kilometreye kadar bir aradan görüntü kayıtları ve datalar iletebiliyor.

Tanesi 180 bin euro olan bu dronların finansmanını üstüne alan Alman hükümeti, Ukrayna Savunma Bakanlığı’nın yeni siparişi için imalatçı Quantum-Systems şirketine yaklaşık 20 milyon euro ödeyecek.

DW’nin yönelttiği “Vector İHA’ları niye bu kadar kıymetli? ” sorusuna cevap veren şirketin kurucu CEO’su Florian Seibel, aslında bu aracın benzerlerine göre daha düşük bir fiyat segmentinde olduğunu, mesela İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) üretimi muadillerinin epey daha değerli olduğunu belirterek, “Vector, özel antenler, gece görüş aygıtları, kızılötesi kameralar, yüksek güvenlik standartlı irtibat araçları üzere çok kapsamlı ve çağdaş teknoloji eseri kaliteli bileşenlere sahip. Ayrıyeten denetim ve navigasyon aygıtlarının özel yazılımları, onlarca yıllık ar-ge çalışmalarına dayanıyor” diyor.

Quantum Systems’in kurucu CEO’su Florian Seibel ve Vector İHA’sıFotoğraf: Quantum-Systems

Bundeswehr’de geçen 16 yılın akabinde…

Florian Seibel, başlangıçta orduya tedarik üzere bir amaç gütmedi; daha fazla ticari emellerle sivil dal için küçük İHA’ların geliştirilmesi ve üretimine odaklandı. Şirketini kurmadan evvel helikopter pilotu ve akabinde da Münih’teki Alman Silahlı Kuvvetler Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Fakültesi’nde doktora öğrencisi olarak toplam 16 yılını Alman Ordusu’nda (Bundeswehr) geçirdi. Doktorasını yaparken, öbür müstakbel üç ortağıyla tanıştı. Onlardan biriyle geliştirdiği dron prototipinin patentini aldı. Doktorasını yarım bıraktı ve Ocak 2015’te Quantum-Systems isimli start-up havacılık şirketini kurdu.

Şirketin ürettiği Trinity isimli dron 2017 yılında seri üretime geçti ve yüklü olarak Almanya, Norveç, Endonezya, Yeni Zelanda, Gana ve ABD’de tarım ve inşaat projeleri kapsamında arazi ölçümü ve haritalama çalışmalarında kullanıldı. Ukrayna’da da evvel tarım bölümünde, akabinde da Çernobil’deki nükleer santral kazası daha sonrası radyoaktif atıkların gömüldüğü orman alanlarının tespitinde yararlanıldı.

Askeriyenin yanı sıra polis, itfaiyeciler ve hudut muhafızlarına yönelik de tasarlanan çift kullanımlı (dual use) Vector İHA’ların geliştirilmesine ise 2018 yılında başlandı. Florian Seibel, “elbet Rusların 2014 yılında Kırım’da yaptığına misal biçimde tüm Ukrayna’yı da işgal edeceğini iddia edemezdim. Lakin Avrupa’da güvenliğimizi ihmal ettiğimiz ve bu mevzuyla daha fazla ilgilenmemiz gerektiği hissine kapıldım” diyor.

Alman keşif İHA’sına büyük talep

2020 yılında ise Vector İHA’larının seri üretimine geçildi. Ukrayna Ordusu tarafınca da 2022 ilkbaharında kullanılmaya başlandı. bu biçimdece Quantum-Systems’in ürettiği İHA’lar birinci sefer askerî emellerle ve üstelik bir savaş bölgesinde etkin olarak kullanılmış oldu.

Seibel, “Batlı devletler olarak, bu savaşı mümkün olan en kısa müddette bitmiş oldurmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Lakin başka taraftan Ruslar, savaşı kaybedeceklerini görürlerse onları müzakere masasına oturmaya zorlayabiliriz. Kazanabileceklerini var iseydıkları sürece savaşmaya devam edecekler” diyor.

Ukrayna’ya yapılan teslimatlar ve savaştaki başarılı kullanması, orduların Vector’a ilgi duymasına niye oldu. Bundeswehr’in yanı sıra ABD ve Hollanda silahlı kuvvetleri de siparişler verdi. İşlerin bu derece güzel gitmesi, Florian Seibel’in Almanya’da kimi çevreler tarafınca “savaş vurguncusu” olarak nitelendirilmesine niye oldu.

Quantum-Systems’in CEO’su, ABD’li ilaç devi Pfizer ile bir arada Covid-19’a karşı en tesirli aşıyı geliştiren Alman şirketi BioNTech ile ortalarında bir paralellik kurarak, “Evet, biz bu savaşın ekonomik manada kazananıyız. Zira şu anda gereksinim duyulan bir teknolojiyi tedarik ederek para kazanıyoruz. BioNTech de dünyayı büyük bir felaketten kurtarmaya yardımcı olmuştu. Sonuçta kuvvetli yatırımcıların, şirkete sağladıkları kuvvetli finansal dayanakla kurucuları ödüllendirilmeleri, adil bir sonuç oldu” sözlerini kullanıyor.

Peter ThielFotoğraf: Jim Lo Scalzo/EPA/dpa/picture alliance

Peter Thiel de yatırım yapacak

Gösterdiği büyük muvaffakiyet niçiniyle çabucak hemen genç sayılabilecek Quantum-Systems’e de yatırımcıların on milyonlarca euro emanet ettiğini belirten Florian Seibel, bu durumun hem kendilerini son derece gururlandırdığını birebir vakitte taşıdıkları büyük sorumluluğun şuurunda olduklarını vurguluyor. Şirketin finansörleri içinde, bölgedeki havacılık ve uzay sanayisini teşvik eden Bavyera eyaletinin yatırım şirketi Bayern Kapital de yer alıyor.

Ekim 2022’de Alman-Amerikan teknoloji yatırımcısı Peter Thiel de şirkete yatırım yapmaya karar verdi. Florian Seibel: “Bizim için bu büyük bir onur. Peter Thiel, muhakkak dünyanın en başarılı teknoloji yatırımcılarından biri, hatta en başarılısı. Paypal üzere dünya çapında kabul nazarann bir ödeme sistemi oluşturmayı başardı. hem de başarılı olacağını öngördüğü Facebook’a da fazlaca erken bir devirde yatırım yaptı.”