‘Türkiye, ‘istikrarlaştırıcı güç’ olarak üzerine düşeni yapmaya devam edecektir’

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Altun, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’nda düzenlenen “Ukrayna’daki Savaşın Bölgesel ve İnsani sonuçları Konferansı”nda yaptığı konuşmada, Ukrayna’daki savaşın bölgesel ve insani sonuçlarının masaya yatırılacağını söylemiş oldu.

Suriye’den Irak’a, Afganistan’dan Yemen’e, Libya’dan Arakan’a kadar, insani trajediler üreten birfazlaca noktadaki krizin hala tahlil beklediğine işaret eden Altun, Ukrayna ile Rusya içinde başlayan savaşın, başta Avrupa olmak üzere, tüm dünya için son periyodun en yıkıcı ve can yakıcı olaylarından biri olduğunu söz etti.

Bu savaşın, herkesi “Çözümsüzlüğe itilip ihmal edilen en küçük bir sorun, büyük felaketlere sebep olabilir. Daha küçükken söndürülmeyen bir kıvılcım dahi, herkesi yakan bir yangına dönüşebilir.” gerçeğiyle bir daha yüzleştirdiğini kaydeden Altun, Ukrayna savaşının patlak verdiği günden bu yana, dünyanın birtakım bölümlerin görmezden gelmeye çalıştığı bir gerçeklikle daha karşı karşıya kaldığına değindi.

Son senelerda gerek medya operasyonları gerekse kelamda uzmanlar üzerinden Türkiye’nin bölgesinde oluşturduğu tartı merkezinin saklanmaya çalışıldığına dikkati çeken Altun, şöyleki konuştu:

“Libya’dan Karabağ’a, Suriye’den Doğu Akdeniz’e Türkiye’yi ihmal ederek oynanmaya çalışılan oyunlar tabiatıyla bozuldu. Ukrayna Savaşı ile birlikte herkes yeni jeopolitik, jeoekonomik ve stratejik gerçeklik testine tabi kaldı. Türkiye’nin, bölgenin güvenliği ve krizlerin tahlili noktasında kıymetli rol üstüne alan bölgesel aktör olarak ortaya koyduğu performans temel itibariyle ortadaydı. Buna karşın bu performans gereğince takdir edilmedi ve desteklenmedi. Türkiye’nin bölgesel ve global manada son 20 yıldır oynadığı yapan ve istikrarlaştırıcı rol, son birkaç ay içerisinde bunu inkar edenler tarafınca dahi kabul edilmek zorunda kaldı.”

– “Bölgede bir aktör haline geldik”

Türk dış siyasetini ve bölgesinde izlediği güvenlik siyasetlerini tek taraflı ve haksız tenkitlerle maksat yapanlar için Ukrayna Savaşı özelinde Türkiye’nin ana prensipleri ve parametrelerini hatırlatan Altun, her şeydilk evvel Türkiye’nin bulunduğu coğrafyanın jeopolitik manada dünyanın en güç coğrafyası olduğuna işaret etti.

Türkiye’nin bilhassa son 20 yıldır denizden ve karadan sınırdaş olduğu devletlerin birçoğunun ya komşularıyla hudut sorunları yaşadığına ya da uzun yıllar süren iç savaşların kurbanı olduğuna dikkati çeken Altun, şunları kaydetti:

“Yüzbinlerce insanın hayatını kaybettiği çatışmalar bu coğrafyada gerçekleşti. Milyonlarca insan tüm dünyanın gözleri önünde konutunu barkını kaybetti ve mülteci oldu. Vakit zaman ülkemiz de bu çatışmaların ortasına çekilmeye çalışıldı. Bölgeden Türkiye’ye ihraç edilmeye çalışılan güvenlik risklerine karşı uğraş vermek zorunda kaldık. Bunun yanında kara ve denizden sınırdaş olduğumuz ülkelerin birçoğu farklı sebeplerden milletlerarası yaptırımların gayesi oldu. Savaşların yarattığı fizikî yıkımın yanında, yaptırımların getirdiği ekonomik ve ticari yıkım, bölge halklarını derinden sarstı, onların hayli önemli toplumsal sorunlarla müsabakasına sebep oldu.

Türkiye bu savaş ve yıkım sarmalı karşısında bir istikrar merkezi olarak bölgede problemlerin tahlili için çabalayan en kıymetli aktörlerden biri oldu. Son 20 senede bu bölgede çıkan her türlü çatışma ve krize karşı tüm diplomatik ve siyasi gücümüzü sarf ederek, bu çatışmaların ve uyuşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi için efor sarf ettik. kimi vakit Irak’taki iç savaşı bitirmek için tek başına, kimi vakit İran’daki nükleer krizi çözmek için partner ülkelerle, kimi vakit Suriye’de akan kanı bir nebze olsun durdurmak için bölge ülkeleriyle, kimi vakit de Libya’da barışı sağlamak için memleketler arası toplulukla birlikte bu hedef için çalıştık. Bölgede yaşanan her çatışmada, arabuluculuğuna ve kolaylaştırıcılığına gereksinim duyulan bir aktör haline geldik.”

– “Sivillerin amaç yapılmasını şiddetle kınıyoruz”

Bu yaşananların, Türkiye’yi diplomatik manada bölgede en deneyimli aktör haline getirdiğine dikkati çeken Altun,”Barış için müzakerede Sayın Cumhurbaşkanımız kadar öne çıkan öteki bir siyasi başkan olmadı.” dedi.

Ukrayna krizi sırasında tüm dünyanın şahit olduğu Türkiye’nin arabuluculuk uğraşının bir tesadüf yapıtı olmadığını vurgulayan Altun, şöyleki devam etti:


“Aslında bu, Cumhurbaşkanımız liderliğinde yürütülen Türk dış siyasetinin yıllardır görmezden gelinen muvaffakiyetlerinin son halkasıdır. Ukrayna savaşı sırasında, evvel Antalya, daha sonra İstanbul müzakerelerinin ortaya çıkmasını sağlayan, yıllardır bu tip krizlerde oynadığımız etkin roldür. İki tarafın birebir anda güvendiği bir aktöre dönüşmemiz yıllardır bu krizle ilgili tuttuğumuz konumun sonucudur. Türkiye bu krizin ortaya çıkmasından bu yana genel halini krizin bir savaşa dönüşmesini engellemek biçiminde formüle etmiştir. Türkiye olarak bu üzere krizlerin askeri bir tahlili olmadığı kanaatindeyiz ve yaşanan durum bunun en kıymetli ispatı haline geldi. Bizim için öncelik, şiddetin sona ermesi ve sivillerin daha fazla ziyan görmeden ateşkesin sağlanmasıdır, barışın temin edilmesidir. Ukrayna’daki temiz siviller üzerinden daha büyük hesaplar görme uğraşlarını yanlışsız bulmadığımız üzere, bu sivillerin gaye yapılmasını da şiddetle kınıyoruz. Yaptırımların cezalandırıcı etkisinin alanda yaşanan dramı bitmiş oldurmeye yetmediğini de görüyoruz. Türkiye olarak diplomatik temas, diyalog ve müzakerelerin, aktif bir biçimde yapılması durumunda, krizi sonlandıracak araçlar olduğuna inanıyoruz.”

“Türkiye için kriz 24 Şubat’ta başlamamıştır ve biz, krizin başladığı andan itibaren barış için daima olarak bu araçlarla efor gösteren neredeyse tek bölgesel aktör pozisyonundayız.” diyen Altun, diplomasi ve müzakerenin sabır ve sebat gerektiren enstrümanlar olduğunu, yıllardır yaşanan her krizde bu enstrümanlardan umudu hiç kesmediklerini, bunları sonuna kadar kullanmak için gayret sarf ettiklerini lisana getirdi.

– “Çatışmalar, satranç oyununa dönüştü”

Ukrayna’daki savaşı bitmiş oldurmek için hiç durmadan ve yorulmadan diplomatik eforları sonuna kadar sürdüreceklerinin altını çizen Altun, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:

“Ukrayna’da ortaya çıkan savaş ve bu savaşın milletlerarası topluluk tarafınca önlenememiş olması, dış siyasetimizin temellerini oluşturan bir öteki maksadımızın ne kadar gerekli ve değerli olduğunu ortaya koydu. Sayın Cumhurbaşkanımız yıllardır memleketler arası camiayı, ‘uluslararası örgütlerin sergilediği zaaf’ konusunda uyarıyor. Ne Suriye’de ne Libya’da ne de çatışma ve savaşların yaşandığı diğer coğrafyalarda memleketler arası örgütler aktif bir rol oynadı. Dahası bölgemizde yaşanan her çatışma, büyük güçler içindeki satranç oyununa dönüştü. Ne yazık ki birer vekalet savaşına dönüşüyor. Bilhassa Birleşmiş Milletlerin, Güvenlik Kurulu’ndaki daimi üyelerin veto kartını kullanımıyla paralize olması, global ölçekte büyük bir karamsarlığı birlikteinde getirdi. Bu örgütlerin bir daha işlerlik kazanabilmesi için reforme edilmesi gerektiği konusunda en kuvvetli çağrıyı yapan ülkelerden biri Türkiye oldu, Sayın Cumhurbaşkanımız oldu. Ukrayna krizi sırasında bu değerli kurumların var olan zaafını tekrar gördük.”

Bu krizi çözme konusunda birinci derecede sorumlu olan BM Güvenlik Kurulunun yalnızca karşılıklı suçlamaların ve veto tehditlerinin birbirini takip ettiği bir tiyatro sahnesine dönüştüğünü anlatan Altun, “Bu zaafın en değerli göstergesi Ukrayna’nın işgalinin BM Güvenlik Kurulunda Ukrayna problemi tartışılırken başlaması oldu. Bu hadiseden daha sonra dünya güya BM Güvenlik Kurulunun bu durumundan yeni haberdar oluyormuşçasına bu kurumu tartışmaya başladı. şüphesiz bunu önemsiyoruz lakin bu geç kalmış bir tartışma. Türkiye’nin 10 yıldan fazla bir müddetdir Cumhurbaşkanımız liderliğinde şahsen BM’de başlatmaya çalıştığı bu tartışmanın, hayli daha erkenden global bir hal alması gerekirdi. Bütün global aktörlerin bu tartışmaya katılması ve BM ıslahatının şu an prestijiyle hayata geçmiş olması gerekirdi. Sayın Cumhurbaşkanımız, BM Genel Konseyinde ‘Dünya beşten büyüktür’ derken aslında tam da bu meseleye işaret etmekteydi.” biçiminde konuştu.

“Dünya beşten büyüktür” demenin, yalnızca bu beş ülkenin veto haklarını sorgulayan bir slogan olmadığını belirten Altun, bunun “daha adil bir dünya” için global ve bölgesel ölçekteki sorunların artık farklı yaklaşımları ve alternatif sesleri gerekli kıldığının bir sözü olduğuna işaret etti.

Türkiye’nin yıllardir bölgesinde şahit olduğu savaş ve yıkıma karşı bu örgütlerin daha aktif hale getirilmesini ve farklı görüşlerin sesinin duyulmasını savunduğunu anımsatan Altun, bu kurumların mevcut haliyle problemlerin odağı haline geldiği konusunda artık her insanın hemfikir olduğunu belirtti.

– “Ülkemiz, göçmen aksisi dalgalara yenilmedi”

Ukrayna krizi ve savaşa dönüşen çatışmaların fakat farklı bir kurumsallaşma ile önlenebileceğine işaret eden Altun, “Ukrayna’daki savaşın bitmiş oldurilmesi ve birebir vakitte bölgemizdeki tüm savaşlara karşı memleketler arası örgütleri faal hale getirecek kuvvetli ve kapsamlı bir çalışma bu süreçte başlatılabilir.” diye konuştu.

Altun, gelecek periyotta Türkiye’nin BM ıslahatı konusundaki çalışmalarının artarak devam edeceğini, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığının da bütün kurum ve kuruluşlarıyla uyum halinde bu sürece kendi alanında katkıda bulunacağını söylemiş oldu.

Türkiye için bölgesindeki krizlere dair en değerli hususun, bu krizlerin yarattığı insani dram ve trajedi olduğunu anlatan Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Son 20 senede Türkiye, insani yardım ve insani krizlere müdahalesini dış siyasetinin en kıymetli sac ayaklarından biri haline getirdi. ‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’ şiarını dış siyasetimize yansıttık ve ‘İnsanı yaşat ki dünya yaşasın’ prensibini bulunduğumuz tüm platformlara taşıdık. Meydana gelen insani dramlar konusunda dünyayı uyardık. Bunu yaparken yalnızca kendi bölgemizdeki değil, bütün dünyadaki mazlum toplumların, insanların sesi olmaya namzet olduğumuzu ortaya koyduk. Binlerce kilometre ötede soykırımla karşı karşıya kalan Rohingya Müslümanlarının sesini de dünyaya duyurmak için çabaladık. Birebir biçimde yokluk ve açlıkla çaba eden Afrika kıtasındaki ülkelere en hayli insani yardım yapan ülkelerin başında geldik. Çok kültürlülük, insan hakları ve çeşitlilik üzerine retorik oluşturan ülkelerin tüm umarsızlığına karşı, Türkiye bu husustaki en cömert ve prensipli tavrı sergiledi. Ülkemiz, Avrupa’dan dünyaya yayılan göçmen zıddı çok sağcı, ırkçı dalgaya yenilmedi.”

– “Türkiye’nin Avrupa’ya öğrettiği ders”

Ukrayna krizi başladığı andan itibaren yaşanabilecek insani kriz konusunda da en hazırlıklı ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini hatırlatan Altun, “Bu savaş sırasında Avrupalı müttefiklerimizin Ukraynalı mültecilere ‘açık kapı’ siyaseti uygulaması, son 20 yıldır Irak’tan Suriye’ye kadar biroldukca mazlum coğrafyadan mülteci ve sığınmacılara kapılarını açan Türkiye’nin Avrupa’ya öğrettiği derslerden sadece biriydi.” tabirini kullandı.

Ukrayna krizinin çabucak hemen bir ayı dolmuşken, 4 milyondan fazla mültecinin ülkelerini terk ettiğine dikkati çeken Altun, bu açık kapı siyasetinin sürdürülebilmesi için, Avrupa toplumlarının ortak bir irade sergileyebilmesi ve bu yükü ortak olarak yüklenebilmesi gerektiğini bildirdi.

“Türkiye’nin deneyimleri göstermiştir ki mülteci konusu orta ve uzun vadede planlama yapılması gereken bir müddetçtir.” diyen Altun, şunları tabir etti:

“Bu süreç, bir yandan mültecilere barınak ve yardım sağlanabilmesini, bir yandan onların topluma entegre edilmesini, öte yandan da mülteci kaynağı olan ülkedeki sorunu çözmeyi gerektirir. Türkiye olarak Ukrayna’daki savaşın yaratacağı mülteci sorunu ve mevcut öbür mülteci krizleri için tahlil geliştirilmesini, milletlerarası sistemdeki en değerli evvelar içinde görüyoruz. Bunun için Avrupa ülkeleri ile iş birliği ve uyuma hazır olduğumuzu her fırsatta bir dahaliyoruz. Son olarak, şu konunun da altını çizmek isterim, Türkiye bütün bu krizlerde, toplumlara karşı geliştirilen önyargı, ayrımcılık ve ırkçılığa karşı da sonuna kadar uğraş etmiştir. Dış siyasetimizde bir yandan tarihi problemlere karşı ortak acı noktasından tahlil üretirken, öte yandan da yeni nefret lisanının ortaya çıkmaması için uğraş veriyoruz. Savaşların ve çatışmaların önlenmesi, devletlerin diplomatik manada ortaya koydukları performansa dayanır.”

– “Kurumsallaşmış milletlerarası iş birliği şart”

Devlet ve hükümet liderlerinin sorumlu olduğu kararlar niçiniyle toplumları cezalandırmaya çalışmanın, sıkıntıları çözmek yerine bunları derinleştireceğini ve ortasından çıkılmaz hale getireceğini vurgulayan Altun, etnik nefret ve düşmanlığın bundan daha sonraki devirde ortaya çıkabilecek yeni çatışmaları körükleyeceği ihtarında bulundu.

Bu milliyetçi ve etnik fay çizgilerinin, devletler ortası her krizde bir daha tetikleneceğini, komünal hücumların ve şiddetin kapısını aralayacağını söz eden Altun, Ukrayna savaşı başladığından beri Türkiye’nin durumunun mevcut krizin rastgele bir toplumsal öfke ve çatışmaya yol açmadan çözülmesi olduğunun altını çizdi.

Son günlerde kimi Avrupa ülkelerinde görülen ve Rus kökenlilere karşı uygulanan ayrımcılık ve nefret cürümleri konusunda tüm Avrupa ülkelerinin ortak bir konum almasının zorunluluğuna işaret eden Altun, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:

“Bu prensipler önümüzdeki devirde de Türkiye’nin Ukrayna Savaşı konusundaki konumunu şekillendiren en değerli prensipler olacaktır. Türkiye, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde evvel bir ateşkes, daha sonrasında barış görüşmeleri için elinden gelen tüm diplomatik çabayı ortaya koymaktadır, koymaya devam edecektir. olağan olarak bu süreçte, milletlerarası kurumların da bu üzere krizlerde daha etkin rol alması için bu kurumların ıslahat edilmesi davetimizi sürdüreceğiz. Bu krizler tek başına hiç bir ülkenin çözemeyeceği krizlerdir. Kurumsallaşmış bir milletlerarası iş birliği gerekli ve kuraldır. Türkiye, bunun yanında savaşın uzamasının yaratacağı yeni mülteci akımına karşı da Avrupa ile iş birliğini sürdürecektir. Bölgeye yapılmakta olan insani yardıma da devam edeceğiz. Bölgemiz ve insanlarımız çatışmalardan yoruldu, artık barışı, huzuru ve refahı istiyor. Türkiye, ‘istikrarlaştırıcı güç’ olarak üzerine düşeni şimdiye kadar olduğu üzere bundan daha sonra da yapmaya devam edecektir. Geliştirdiğimiz diplomatik ve insani kapasitemizi yapan ve gerçekçi katkılarla krizlerin tahlili için kullanmayı sürdüreceğiz.”