DeSouza
New member
Senim Tanay Karakuş – Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr – Son senelerda Türkiye’nin en başarılı olduğu konulardan biri de sıhhat turizmi. Başta göz cerrahisi olmak üzere kalp hastalıkları, estetik ve diş operasyonları için Türkiye’ye gelen epeyce sayıda hasta var. Bilimsel ve teknolojik olarak donanımlı hastanelerin açılması, sıhhat çalışanlarının bu hususta bilgili olması ve bilhassa hekimlerin alanlarındaki başarısı milletlerarası sıhhat turizminde Türkiye’yi öncü pozisyona getirmiş durumda. Lakin madalyonun öteki yüzünde kimi can sıkıcı durumlar da mevcut. Sıhhat ve turizm teriminin yan yana gelmesiyle olayın sıhhat boyutunu külliyen hiçe sayıp kâr gayesi gütmeye çalışan kişi ve kurumlar, hem sıhhat etiğine tıpkı vakitte Türkiye’nin bu bahisteki başarısına büyük ziyan veriyor. Sıhhat turizminin Türkiye’deki durumunu ve sıhhate yalnızca kar kapısı olarak bakanların Türkiye’de sıhhat turizmine verdikleri ziyanların boyutlarını uzmanlara sorduk.
‘TAKİBİ ÇOK UYGUN YAPILMIYOR’
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Denizhan Dizdar, işin turizm tarafının olmasıyla bir arada sıhhat kısmının da olduğuna dikkat çekerek Türkiye’nin sıhhat turizmi konusunda pek öncü bir ülke olduğuna vurgu yaptı ve “Gerçekten sıhhat hizmetleri konusunda dünya standartlarının üstünde uygulamalarımız, doktorlarımız, hizmetlerimiz, hastanelerimiz ve tedavilerimiz var. Belirli alanlarda tüm dünyaya ders veren, tabipleri eğiten düzeylerde doktorlarımız de mevcut” dedi.
Gerek yurt ortasındaki vatandaşa gerekse yurt haricinden gelenlere verilen sıhhat hizmetinde en kıymetli ögenin itimat olduğunu söyleyen Dizdar, tedavinin sorumluluğun alınmamasının da fazlaca değerli bir ayrıntı olduğunu söylemiş oldu. Doç. Dr. Dizdar, ülkede sıhhat turizmi alanında gördüğü en büyük sorunun birtakım firmaların hastaları yönlendirip daha sonrasında uygulanan süreçlerin takibini fazlaca düzgün yapmaması olduğunu belirtti.
‘SAĞLIK HİZMETİ DEĞİL, KÂR HEDEFLİ BİR İŞE DÖNÜYOR’
Sıhhat turizminin sırf turizm firmasının yapacağı bir iş olarak görülmemesi gerektiğini söyleyen Dizdar, “Sağlık turizmi ismi altında yapılan turizm için bilhassa hasta bağlantısında ve hasta takibindeki kanalların açık olması; bir sorun olduğunda müdahale edilebilecek, bir komplikasyon olduğunda takip edilebilecek altyapıların hazırlanması lazım. Sıhhat turizmi acentesi olmak için Sıhhat Bakanlığı’ndan sertifika almanız gerekiyor. Lakin gayriresmi olarak da turizm firması olup hasta getiren bireyler, firmalar var. Bence en değerli sorun bu. Zira bu sıhhat hizmeti değil, kâr gayeli bir işe dönüyor. Doğal ki bu bir iş, doğal ki bir kâr olacaktır fakat bu işin sıhhat tarafı olduğunu da unutmamak lazım” dedi.
YÜZ YÜZE GÖRÜŞME ŞART!
Doç. Dr. Dizdar, Türkiye’de tedavi olmak isteyen yabancı asıllı insanların bilhassa tabiplerinin isimlerini hayli yeterli bilmeleri gerektiğini lisana getirdi. Şahısların bahsedilen acenteler üzerinden sıhhat turizmi süreçlerini yaptığını, turizm kısmı konusunda hastanın konaklaması, seyahati üzere planlamaların yapılmasında bu acentelerin epeyce değerli olduğuna ve olmaları gerektiğine de vurgu yaptı. Dizdar, “kimi vakit bir hasta acenteye başvurduğu vakit, ameliyatı yapacak olan tabiple tam bağlantı kuramayabiliyor. Burada kesinlikle Türkiye’ye gelecek olan kişinin hekiminin ismini bilmesi gerekiyor. Ayrıyeten kesinlikle hasta gelmedilk evvel manzaralı bir görüşme yapılmalı. Yüz yüze görüşme üzere hastayla tabip görüşmesi koşul. daha sonrasında da hastanın Türkiye geldiğinde ameliyat olmadan evvel kesinlikle tabibin yanına gelip muayene olarak tüm bilgileri öğrenmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘REFERANSLAR ÇOK DEĞERLİ’
Sıhhat turizmi yapabilmek için kliniklerin ve firmaların sıhhat turizmi evrakı aldığını söyleyen Doç. Dr. Dizdar, Türkiye’deki sıhhat turizminden yaralanmak isteyen hastalar için de şu tavsiyelerde bulundu: “Sıhhat turizmi yapan her doktor Sıhhat Bakanlığı’ndan sıhhat turizmi konusunda sertifika alıyor. Bu değerli bir ayrıntı. Bu sertifikayı internet sitesinden sorgulamaları lazım ve tabiplerinin ismini öğrendikten referanslarını kesinlikle istemeleri ve görmeleri gerekiyor.”
‘SAĞLIK VE TURİZM ORTASINDAKİ AYRIM NET OLMALI’
Turizm ve sıhhat kısmının büsbütün farklı tutulması gerektiğini ve tabibin sırf sıhhat tarafında olduğunu belirten Dizdar, “Sonuçta bizim karşımıza gelen kişi yurt haricinden da gelse Türkiye’den de gelse bizim hastamız. Yani bizim aslına bakarsanız ona karşı etik sorumluluğumuz var. Elimizden gelen en güzel tedavi uygulamak, takip etmek, olabilecek sorunlarda müdahale etmek bir tabibin aslına bakarsan hastanın milletinden, uyruğundan bağımsız olarak yapmakla yükümlü olduğu şeyler. Burada turizm kısmı aslında acentelerin takip etmesi gerektiği bir husus. Yani hastanın lojistik konaklama, tabiple temasa geçilmesi, yapılacak süreçlerin hekim tarafınca, klinik tarafınca planlandıktan daha sonrasında da hastanın dönüşünün sağlanması turizm kısmı. Bence buradaki ayrım net olmalı. Sonuçta tabip olayın sıhhat kısmıyla sorumlu olmalı. Geri kalan lojistik ayarlamalar da sıhhat acentesinin denetiminde olmalı” diye konuştu.
‘İTİBARI SARSABİLECEK BİR ŞEY DİYE DÜŞÜNÜYORUM’
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksoy da Türkiye’nin tıp alanında pek ileri noktada bulunan ülkelerden bir tanesi olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de gereç takviyesi olduğu takdirde büyük oranda güncellenmiş bir tıp hizmeti verildiğinin üzerinde duran Prof. Dr. Aksoy, sıhhat turizmi konusunda turizmin ön plana çıkarılıp sıhhatin geride kalması üzere riskin kelam konusu olduğunu söylemiş oldu. “Bunu prestiji sarsabilecek bir şey diye düşünüyorum” diyen Prof. Dr. Aksoy, Türkiye’de tedavi olmak isteyen yabancı asıllı bireylerin dikkat etmesi gereken en kıymetli noktanın tedavi olacağı hekimin özgeçmişini incelemesi olduğunu lisana getirdi.
AĞIR BAKIM AYRINTISINA DİKKAT!
Türkiye’de sıhhat hizmetinden yaralanmak isteyen bir kişinin sorması gereken en kıymetli sorunun, “Ameliyat durumlarında işler karşıt giderse ağır bakım imkânları nedir, ne kadar âlâ hizmet sunuyor?” olduğunu söyleyen Prof. Dr. Murat Aksoy, hastanın hastaneyi de bu duruma bakılırsa kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti.
‘ÖZEL SİSTEMLER GEREKTİREN BİR KONU’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu ise, sıhhat ve turizmin birbiriyle pek özdeşleşmeyen kavramlar olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin bilhassa sıhhat hizmetlerinde dünyada büyük bir kazanımı ve yönlendirmesi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bu açıdan sıhhat yalnız başına yönetilmesi, ihraç edilmesi gereken özel prosedürler ve metodoloji de gerektiren bir mevzu. Olağan turizmden, ticaretten epey daha farklı bir biçimde kabul edilmesi, yönetilmesi gerekiyor. Bilhassa resmi ya da yarı resmi bir tertip dahilinde denetiminin sağlaması hayli epey kıymetli” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Akkoyunlu, “Türkiye yaptığı atılımlarla birlikte sıhhat dalındaki masrafı, gelire çevirebilecek bir potansiyele sahip. Öteki ülkelerle de bu mevzu içinde büyük bir fark oluşturdu. Bunu maalesef yanlış yönlendirerek ya da denetimsiz bir biçimde kısa müddetli kârlarla düşünerek heba etmemek gerekiyor” dedi.
Dikkat edilecek ögelerin sıhhat turizmini kısıtlamamak, turizm ve estetikle eşleştirmemek olduğunu söyleyen Akkoyunlu, “Türkiye bilhassa kanser teknolojileri ve tedavilerinde, görüntüleme hallerinde, ağız-diş sıhhatinde, rehabilitasyonlarda, dahili sorunlarda hayli önemli biçimde başarılı tedaviler, teknikler uygulayabilecek kapasiteye sahip. Bu niçinle yalnızca estetikle kısıtlamamak gerekli” diye konuştu.
‘TEK EMELLERİ UCUZA GETİRMEK’
Prof. Dr. Akkoyunlu, sıhhat hizmetlerinin denetim edilebilir bir seviyede tutulması gerektiğine, hizmet-tedavi-fiyat standardının belirlenmesinin kıymetli olduğuna vurgu yaptı. Akkoyunlu, “Sağlık turizminde pek ütopik şeyler vadediliyor ve bu alan çok ütopik sayılarla domine edilmeye çalışılıyor. Alışılmış beşerler reklam ve tanıtım paletlerini görüp irtibata geçiyorlar. Sistem fazlaca yanlış işliyor. İşin simsarlığını yapan beşerler var. Fahiş kârlarla insanları bu kesime yönlendiriyorlar. Yönlendirme kademesinde da bir daha ortada simsarlar olabiliyor. Onlar da irtibata geçerek ikinci bir kâr ekliyorlar. Simsarların yaptıkları tek şey işi olabildiğince ucuza getirmek. Tabii bütün bunların yanında Türkiye’de epeyce önemli bir biçimde kurulmuş hoş hastaneler ve kuruluşlar var” açıklamasında bulundu.
‘ALDATMACA OLMAMALI’
Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu gerçek işlemesi gereken sıhhat turizminin tanımını ise şu biçimde yaptı: “Yurt haricinden gelen hastalar tetkiklerini, tabiplerinin yazdığı epikrizlerini iletiyorlar. Beklentilerini söylüyorlar. Tabipler da o epikrizler üzerinden oradaki hekimlerin tedavinin ne kadarını yapıp yapamadığını, Türkiye’de nelerin yapılabileceğini ve son nokta olarak ulaşacağımız maksatları söylüyor. Zira kimi vakit hastanın da beklentileri çok yüksek olabiliyor. sonrasındasında muhasebe bilgileri, seyahat masrafları hesaplanıyor. Bunlarla birlikte hasta yapılabilecekler ve kapasiteler karşısında neler yapabileceğini görüyor.”
Burada kıymetli noktanın verilen hizmetin içerisinde rastgele bir aldatmacanın olmaması olduğuna vurgu yapan Akkoyunlu, “Sunulacak hizmetin gerçek mefkurelerle belirlenerek, hem gerçek bir formülle uygulanması tıpkı vakitte gerçek bir fiyatlama ve maliyetin çıkartılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
‘TİCARİ BİR METAYA DÖNÜŞMESİ TEHLİKELİ’
“Sağlığın ticari bir meta olmasını hatta turizmin bir alt girdisi olarak görülmesini epeyce hakikat bulmuyorum. Açıkçası tüm insanların eşit bir biçimde sıhhate erişiminin olması gerektiğine inanıyorum” diyen Akkoyunlu, olayın ticari bir metaya dönüşmeden, sıhhat ve hizmet tarafı göz gerisi edilmeden, kurumların da işlerini devam ettirebilecek biçimde sıhhat hizmetinin sunulması gerektiğinin değerli olduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, hekimlerin da ferdî olarak karar verici ve siyaset yönlendirici bir pozisyonda olmasının kelam konusu olmadığını belirtti.
‘PEK ÇOK EKSİKLİK DE VAR’
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ercan Karacaoğlu da, “Türkiye’de estetik sıhhat turizmi gerçek bir biçimde yapılıyor mu?” sorusunu soruyor. Bunun yanıtının direkt olarak verilmesinin güç olduğunu söyleyen Karacaoğlu, memleketler arası standartların daha üstünde yapıldığı noktaların olduğunu ama bir epeyce eksikliklerin de bulunduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Ercan Karacaoğlu, “Sağlık turizmi alanında yalnızca ticari kâr güdülen bir kimliğe büründürülmesi doğal ki sakıncalı. Bu maksatlardan bir tanesi lakin bu durumu da yalnızca bu varmış üzere göstermek de son derece acemi bir durum olacaktır. Onun yerine ‘Sağlık hizmetini kaliteli olarak veriyoruz ve bunun karşılığındaki katma bedeli de alıyoruz’ halinde bir yansıtma yapılması milletlerarası arenada bizim için epey daha hakikat, epeyce daha çıkarlı olacaktır” dedi.
Türkiye’de tedavi olmak isteyen bir kişinin araştırma yapmayı fazlaca yeterli bilmesi gerektiğini söyleyen Karacaoğlu, “Araştırmasında iki gaye olması gerekir: Bir tanesi yanlışsız merkezi seçmesi, ikincisi ise gerçek hekimini seçmesi” detayını verdi. Prof. Dr. Karacaoğlu, “Türkiye’de sıhhat turizminin berbata kullanmasının önüne geçilmesi için sıhhat turizmi hizmetini alacak kimsenin hakikat merkezde hakikat beşerle buluşturulmasını sağlamak değerli. Bu manada sıhhat ünitelerinin varlığı hayli uygun tartılmalı ve bununla ilgili tedbirler alınmalı. Doğal ki yanlışsız yere gelen yabancı bir kişi Türkiye için de epey hoş bir puan kazandıracak biçimde geriye dönecektir. Çok yeterli izlenimler elde edecektir, aldığı hizmetten mutlu olacaktır fakat bunların zıddının de olabileceği durumlar maalesef yaşanıyor. Bunlar Türkiye için son derece makûs reklamlar” vurgusunu yaptı.
‘PERSONELİN YABANCI LİSAN BİLMESİ ÖNEMLİ’
Türkiye’de sıhhat turizminin muvaffakiyetini devam ettirmek için berbat izlenimlere yol açabilecek her türlü durumdan kaçınılması gerektiğine dikkat çeken Ercan Karacaoğlu, “Hekimlerimiz sıhhat alanında dünyada fazlaca güzel bir pozisyonda. Bunu milletlerarası bir epeyce çalışmanın kararı olarak görmekteyiz. Türkiye’nin bir hayli memleketler arası görüşmede uzunluk göstermesinden ya da birfazlaca memleketler arası toplantının Türkiye’de yapılmasından da biliyoruz. Lakin bu kâfi mi, değil. Yalnızca doktorlarımızın düzgün olması yetmiyor, bunun haricinde nitelikli çalışanımızın de uygun olması gerekiyor. En sıradaninden yetişmiş çalışanımızın, hemşiremizin, sıhhat bakım gruplarının yabancı lisan bilmesi, hastaların gereksinimi olduğu noktada yardımcı olması fazlaca önemli” diye konuştu.
‘SAĞLIK İLE ETİK ORTASINDAKİ ALAKAYI ZEDELEMEZ’
Sıhhat ve turizm kavramları içindeki ilgiyi açıklayan Prof. Dr. Karacaoğlu, “Sağlık turizmindeki husus şu: Ülkesinde bir niçinle sıhhatine kavuşamayan bir kişinin sıhhatine kavuşmak için öteki bir ülkeye seyahat etmesi ve orada hizmet almasından bahsediyoruz. Burada temelinde yalnızca bir estetik olaydan değil, estetik ameliyattan değil direkt olarak hayatı ilgilendiren önemli operasyonlardan, tedavilerden de bahsetmek gerekir. Örneğin tümör niçiniyle bir ülkeden başkasına seyahat eden hastayı da düşünmek gerekir. Bu manada kendi yaşama hakkını arayan bir insanın öteki bir ülkeye gitmesinin sıhhat ve etik içindeki bağlantının zedeleneceğini düşünmüyorum. Pekala doktor bu işin neresinde durmalı? Bir tabip sıhhat hizmetini verir. Alışılmış ki verdiği hizmetin de bir karşılığı vardır lakin evvela hastasını düşünmek, ona sıhhat vermek, onu sıhhatine kavuşturmakla ilgili memnunluğunu her vakit korumak zorunda” sözlerini kullandı.
‘KALİTEDEN ÖDÜN VERİLMEMELİ’
Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Us ise son devirlerde sıhhat turizminde estetik branşların ön plana çıkmaya başladığını, biroldukça merkezde başarılı süreçlerin yapıldığını ve yurt haricinden epey fazla talep geldiğini belirtti. “Burada dikkat edilmesi gereken mevzu kaliteden ödün verilmemesi” diyen Prof. Dr. Us, daha evvel bu süreçleri yaptıran hastaların deneyimlerinin hayli kıymetli olduğuna dikkat çekti.
Sıhhat turizmiyle ilgili merkezlere ruhsat verildiğini, bu kurumların ve doktorların denetim edildiğini belirten Prof. Dr. Melih Us, “Ancak en kıymetli sorun yabancı hastalara farklı tarife uygulanması. Bu da prestijimizi zedeliyor” diye konuştu.
‘HER 3 ŞAHISTAN 1’İ SIHHAT TURİZMİ YAPMAK İSTİYOR’
“Ülkemizde sıhhat turizmi doktor ve hekimlik hizmetlerinden çok turizm acentelarının inisiyatifinde yürütülüyor” diyen ışınım Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Berrin Pehlivan da karşılaştığı her 3 bireyden 1’inin sıhhat turizmi yapma niyetini olduğunu söylemiş oldu. Bu durumun sıhhat profesyoneleri açısından telaş yarattığını tabir eden Pehlivan, handikapın tedavinin yerine yararın tercih edilmesiyle başladığını vurguladı.
Yabancı hastalarla ilgili şimdi her gün bir malpraktis hadisesi duyduğunu da lisana getiren Prof. Dr. Pehlivan kelamlarına şöyleki devam etti: “Hastaneler açısından da durum farklı değil. Hatta kimi vakit bu tabloya yanlış uygulamalar ekleniyor. Her isteyenin yetki evrakı almasına müsaade verilmemeli. Sıhhat turizminde öncelik kaliteli ve nitelikli hizmet vermek olmalı, ucuzluk odaklı olmak değil. Şayet gerekli tedbirler alınmazsa Türkiye için yurt haricinde berbat bir şöhrete sahip olma riski var.”
‘TAKİBİ ÇOK UYGUN YAPILMIYOR’
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Denizhan Dizdar, işin turizm tarafının olmasıyla bir arada sıhhat kısmının da olduğuna dikkat çekerek Türkiye’nin sıhhat turizmi konusunda pek öncü bir ülke olduğuna vurgu yaptı ve “Gerçekten sıhhat hizmetleri konusunda dünya standartlarının üstünde uygulamalarımız, doktorlarımız, hizmetlerimiz, hastanelerimiz ve tedavilerimiz var. Belirli alanlarda tüm dünyaya ders veren, tabipleri eğiten düzeylerde doktorlarımız de mevcut” dedi.
Gerek yurt ortasındaki vatandaşa gerekse yurt haricinden gelenlere verilen sıhhat hizmetinde en kıymetli ögenin itimat olduğunu söyleyen Dizdar, tedavinin sorumluluğun alınmamasının da fazlaca değerli bir ayrıntı olduğunu söylemiş oldu. Doç. Dr. Dizdar, ülkede sıhhat turizmi alanında gördüğü en büyük sorunun birtakım firmaların hastaları yönlendirip daha sonrasında uygulanan süreçlerin takibini fazlaca düzgün yapmaması olduğunu belirtti.
‘SAĞLIK HİZMETİ DEĞİL, KÂR HEDEFLİ BİR İŞE DÖNÜYOR’
Sıhhat turizminin sırf turizm firmasının yapacağı bir iş olarak görülmemesi gerektiğini söyleyen Dizdar, “Sağlık turizmi ismi altında yapılan turizm için bilhassa hasta bağlantısında ve hasta takibindeki kanalların açık olması; bir sorun olduğunda müdahale edilebilecek, bir komplikasyon olduğunda takip edilebilecek altyapıların hazırlanması lazım. Sıhhat turizmi acentesi olmak için Sıhhat Bakanlığı’ndan sertifika almanız gerekiyor. Lakin gayriresmi olarak da turizm firması olup hasta getiren bireyler, firmalar var. Bence en değerli sorun bu. Zira bu sıhhat hizmeti değil, kâr gayeli bir işe dönüyor. Doğal ki bu bir iş, doğal ki bir kâr olacaktır fakat bu işin sıhhat tarafı olduğunu da unutmamak lazım” dedi.
YÜZ YÜZE GÖRÜŞME ŞART!
Doç. Dr. Dizdar, Türkiye’de tedavi olmak isteyen yabancı asıllı insanların bilhassa tabiplerinin isimlerini hayli yeterli bilmeleri gerektiğini lisana getirdi. Şahısların bahsedilen acenteler üzerinden sıhhat turizmi süreçlerini yaptığını, turizm kısmı konusunda hastanın konaklaması, seyahati üzere planlamaların yapılmasında bu acentelerin epeyce değerli olduğuna ve olmaları gerektiğine de vurgu yaptı. Dizdar, “kimi vakit bir hasta acenteye başvurduğu vakit, ameliyatı yapacak olan tabiple tam bağlantı kuramayabiliyor. Burada kesinlikle Türkiye’ye gelecek olan kişinin hekiminin ismini bilmesi gerekiyor. Ayrıyeten kesinlikle hasta gelmedilk evvel manzaralı bir görüşme yapılmalı. Yüz yüze görüşme üzere hastayla tabip görüşmesi koşul. daha sonrasında da hastanın Türkiye geldiğinde ameliyat olmadan evvel kesinlikle tabibin yanına gelip muayene olarak tüm bilgileri öğrenmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘REFERANSLAR ÇOK DEĞERLİ’
Sıhhat turizmi yapabilmek için kliniklerin ve firmaların sıhhat turizmi evrakı aldığını söyleyen Doç. Dr. Dizdar, Türkiye’deki sıhhat turizminden yaralanmak isteyen hastalar için de şu tavsiyelerde bulundu: “Sıhhat turizmi yapan her doktor Sıhhat Bakanlığı’ndan sıhhat turizmi konusunda sertifika alıyor. Bu değerli bir ayrıntı. Bu sertifikayı internet sitesinden sorgulamaları lazım ve tabiplerinin ismini öğrendikten referanslarını kesinlikle istemeleri ve görmeleri gerekiyor.”
‘SAĞLIK VE TURİZM ORTASINDAKİ AYRIM NET OLMALI’
Turizm ve sıhhat kısmının büsbütün farklı tutulması gerektiğini ve tabibin sırf sıhhat tarafında olduğunu belirten Dizdar, “Sonuçta bizim karşımıza gelen kişi yurt haricinden da gelse Türkiye’den de gelse bizim hastamız. Yani bizim aslına bakarsanız ona karşı etik sorumluluğumuz var. Elimizden gelen en güzel tedavi uygulamak, takip etmek, olabilecek sorunlarda müdahale etmek bir tabibin aslına bakarsan hastanın milletinden, uyruğundan bağımsız olarak yapmakla yükümlü olduğu şeyler. Burada turizm kısmı aslında acentelerin takip etmesi gerektiği bir husus. Yani hastanın lojistik konaklama, tabiple temasa geçilmesi, yapılacak süreçlerin hekim tarafınca, klinik tarafınca planlandıktan daha sonrasında da hastanın dönüşünün sağlanması turizm kısmı. Bence buradaki ayrım net olmalı. Sonuçta tabip olayın sıhhat kısmıyla sorumlu olmalı. Geri kalan lojistik ayarlamalar da sıhhat acentesinin denetiminde olmalı” diye konuştu.
‘İTİBARI SARSABİLECEK BİR ŞEY DİYE DÜŞÜNÜYORUM’
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksoy da Türkiye’nin tıp alanında pek ileri noktada bulunan ülkelerden bir tanesi olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de gereç takviyesi olduğu takdirde büyük oranda güncellenmiş bir tıp hizmeti verildiğinin üzerinde duran Prof. Dr. Aksoy, sıhhat turizmi konusunda turizmin ön plana çıkarılıp sıhhatin geride kalması üzere riskin kelam konusu olduğunu söylemiş oldu. “Bunu prestiji sarsabilecek bir şey diye düşünüyorum” diyen Prof. Dr. Aksoy, Türkiye’de tedavi olmak isteyen yabancı asıllı bireylerin dikkat etmesi gereken en kıymetli noktanın tedavi olacağı hekimin özgeçmişini incelemesi olduğunu lisana getirdi.
AĞIR BAKIM AYRINTISINA DİKKAT!
Türkiye’de sıhhat hizmetinden yaralanmak isteyen bir kişinin sorması gereken en kıymetli sorunun, “Ameliyat durumlarında işler karşıt giderse ağır bakım imkânları nedir, ne kadar âlâ hizmet sunuyor?” olduğunu söyleyen Prof. Dr. Murat Aksoy, hastanın hastaneyi de bu duruma bakılırsa kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti.
‘ÖZEL SİSTEMLER GEREKTİREN BİR KONU’
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu ise, sıhhat ve turizmin birbiriyle pek özdeşleşmeyen kavramlar olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin bilhassa sıhhat hizmetlerinde dünyada büyük bir kazanımı ve yönlendirmesi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Akkoyunlu, “Bu açıdan sıhhat yalnız başına yönetilmesi, ihraç edilmesi gereken özel prosedürler ve metodoloji de gerektiren bir mevzu. Olağan turizmden, ticaretten epey daha farklı bir biçimde kabul edilmesi, yönetilmesi gerekiyor. Bilhassa resmi ya da yarı resmi bir tertip dahilinde denetiminin sağlaması hayli epey kıymetli” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Akkoyunlu, “Türkiye yaptığı atılımlarla birlikte sıhhat dalındaki masrafı, gelire çevirebilecek bir potansiyele sahip. Öteki ülkelerle de bu mevzu içinde büyük bir fark oluşturdu. Bunu maalesef yanlış yönlendirerek ya da denetimsiz bir biçimde kısa müddetli kârlarla düşünerek heba etmemek gerekiyor” dedi.
Dikkat edilecek ögelerin sıhhat turizmini kısıtlamamak, turizm ve estetikle eşleştirmemek olduğunu söyleyen Akkoyunlu, “Türkiye bilhassa kanser teknolojileri ve tedavilerinde, görüntüleme hallerinde, ağız-diş sıhhatinde, rehabilitasyonlarda, dahili sorunlarda hayli önemli biçimde başarılı tedaviler, teknikler uygulayabilecek kapasiteye sahip. Bu niçinle yalnızca estetikle kısıtlamamak gerekli” diye konuştu.
‘TEK EMELLERİ UCUZA GETİRMEK’
Prof. Dr. Akkoyunlu, sıhhat hizmetlerinin denetim edilebilir bir seviyede tutulması gerektiğine, hizmet-tedavi-fiyat standardının belirlenmesinin kıymetli olduğuna vurgu yaptı. Akkoyunlu, “Sağlık turizminde pek ütopik şeyler vadediliyor ve bu alan çok ütopik sayılarla domine edilmeye çalışılıyor. Alışılmış beşerler reklam ve tanıtım paletlerini görüp irtibata geçiyorlar. Sistem fazlaca yanlış işliyor. İşin simsarlığını yapan beşerler var. Fahiş kârlarla insanları bu kesime yönlendiriyorlar. Yönlendirme kademesinde da bir daha ortada simsarlar olabiliyor. Onlar da irtibata geçerek ikinci bir kâr ekliyorlar. Simsarların yaptıkları tek şey işi olabildiğince ucuza getirmek. Tabii bütün bunların yanında Türkiye’de epeyce önemli bir biçimde kurulmuş hoş hastaneler ve kuruluşlar var” açıklamasında bulundu.
‘ALDATMACA OLMAMALI’
Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu gerçek işlemesi gereken sıhhat turizminin tanımını ise şu biçimde yaptı: “Yurt haricinden gelen hastalar tetkiklerini, tabiplerinin yazdığı epikrizlerini iletiyorlar. Beklentilerini söylüyorlar. Tabipler da o epikrizler üzerinden oradaki hekimlerin tedavinin ne kadarını yapıp yapamadığını, Türkiye’de nelerin yapılabileceğini ve son nokta olarak ulaşacağımız maksatları söylüyor. Zira kimi vakit hastanın da beklentileri çok yüksek olabiliyor. sonrasındasında muhasebe bilgileri, seyahat masrafları hesaplanıyor. Bunlarla birlikte hasta yapılabilecekler ve kapasiteler karşısında neler yapabileceğini görüyor.”
Burada kıymetli noktanın verilen hizmetin içerisinde rastgele bir aldatmacanın olmaması olduğuna vurgu yapan Akkoyunlu, “Sunulacak hizmetin gerçek mefkurelerle belirlenerek, hem gerçek bir formülle uygulanması tıpkı vakitte gerçek bir fiyatlama ve maliyetin çıkartılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
‘TİCARİ BİR METAYA DÖNÜŞMESİ TEHLİKELİ’
“Sağlığın ticari bir meta olmasını hatta turizmin bir alt girdisi olarak görülmesini epeyce hakikat bulmuyorum. Açıkçası tüm insanların eşit bir biçimde sıhhate erişiminin olması gerektiğine inanıyorum” diyen Akkoyunlu, olayın ticari bir metaya dönüşmeden, sıhhat ve hizmet tarafı göz gerisi edilmeden, kurumların da işlerini devam ettirebilecek biçimde sıhhat hizmetinin sunulması gerektiğinin değerli olduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Muhammed Emin Akkoyunlu, hekimlerin da ferdî olarak karar verici ve siyaset yönlendirici bir pozisyonda olmasının kelam konusu olmadığını belirtti.
‘PEK ÇOK EKSİKLİK DE VAR’
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ercan Karacaoğlu da, “Türkiye’de estetik sıhhat turizmi gerçek bir biçimde yapılıyor mu?” sorusunu soruyor. Bunun yanıtının direkt olarak verilmesinin güç olduğunu söyleyen Karacaoğlu, memleketler arası standartların daha üstünde yapıldığı noktaların olduğunu ama bir epeyce eksikliklerin de bulunduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Ercan Karacaoğlu, “Sağlık turizmi alanında yalnızca ticari kâr güdülen bir kimliğe büründürülmesi doğal ki sakıncalı. Bu maksatlardan bir tanesi lakin bu durumu da yalnızca bu varmış üzere göstermek de son derece acemi bir durum olacaktır. Onun yerine ‘Sağlık hizmetini kaliteli olarak veriyoruz ve bunun karşılığındaki katma bedeli de alıyoruz’ halinde bir yansıtma yapılması milletlerarası arenada bizim için epey daha hakikat, epeyce daha çıkarlı olacaktır” dedi.
Türkiye’de tedavi olmak isteyen bir kişinin araştırma yapmayı fazlaca yeterli bilmesi gerektiğini söyleyen Karacaoğlu, “Araştırmasında iki gaye olması gerekir: Bir tanesi yanlışsız merkezi seçmesi, ikincisi ise gerçek hekimini seçmesi” detayını verdi. Prof. Dr. Karacaoğlu, “Türkiye’de sıhhat turizminin berbata kullanmasının önüne geçilmesi için sıhhat turizmi hizmetini alacak kimsenin hakikat merkezde hakikat beşerle buluşturulmasını sağlamak değerli. Bu manada sıhhat ünitelerinin varlığı hayli uygun tartılmalı ve bununla ilgili tedbirler alınmalı. Doğal ki yanlışsız yere gelen yabancı bir kişi Türkiye için de epey hoş bir puan kazandıracak biçimde geriye dönecektir. Çok yeterli izlenimler elde edecektir, aldığı hizmetten mutlu olacaktır fakat bunların zıddının de olabileceği durumlar maalesef yaşanıyor. Bunlar Türkiye için son derece makûs reklamlar” vurgusunu yaptı.
‘PERSONELİN YABANCI LİSAN BİLMESİ ÖNEMLİ’
Türkiye’de sıhhat turizminin muvaffakiyetini devam ettirmek için berbat izlenimlere yol açabilecek her türlü durumdan kaçınılması gerektiğine dikkat çeken Ercan Karacaoğlu, “Hekimlerimiz sıhhat alanında dünyada fazlaca güzel bir pozisyonda. Bunu milletlerarası bir epeyce çalışmanın kararı olarak görmekteyiz. Türkiye’nin bir hayli memleketler arası görüşmede uzunluk göstermesinden ya da birfazlaca memleketler arası toplantının Türkiye’de yapılmasından da biliyoruz. Lakin bu kâfi mi, değil. Yalnızca doktorlarımızın düzgün olması yetmiyor, bunun haricinde nitelikli çalışanımızın de uygun olması gerekiyor. En sıradaninden yetişmiş çalışanımızın, hemşiremizin, sıhhat bakım gruplarının yabancı lisan bilmesi, hastaların gereksinimi olduğu noktada yardımcı olması fazlaca önemli” diye konuştu.
‘SAĞLIK İLE ETİK ORTASINDAKİ ALAKAYI ZEDELEMEZ’
Sıhhat ve turizm kavramları içindeki ilgiyi açıklayan Prof. Dr. Karacaoğlu, “Sağlık turizmindeki husus şu: Ülkesinde bir niçinle sıhhatine kavuşamayan bir kişinin sıhhatine kavuşmak için öteki bir ülkeye seyahat etmesi ve orada hizmet almasından bahsediyoruz. Burada temelinde yalnızca bir estetik olaydan değil, estetik ameliyattan değil direkt olarak hayatı ilgilendiren önemli operasyonlardan, tedavilerden de bahsetmek gerekir. Örneğin tümör niçiniyle bir ülkeden başkasına seyahat eden hastayı da düşünmek gerekir. Bu manada kendi yaşama hakkını arayan bir insanın öteki bir ülkeye gitmesinin sıhhat ve etik içindeki bağlantının zedeleneceğini düşünmüyorum. Pekala doktor bu işin neresinde durmalı? Bir tabip sıhhat hizmetini verir. Alışılmış ki verdiği hizmetin de bir karşılığı vardır lakin evvela hastasını düşünmek, ona sıhhat vermek, onu sıhhatine kavuşturmakla ilgili memnunluğunu her vakit korumak zorunda” sözlerini kullandı.
‘KALİTEDEN ÖDÜN VERİLMEMELİ’
Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Melih Us ise son devirlerde sıhhat turizminde estetik branşların ön plana çıkmaya başladığını, biroldukça merkezde başarılı süreçlerin yapıldığını ve yurt haricinden epey fazla talep geldiğini belirtti. “Burada dikkat edilmesi gereken mevzu kaliteden ödün verilmemesi” diyen Prof. Dr. Us, daha evvel bu süreçleri yaptıran hastaların deneyimlerinin hayli kıymetli olduğuna dikkat çekti.
Sıhhat turizmiyle ilgili merkezlere ruhsat verildiğini, bu kurumların ve doktorların denetim edildiğini belirten Prof. Dr. Melih Us, “Ancak en kıymetli sorun yabancı hastalara farklı tarife uygulanması. Bu da prestijimizi zedeliyor” diye konuştu.
‘HER 3 ŞAHISTAN 1’İ SIHHAT TURİZMİ YAPMAK İSTİYOR’
“Ülkemizde sıhhat turizmi doktor ve hekimlik hizmetlerinden çok turizm acentelarının inisiyatifinde yürütülüyor” diyen ışınım Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Berrin Pehlivan da karşılaştığı her 3 bireyden 1’inin sıhhat turizmi yapma niyetini olduğunu söylemiş oldu. Bu durumun sıhhat profesyoneleri açısından telaş yarattığını tabir eden Pehlivan, handikapın tedavinin yerine yararın tercih edilmesiyle başladığını vurguladı.
Yabancı hastalarla ilgili şimdi her gün bir malpraktis hadisesi duyduğunu da lisana getiren Prof. Dr. Pehlivan kelamlarına şöyleki devam etti: “Hastaneler açısından da durum farklı değil. Hatta kimi vakit bu tabloya yanlış uygulamalar ekleniyor. Her isteyenin yetki evrakı almasına müsaade verilmemeli. Sıhhat turizminde öncelik kaliteli ve nitelikli hizmet vermek olmalı, ucuzluk odaklı olmak değil. Şayet gerekli tedbirler alınmazsa Türkiye için yurt haricinde berbat bir şöhrete sahip olma riski var.”