TMO bakılırsavde Yükselme Yönetmeliğindeki kelamlı imtihanla ilgili karar verildi

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Davalı sendikaca:

Yazılı imtihandan daha sonra kelamlı imtihan yapılması yolunda getirilen düzenleme ile yazılı imtihanı geçen bireylerin sahip olduğu bilgi ve birikimlerin ortadan kaldırılarak keyfiliğin ve adam kayırmacılığın önünün açıldığı, kelamlı imtihanın bir ölçü olmadığı, liyakat prensibine alışılmamış olduğu,

Genel Yönetmelikte unvan değişikliği imtihanının yazılı ya da kelamlı yahut yazılı ve kelamlı olacağı tarafında bir belirleme bulunmadığı,

Yönetmeliklerde yer alan “altı aylık” müddet belirlemesinin imtihanı kazananlar aleyhine kısıtlayıcı olduğu, kazanılmış hakların ortadan kaldırılmasına sebep olacağı, düzenlemelerin hukuka karşıt olduğu ileri sürülmüştür.

Mahkeme “sözlü sınav”a ait düzenlemeyi aşağıdaki münasebet ile reddetti:

Kelamlı imtihan, yazılı imtihanı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek gayesiyle yapılmaktadır. Bu çerçevede, kelamlı imtihanın temel gayesi, yazılı imtihan yapılmak suretiyle objektif bir halde tespit edilenler içinden en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.

Bu prestijle, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi emeliyle yapılacak yazılı imtihan yanında, mesleksel ehliyete yönelik öteki özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan kelamlı imtihanda ve yazılı imtihanı tamamlayıcı nitelikte kelamlı imtihan getiren dava konusu düzenlemelerde üst hukuk normlarına, kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmadığı kararına varılmıştır.

Mahkeme, yedeklerin atanmasına ait kısma ait şu değerlendirmeyi yaptı:

nazaranvde yükselme imtihanlarında başarılı olup yedek sırada bulunan ilgililerin atanmasının uzun yahut belgisiz bir surece bağlanmasının çalışanın meslek planlaması yapmasını engellememesi ve uygulamada ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi hedefiyle tesis edilen dava konusu düzenlemede, 657 sayılı Kanun’un meslek ve liyakat unsurlarına, kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmamaktadır.

T.C.

DANIŞTAY

İKİNCİ DAİRE

TEMEL NO: 2017/3767

KARAR NO: 2022/615



DAVACI : . Kolu . Sendikası (. Sen)

VEKİLİ : Av. .

DAVALILAR : 1- . (Mülga .)

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri .

2- . Genel Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. .

DAVANIN KONUSU:

Davacı Sendika,

26/09/2017 günlü, 30192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin;

4. hususunun 1. fıkrasının (e) ve (j) bentleri ile 9. hususunun 1. fıkrasında geçen “ve sözlü” ibarelerinin;

5. hususunun 1. fıkrasının,

6. unsurunun 2. fıkrasının,

8. unsurunun 1. fıkrasının ; (ç), (d), (ğ), (h) ve (ı) bentlerinin (3) numaralı alt bentlerinin; (f) bendinin (4) numaralı alt bendinin; (j) ve (k) bentlerinin (2) numaralı alt bentlerinin,

5- 11. unsurunun 1. fıkrasında yer alan “ihtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de birebir adapla şura oluşturulabilir.” cümlesinin; 4. fıkrasında yer alan “Sözlü imtihan değerlendirmesi ise her üye tarafınca farklı ayrı yapılır” cümlesinin,

6- 12. unsurunun 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinin,

7- 17. unsurunun,

8- 18. hususunun 1. fıkrasında geçen “ve sözlü”, “aritmetik” ve “sözlü imtihan sonuçlarının duyurulduğu tarihten daha sonra” ibarelerinin,

9- 22. unsurunun 3. fıkrasının (b) bendinde geçen “altı aylık” ibaresinin ve 4. fıkrasının,

Anılan Yönetmeliğin desteğini oluşturan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Temellerine Dair Genel Yönetmelik’in;

8. unsurunda geçen “ve sözlü” ibaresinin,

12/A hususunun,

12/B unsurunda geçen “ve sözlü” ile “nın aritmetik ortalaması” ibarelerinin,

12/C hususunun 4. fıkrasında geçen “altı aylık” ibaresinin iptalini istemektedir.

DAVACININ ARGÜMANLARI:

Davacı Sendika tarafınca;

Yazılı imtihandan daha sonra kelamlı imtihan yapılması yolunda getirilen düzenleme ile yazılı imtihanı geçen bireylerin sahip olduğu bilgi ve birikimlerin ortadan kaldırılarak keyfiliğin ve adam kayırmacılığın önünün açıldığı, kelamlı imtihanın bir ölçü olmadığı, liyakat unsuruna ters olduğu,

Genel Yönetmelikte unvan değişikliği imtihanının yazılı ya da kelamlı yahut yazılı ve kelamlı olacağı istikametinde bir belirleme bulunmadığı,

bakılırsavde yükselme suretiyle atama yapılacak takım ve durumlar içinde “teknisyen” unvanına yer verilmemesinin hukuka, hakkaniyete ve Anayasa’nın eşitlik prensibine karşıt olduğu,

Özel eğitim gerektiren iç kontrol ünite başkanlığına ve denetçiliğine imtihansız atama yapılmasına ait düzenleme ile keyfi atamalar yapılarak kontrol ünitesinin içinin boşaltılmaya çalışıldığı,

Yönetmeliklerde yer alan “altı aylık” müddet belirlemesinin imtihanı kazananlar aleyhine kısıtlayıcı olduğu, kazanılmış hakların ortadan kaldırılmasına sebep olacağı, düzenlemelerin hukuka karşıt olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI YÖNETİMLERİN SAVUNMALARI:

Davalı yönetimler tarafınca;

Kelamlı imtihanın yazılı imtihanı tamamlayıcı nitelikte olduğu, kelamlı imtihanda ilgililerin yönetimsel psikoloji ve yetkinliklerinin de değerlendirildiği, yazılı imtihanda başarılı olmayan ilgilinin kelamlı imtihan ile rastgele bir takım yahut konumu elde etmesinin mümkün olmadığı, dava konusu Özel Yönetmeliğin Genel Yönetmeliğe uygun olarak çıkarıldığı ve mevzuata uygun olduğu,

Teknisyenlerin dava konusu Yönetmelik’te yer alan kaideleri taşımaları kaydıyla “teknik uzman” ve “teknik şef” durumları için misyonda yükselme imtihanına başvurabilecekleri, bu durumlara atandıktan daha sonra da “teknik kontrolör” durumu için imtihana girebilecekleri, daha yetişmiş işçi ve nitelikli işgücü dönüşümü ile çalışanın çalışmakta olduğu konumun niteliği prestijiyle üst vazifelere yükselerek işyerlerindeki iş ve süreçlerin aksatılmadan yürütülebilmesi için teknik durumlarda teknik meslekli; idari konumlarda ise idari meslekli işçinin bakılırsav almasının hedeflendiği, dava konusu düzenlemenin hukuka ve üst normlara uygun olduğu,

Altı aylık sınırlamanın gayesinin vazifede yükselmeyi liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasını sağlamak olduğu, sınırlamanın olmaması durumunda boşalan takım ve durumlara daima yedeklerden atama yapılması kararı doğacağı ve ileride kurumun imtihan yapmasının önünün kapanacağı, çabucak sonrasında imtihana girmeye hak kazanan işçi aleyhine adalet ve eşitlik prensibinin ihlal edilmiş olacağı, düzenlemelerin hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:

Dava konusu Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği, 16/03/2021 günlü, 31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırıldığından, anılan Yönetmelik tarafından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmelik istikametinden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI NİYETİ:

Dava, 26/09/2017 günlü ve 30192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü İşçisi nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’ nin 4/e ve 4/j unsurunda geçen “ve sözlü”, 9/1 unsurunda geçen “ve sözlü” ibaresinin, 5/1. hususunun, “nazaranvde yükselme imtihanına tabi olmadan yapılacak atamalarda aranacak şartlar” başlıklı 6/2 hususunun, “8/1-ç/3 hususunun, 8/1-d/3 unsurunun, 8/1-f/4 hususunun, 8/1-ğ/3 unsurunun, 8/1-h/3maddesinin, 8/1-ı/3 hususunun 8/1-j/2 unsurunun, 8/1-k/2 hususunun, 11/1 unsurunda geçen “ihtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de tıpkı tarzla şura oluşturulur.” cümlesinin, 11/4 unsurunda geçen “Sözlü imtihan kıymetlendirilmesi ise her üye tarafınca başka ayrı yapılır.” cümlesinin, 12/1-ç, d, e unsurlarının, 17. unsurunun, 18/1 hususunda geçen “ve sözlü” ibaresinin, “aritmetik” ibaresinin ve “sözlü imtihan sonuçlarının duyurulduğu tarihten daha sonra” cümlesinin, 22/3-b unsurunda geçen “altı aylık” ibaresinin, 22/4 hususu ile bu süreçlerin desteğini oluşturan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmeliğinin 8. unsurunda geçen “ve sözlü” ibaresinin, 12/A unsurunun, 12/B hususunun 2. cümlesinde yer alan “ve sözlü” ile “aritmetik ortalaması” cümlesinin, 12/C-b unsurunda geçen “altı aylık” cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.

26/09/2017 günlü ve 30192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü İşçisi nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’ nin 11/1 hususunda geçen “ihtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de birebir metotla heyet oluşturulur.” cümlesinin 09.03.2018 günlü, 30355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin 2. unsuruyla yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, belirtilen düzenlemelerin hukukî geçerliliğinin ve hukuksal faydasının kalmadığı anlaşılmıştır.

Anayasanın 124. unsurunda; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin kendi nazaranv alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara karşıt olmamak koşuluyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri karar altına alınmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 3. hususunda, “Sınıflandırma”, “Kariyer” ve “Liyakat” unsurları bu Kanunun temel unsurları olarak belirlenmiştir.

657 sayılı Yasa, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları ortasında en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar ortasında ilerleme ve yükselme süreçlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngörmektedir.

18.04.1999 gün ve 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmeliğin 1. unsurunda, bu Yönetmeliğin emelinin, liyakat ve meslek unsurları çerçevesinde, hizmet gerekleri ve işçi planlaması temel alınarak işçinin bakılırsavde yükselme ve unvan değişikliklerine ait yordam ve asılları belirlemek olduğu belirtilmiş, 5.maddede, Devlet memurlarının bu Yönetmelik kapsamındaki misyonlara atanabilmeleri için gerekli olan tahsil seviyelerinin kurumları tarafınca çıkarılacak yönetmeliklerinde unvanlar itibariyle gösterileceği, 5. hususun 1. fıkrasında ise, kurumların, bu Yönetmeliğin kapsamına giren vazifelere atanacaklarda aranacak tahsil seviyesi ile hizmet mühleti, alt bakılırsavlerde bulunma müddeti ve disipline ait kurallar ile bunlar için verilecek nazaranvde yükselme eğitiminin ilanı, biçimi, müddeti, mevzuları, tartıları ve kapsama dahil edilecek öbür unvanlar ve bunlara ait konuları Devlet İşçi Başkanlığının olumlu görüşünü alarak çıkaracakları yönetmelikle düzenleyecekleri belirtilmiştir.

Görüldüğü üzere, üstte ismi geçen Yönetmeliğin 15/1. hususu ile kurumlara, kendi bakılırsavde yükselme yönetmeliklerini çıkarma konusunda yetki verilmiş ve düzenleme yapılacak konuların çerçevesi de belirlenmiştir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Temellerine Dair Genel Yönetmeliğin 12. hususunda; yazılı imtihanla ilgili olarak “Yazılı imtihan, bu imtihana ait mevzu başlıklarına duyuruda yer verilmek suretiyle, mahalli yönetimler için İçişleri Bakanlığınca, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumları için Yükseköğretim Şurası Başkanlığınca olmak üzere, ilgili kurumlarca belirlenecek konularda yapılır. Yazılı imtihan kurum ve kuruluşlarca yapılabileceği üzere, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına, Ulusal Eğitim Bakanlığına, Türkiye ve Orta Doğu Amme Yönetimi Enstitüsü Genel Müdürlüğüne yahut yükseköğretim kurumlarından birine yaptırılabilir. Bu Yönetmelik kapsamında bulunan vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve vilayet özel yönetimleri ve belediyelerin kurdukları birlik, kurum ve işletmeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafınca talep edilmesi halinde, bu kurumların misyonda yükselme imtihanları ile unvan değişikliği imtihanları İçişleri Bakanlığınca merkezi olarak yaptırılır. Ayrıyeten, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarından talep gelmesi halinde, bu kurumların çalışanının imtihanları Yükseköğretim Konseyi Başkanlığınca merkezi olarak yaptırılır.

Yazılı imtihan, yüz tam puan üzerinden kıymetlendirilir. Yazılı imtihanda en az altmış puan alanlar başarılı sayılırlar.” düzenlemesine, 12/A hususunda ; kelamlı imtihanla ilgili olarak “Yazılı imtihanda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen takım yahut durum sayısının beş katına kadar aday kelamlı imtihana alınır. Son adayla birebir puana sahip olan işçinin tamamı kelamlı imtihana alınır.

İlgili işçi, imtihan heyetinin her bir üyesi tarafınca;

a) İmtihan mevzularına ait bilgi seviyesi,

b) Bir mevzuyu kavrayıp özetleme, tabir yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tavır ve davranışlarının vazifeye uygunluğu,

d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

e) Genel kültürü ve genel yeteneği,

f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

temel alınarak yüz tam puan üzerinden kıymetlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak çalışanın kelamlı imtihan puanı tespit edilir. Kelamlı imtihanda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

26/09/2017 günlü ve 30192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü İşçisi bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin “Sözlü sınav” başlıklı 17. Unsurunda de Genel Yönetmelikte yer alan kurallara yer verilmiştir.”

Dava konusu yapılan “sözlü sınava” ait kurallarda, adayların bilgi yanında mesleksel ehliyete yönelik öteki özel niteliklere de sahip olunup olunmadığı tarafından değerlendirmeye tabi tutulacağına ait düzenlemelere yer verildiği, ötürüsıyla yazılı imtihanın tamamlayıcısı olan kelamlı imtihanın ölçme ve kıymetlendirme bakımından mülakatı da kapsadığı kararına varılmaktadır.

Bu prestijle, adayların girdiği kelamlı imtihan öncesinde, imtihan komitesince imtihanda sorulacak soruların evvelde hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya sorulan soruların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği karşılıklara hangi kurul üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta başka ayrı gösterilmesi gerekmekte olup, bu durum kelamlı imtihanın nesnelliği ve yargısal kontrolün tüm ögeleriyle gerçekleştirilmesini sağlayacaktır.

Dava konusu Yönetmelikle mesleksel bilgi seviyesinin ölçülmesinin yanı sıra mesleğin gerektirdiği özel niteliklere, mesleğe uygun tutum ve davranışlara, yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemeye yönelik düzenlemede ve kıymetlendirme kriterlerinde hukuka karşıtlık görülmemiştir.

Yönetimin, memurların üst vazifelere yükselmesini belli koşullara bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuzdur.

Lakin bu yetkinin hukukun genel unsurlarına, üst hukuk normlarına, kamu faydası ve hizmet gereklerine alışılmamış olarak kullanılması halinde iptali kelam konusu olacaktır.

Yönetimlerin ilgili mevzuatla verilmiş olan nazaranv ve yetkilerini, eksiksiz ve istenilen bir düzeyde yerine getirebilmeleri için, mevcut takım ve unvanlarını hukukun genel unsurları ile mevcut hukuksal düzenlemelere alışılmamış olmamak şartıyla belirleyebilmeleri Yönetim Hukukunun prensiplerindendir.

Yönetime tanınan bu yetkiye dayanılarak kurulan süreçlerin iptallerinin fakat kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıt olduklarının kanıtlanması halinde mümkün olup Kamu Kurum ve Kuruluşlarında nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmelikte belirtilen asıllar doğrultusunda düzenleme getiren dava konusu Yönetmelik kuralında kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık görülmemiştir.

Açıklanan niçinlerle, dava konusu Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin 11/1 unsurunda geçen “ihtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de birebir metotla heyet oluşturulur.” cümlesi istikametinden karar verilmesine yer olmadığı, başka hususlarda ise davanın reddi gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ İSMİNE

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; 09/07/2018 tarihinde yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada yapılan Değişikliklere Ahenk Sağlanması Emeliyle Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Kararında Kararname’nin 218. hususu ile 219. unsurunun 3. fıkrası uyarınca mülga Başbakanlık yerine Cumhurbaşkanlığı hasım mevkiine alınarak Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki evraklar incelendikten daha sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY:

Davacı Sendika; 26/09/2017 günlü, 30192 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin 4. unsurunun 1. fıkrasının (e) ve (j) bentleri ile 9. hususunun 1. fıkrasında geçen “ve sözlü” ibarelerinin; 5. unsurunun 1. fıkrasının; 6. unsurunun 2. fıkrasının; 8. unsurunun 1 fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (f) bendinin (4) numaralı alt bendinin, (ğ) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (h) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (ı) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (j) bendinin (2) numaralı alt bendinin ve (k) bendinin (2) numaralı alt bendinin; 11. hususunun 1. fıkrasında yer alan “İhtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de tıpkı yolla heyet oluşturulabilir.” cümlesinin, 4. fıkrasında yer alan “Sözlü imtihan kıymetlendirilmesi ise her üye tarafınca farklı başka yapılır.” cümlesinin;12. hususunun 1. fıkrasının (ç), (d) ve (e) bentlerinin; 17. unsurunun; 18. hususunun 1. fıkrasında geçen “ve sözlü”, “aritmetik” ve “sözlü imtihan sonuçlarının duyurulduğu tarihten daha sonra” ibarelerinin; 22. hususunun 3. fıkrasının (b) bendinde geçen “altı aylık” ibaresinin ve 4. fıkrasının; Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmelik’in 8. hususunda geçen “ve sözlü” ibaresinin; 12/A hususunun, 12/B hususunun 1. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan “ve sözlü” ile “…nın aritmetik ortalaması” ibarelerinin; 12/C hususunun 4. fıkrasında yer alan “altı aylık” ibaresinin iptali istemiyle dava açmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Heyeti sonucu ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Temellerine Dair Genel Yönetmelik’in;

“Sınav şartı” başlıklı 8. hususunda; “nazaranvde yükselme yahut unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve kelamlı imtihanda başarılı olmaları gerekir.” kuralına,

“Sözlü sınav” başlıklı 12/A hususunda; “Yazılı imtihanda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen takım yahut durum sayısının beş katına kadar aday kelamlı imtihana alınır. Son adayla birebir puana sahip olan işçinin tamamı kelamlı imtihana alınır.

İlgili işçi, imtihan heyetinin her bir üyesi tarafınca;

a) İmtihan hususlarına ait bilgi seviyesi,

b) Bir mevzuyu kavrayıp özetleme, tabir yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tavır ve davranışlarının bakılırsave uygunluğu,

d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

e) Genel kültürü ve genel yeteneği,

f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

temel alınarak yüz tam puan üzerinden kıymetlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak çalışanın kelamlı imtihan puanı tespit edilir. Kelamlı imtihanda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.” kuralına,

“Başarı sıralaması” başlıklı 12/B unsurunda; ” bakılırsavde yükselme suretiyle ilan edilen boş takım yahut durum sayısı kadar atama yapılmasında muvaffakiyet puanı temel alınır. (Değişik ikinci cümle: 17/10/2016-2016/9380 K.) Muvaffakiyet puanı, yazılı ve kelamlı imtihan puanlarının aritmetik ortalaması temel alınmak suretiyle tespit edilir ve kurumların resmi internet sitesinde ilan edilir. ….” kuralına,

“nazaranvde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C hususunda; “Atanmaya hak kazanan işçi, muvaffakiyet sıralaması listesinin katılaşmasını müteakip en yüksek puandan başlamak üzere belirlenen muvaffakiyet sıralamasındaki muvaffakiyet puanlarına bakılırsa atanır.

Kurumlarca tercih alınması durumunda ise muvaffakiyet sıralaması temel alınarak ilgili çalışanın tercihlerine bakılırsa atamaları yapılır.

Duyurulan takım yahut durumlardan;

a) Atanma kurallarını taşımadıkları için imtihanların geçersiz sayılması yahut bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan bakılırsave geçerli bir mazeret olmaksızın müddeti ortasında başlanmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,

b) Emeklilik, mevt, memurluktan çekilme yahut çıkarılma, öbür unvanlı takım yahut durumlara ya da öteki bir kuruma naklen atanma,

sebepleriyle boş kalan yahut boşalanlara, muvaffakiyet sıralamasının katılaştığı tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere birebir unvanlı takım yahut durumlar için yapılacak müteakip imtihana ait duyuruya kadar, 12/B hususuna nazaran kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler içinden muvaffakiyet sıralamasına bakılırsa atama yapılabilir.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKSAL KIYMETLENDİRME:

Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin incelenmesinde;

Anılan Yönetmelik’in iptali istenilen “Sınav kurulu” başlıklı 11. unsurunda yer alan “İhtiyaç duyulması halinde kelamlı imtihan için de birebir tarzla heyet oluşturulabilir.” biçimindeki son cümlesinin; 09/03/2018 günlü, 30355 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 2. unsuru ile yürürlükten kaldırılmış olması niçiniyle, bu isteme yönelik olarak davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.

Öte yandan; dava konusu Yönetmelik, 16/03/2021 günlü, 31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği ile büsbütün yürürlükten kaldırılmış olup; karar tarihi prestijiyle yürürlükte bulunmayan Yönetmelik hakkında karar verilmesine hukuken imkan bulunmamaktadır.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmelik’in iptali istenilen unsurları istikametinden yapılan incelemede;

I- 8. hususta geçen “ve sözlü” ibaresinin; 12/A unsurunun, 12/B unsurunun 1. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan “ve sözlü” ile “…nın aritmetik ortalaması” ibareleri tarafından,

Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan haliyle Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. hususunda; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu hukuksal şahıslarının, kendi vazife alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara karşıt olmamak kuralıyla, yönetmelikler çıkarabileceği karar altına alınmıştır.

Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk tertibinde, alt seviyedeki normların, yürürlüklerini üst seviyedeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde üniversal hukuk unsurları ve Anayasa bulunmakta ve ondan sonrasında gelen kanunlar yürürlüğünü Anayasa’dan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanunlardan almaktadır. ötürüsıyla; bir normun, kendisinden daha üst pozisyonda bulunan ve desteğini oluşturan bir norma muhalif yahut bunu değiştirici nitelikte bir karar getirmesi mümkün bulunmamaktadır.

657 sayılı Kanun, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları ortasında en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar ortasında ilerleme ve yükselme süreçlerinin yeterlik sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. İncelenen Yönetmelik’in 1. hususunda, bu Yönetmelik’in maksadının, liyakat ve meslek unsurları çerçevesinde, hizmet gerekleri ve işçi planlaması temel alınarak işçinin bakılırsavde yükselme ve unvan değişikliklerine ait tarz ve temelleri belirlemek olduğu belirtilmiştir. Bu iki prensibin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme niyeti yatmakta olup, kamu hizmetlerinin aktif ve verimli bir biçimde görülmesinin gereklerinden biri de hizmetin yetişmiş, ehil kamu nazaranvlilerince yerine getirilmesidir.

Yönetimin, memurların mesleğe alınma, yetiştirilme, nazaranvde yükselme yahut unvan değişikliklerinde ve yeterlik imtihanlarını muhakkak kaidelere bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuz olup, bu yetkinin hukukun genel unsurlarına, üst hukuk normlarına, kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıt olarak kullanılması halinde iptali kelam konusu olacaktır.

Dava konusu Yönetmelik ile vazifede yükselme suretiyle atanacaklar için yazılı ve kelamlı imtihanda başarılı olma şartı getirilmiş olup, yazılı ve kelamlı imtihanların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen bakılırsavlere atanabilmenin temel şartı olarak belirlenmiştir. bakılırsavde yükselme yol ve temellerinin, Genel Yönetmelik ile düzenlenmesindeki gaye, çalışanın evvelinde belirlenmiş somut ve objektif kurallara göre hangi takım ve konumlar için nazaranvde yükselmeye tabi olduğunu, bu takım ve durumlar için hangi şartların arandığını bilmesini ve buna göre kendisini hazırlamasını sağlamaktır.

Kelamlı imtihan, yazılı imtihanı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek emeliyle yapılmaktadır. Bu çerçevede, kelamlı imtihanın temel hedefi, yazılı imtihan yapılmak suretiyle objektif bir halde tespit edilenler içinden en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.

Bu prestijle, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi hedefiyle yapılacak yazılı imtihan yanında, mesleksel ehliyete yönelik başka özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan kelamlı imtihanda ve yazılı imtihanı tamamlayıcı nitelikte kelamlı imtihan getiren dava konusu düzenlemelerde üst hukuk normlarına, kamu faydası ve hizmet gereklerine terslik bulunmadığı kararına varılmıştır.

II- 12/C unsurunun 4. fıkrasında yer alan “altı aylık” ibaresi istikametinden,

Anılan düzenleme ile bakılırsavde yükselme suretiyle atama yapılacağı duyurulan takım yahut konumlardan çeşitli sebeplerle boş kalan yahut boşalan takımlara muvaffakiyet sıralamasının mutlaklaştığı tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere muvaffakiyet sıralamasına bakılırsa atama yapılabileceği kurala bağlanmıştır.

nazaranvde yükselme imtihanlarında başarılı olup yedek sırada bulunan ilgililerin atanmasının uzun yahut belgisiz bir surece bağlanmasının çalışanın meslek planlaması yapmasını engellememesi ve uygulamada ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi gayesiyle tesis edilen dava konusu düzenlemede, 657 sayılı Kanun’un meslek ve liyakat prensiplerine, kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmamaktadır.

KARAR kararı:

Açıklanan niçinlerle;

1. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Çalışanı nazaranvde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği’nin iptali istenilen kararları hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,

2. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında bakılırsavde Yükselme ve Unvan Değişikliği Asıllarına Dair Genel Yönetmelik’in 8. hususunda geçen “ve sözlü” ibaresinin; 12/A unsurunun, 12/B hususunun 1. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan “ve sözlü” ile “…nın aritmetik ortalaması” ibarelerinin; 12/C hususunun 4. fıkrasında yer alan “altı aylık” ibaresinin iptali istemi tarafından DAVANIN REDDİNE,

3. Dava kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen ret olarak sonuçlandığından, detayı aşağıda gösterilen toplam .-TL yargılama sarfiyatının, davadaki haklılık oranına göre .-TL’lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan .-TL yargılama sarfiyatı ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca .-TL vekalet fiyatının davalı . Genel Müdürlüğünden alınarak davacıya verilmesine,

4. Yürütmenin durdurulması istemi hakkında kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen istemin reddi sonucuna itiraz kademesinde davacı tarafınca yapılan .-TL yargılama sarfiyatının (.-TL itiraz harcı, .-TL posta sarfiyatı olmak üzere) davacı üzerinde bırakılmasına,

5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca .-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı .na verilmesine,

6. .-TL yargılama masrafının davalı . Genel Müdürlüğü üzeride bırakılmasına,

7. Posta masrafı avansından artan meblağın sonucun katileşmesinden daha sonra davacıya iadesine,

8. Bu sonucun bildiri tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasına temyiz yolu açık olmak üzere, 17/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.