DeSouza
New member
Koronavirüs pandemisi ve grip salgını daha sonrasında bilhassa çocuklar içinde görülerek ‘yeni korkulu hayal’ olarak anılan Streptokok yani Strep A bakterisi Türkiye’de telaş yarattı. İngiltere’de 13 çocuğun vefatına yol açan Strep A bakterisi Ankara’da yaşayan 3 yaşındaki Aras Sönmez’i de doğum gününde hayattan kopardı. Geçtiğimiz 10 Ocak günü her akşam yaptığı üzere çizgi sinema izleyip oyunlar oynayan minik Aras, uyumak için yatağına yattı fakat sabaha karşı kötüleşti. Boynundaki lenf bezleri şişen minik Aras’ın burunu da sabah 05.00 sularında kızarıp morarmaya başlayınca Sönmez ailesi soluğu hastanede aldı. Menenjit kuşkusuyla Ankara Etlik Kent Hastanesi’ne gdolayılen minik Aras antibiyotik tedavisine alındı. ondan sonrasında ağır bakıma kaldırılan Aras Sönmez’in durumunun kritik olduğu aileyle paylaşıldı. Ertesi gün de Aras’ın vefat haberi aileye verildi. Minik Aras’ın mevt raporuna birinci vakit içinderda belirlenemeyen bir virüsün süratle yayılmasında dolayı doğal vefat yazılsa da sonraki gün bedeninde ‘Strep A’ bakterisi olduğu tespit edildi.
Özellikle İngiltere’de Strep A kaynaklı ölümlerin arttığı son günlerde Türkiye’de de bu bakteri kaynaklı birinci vefatın gerçekleşmesi paniğe sebep oldu. Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu ile Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, Strep A kaynaklı oluşabilecek tehlikeleri ve dikkat edilmesi gerekenleri tek tek sıraladı.
‘ÇOK TEHLİKELİ, ÖLÜMCÜL BİR BAKTERİ’
Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin kişiyi yavaşça bir boğaz ağrısından zatürreye hatta ömrü tehdit eden kan ve organ enfeksiyonlarına kadar götüren bir dizi kahra sebep olabileceğini söyleyerek, “Stretopkoklar dünyadaki en ölümcül bakteriler içinde yer alır. Bu mikroorganizmalar çoklukla insanların derisinde yahut boğaz florasında zararsız bir biçimde yaşar. Lakin kimi vakit ‘boğaz iltihabı’ üzere yavaşça enfeksiyonlara yahut ciltte, yumuşak dokuda enfeksiyonlara niye olabilir” dedi. Uzm. Dr. Taşkınoğlu, antibiyotikle sıradan bir biçimde tedavi edilen Strep A’nın şayet vaktinde müdahale edilmezse enfeksiyonun yinelandığı sürece girilebileceğini, sonuç olarak da kalp kapakçıklarında iltihaplanma ve akut romatizmal ateş ismi verilen durumun tetiklenebileceğini belirtti.
Strep A bakterisinin kış aylarında, okul mevsimi denilen vakit içinderda arttığını ve ekseriyetle çocuklar içinde yaygın görülen bir hastalık tipi olduğuna değinen Prof. Dr. İftihar Köksal ise hastalığın bademcik ve kas iltihabına sebep olduğunu ekledi. “Ortaya çıkardığı toksin ve enzimlerle farklı hastalıklar yapabilen epeyce tehlikeli bir bakteri” diyen Prof. Dr. Köksal, stretopkokların hem de çocuklarda görülen böbrek iltihabının da değerli bir niçini olduğunu söylemiş oldu.
‘CİLTTE DÖKÜNTÜLER MEYDANA GELİR’
Strep A bakterisinin deri döküntüsüne sebep olduğuna dikkat çeken Dr. Taşkınoğlu da, “Bu döküntüler küçük, kabarık tümsekler üzere görünür ve zımpara kağıdı üzere pürüzlüdür. Hastalığın bu formuna kızıl denir. Döküntü ekseriyetle göğüste ve karında başlar, daha sonra yayılır. Enfekte şahısların lisanları de kırmızı, şiş ve beyaz olabilir” dedi. Prof. Dr. Köksal da bu döküntülerin böcek ısırması ve alerjiyle karıştırabileceğine dikkat çekti. Kızıl hastalığının antibiyotiklerle sıradan bir biçimde tedavi edildiğinin altını çizen Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin birtakım bazı kan dolanımına ve beyin omurilik sıvısına girerek et yiyen hastalık yahut toksik şok sendromu üzere hayatı tehdit eden enfeksiyonlara sebep olabileceğini de vurguladı.
‘KOVİD YA DA İNFLUENZA İLE KARIŞTIRILIYOR’
Son vakit içinderda Strep A’nın dikkat çekmesinin esas niçininin olayların ölümcül seyrediyor olması olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Köksal, “Stretopkoklar her vakit vardı. yıllar evvel medyada ‘yamyam virüs’ olarak da tanıtılmıştı. Yeni karşılaştığımız bir durum değil. Lakin buradaki temel sorun teşhis koymada birtakım yanlışların yapılıyor olması. Ekseriyetle ortasında bulunduğumuz üç yıl ortasında güya teneffüs yolu enfeksiyonları yalnızca Kovid-19’a aitmiş üzere yahut şu sıralar influenza A (domuz gribi) ya da gripmiş üzere algılanıyor fakat bu hakikat değil. Bu mevsim hem de streptokokların etkinleşmesi için de faal bir ortam sunuyor ve çocuklar birbirlerine hayli rahat bulaştırabiliyorlar” diye konuştu.
Ölümle seyreden olayların niçininin erken ve gerçek antibiyotik tedavisine başlamamak olduğunu söyleyen Prof. Dr. Köksal, İngiltere’de ölümcül seyreden olayların üst teneffüs yolu hastalığı formunda görüldüğünü, çocukların hastaneye geç gittiğini ve hekimlerin antibiyotik tedavisine geç başladığının görüldüğünü belirtti. Stretopkokların fazlaca süratli bir biçimde kas ve dokuya yayıldığını ve bunun da ölümcül seyredebileceğinin altını çizen Prof. Dr. Köksal, teşhis koyarken güzel bir muayene yapılması gerektiğini söylemiş oldu.
STREP A TEŞHİSİNDE BUNLARA DİKKAT!
Viral enfeksiyonlar ile Strep A içindeki farklara dikkat çeken Prof. Dr. İftihar Köksal hastalığın belirtileriyle ilgili ise şu bilgileri verdi:
“Eğer bir Strep A hastası üst teneffüs yolu şikâyetiyle geliyorsa uzunluğundaki ön ve art uzunluğundaki lenf bezlerinde fazlaca şiddetli bir ağrı vardır. Hastalığın viral enfeksiyonlardan ayrımı aslında fazlaca sıkıntı olmasa gerek. Viral enfeksiyonlarda evvel halsizlik, kırgınlık ve düşük ateş başlar. hiç bir vakit ateş 39-40 dereceye varmaz, bademciklerdeki şişme hayli büyük olmaz. Strep A’da ise bademcikler şiş ve kızarıktır, çocuk yutmakta fazlaca zorluk çeker. Ani büyüyen bademcikler niçiniyle reaksiyon olarak ön ve art uzunluğundaki lenf bezleri büyür ve bu hakikaten çok ağrılı olur. Viral enfeksiyonlarda bu ağrısızdır zira yavaş yavaş büyürler. Strep A deride olan lezyonda da sonları bariz kızarıklık yapar, bunların tabibin gözünden kaçmaması gerekir zira tarifi fazlaca sıradantir. Strep-antijen testleriyle en çok yarım saat ortasında teşhis temalır. 30 dakika ortasında teşhis koymak mümkün ve tedavisi de son derece sıradan: Penisilin. Hatta tek doz penisilin dahi hayat kurtarıcıdır. Hastalığın teşhisini zorlaştıracak kimi hastalıklar var lakin onların da testleri var. Birebir gün içerisinde bir çocukta yahut erişkinde hastalığın olup olmadığını anlıyoruz.”
‘BEKLENTİLERİ ALTÜST ETTİ’
Strep A’ya bağlı boğaz ve kızıl hastalığı salgınlarının kış ve ilkbahar devrinde daha yaygın görüldüğünün altını çizen Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu, “Bu yıl bu modelin biraz bozulduğu görülüyor. Fransa, İrlanda, Hollanda, İsveç ve Birleşik Krallık 2022 boyunca Strep A ve kızıl hastalığı olaylarında bir artış bildirdi, lakin bu bilhassa yılın ikinci yarısında barizleşti. Her yıl bahar aylarında yaza kadar azalması gereken A grubu streptokok enfeksiyonlarında bir artış beklenir. Ama bu yıl bakteriyel enfeksiyonların mevsim dışı salgını beklentileri altüst etti, hayli sayıda insanı hasta etti” yorumunu yaptı. Pekala, Strep A hadiselerinde yaşanan artışın niçini çocukların pandemi periyodunda bakterilere karşı bağışıklığının azalması olabilir mi? Dr. Taşkınoğlu, “bu biçimdedir demek sıkıntı zira pandemidilk evvel de streptekok enfeksiyonlarında dalgalanmalar gözleniyordu” bilgisini paylaştı.
Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterisinin enfekte olan bir kişinin burun ve boğaz akıntıları yahut enfekte olmuş cilt lezyonlarıyla direkt temas yoluyla bulaştığını söyleyip şunları da ekledi:
“Bakterinin yayılma riski semptomu olan şahıslarda en çokdır. Bakteriyi taşıyan lakin bakteriyle ilgili rastgele bir semptom göstermeyen şahıslarda ise bulaşılıcılık epey daha azdır. Enfekte bir kişinin uygun bir antibiyotikle tedavi edilmesi bulaşıcılığı ortadan kaldırır. Tabak, bardak ve oyuncak üzere konut eşyaları hastalığın bulaşmasında kıymetli bir rol oynamaz.”
‘BELİRTİLER ORTAYA ÇIKARSA BEKLEMEYİN’
Strep A enfeksiyonu taşıyan biriyle temas edenlerin testten geçirilip önleyici antibiyotik alması gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Taşkınoğlu, Strep A niçinli enfeksiyonların önüne geçmek için, “Özellikle öksürme ve hapşırma daha sonrasında, yemek hazırlamadan evvel ve daha sonra eller yıkanmalı. Boğaz ağrısı olan bireylere etkenin streptekok olup olmadığını anlamak için testler yapılmalı. Şayet bu biçimde antibiyotik aldıktan daha sonra 24 saat yahut daha uzun mühlet işten, okuldan yahut toplu alanlardan uzak kalmalı. Tüm yaralar pak tutulmalı. Yara bölgesinde artan kızarıklık, şişlik ve ağrı üzere mümkün enfeksiyon belirtileri açısından yaralar izlenmeli. Bilhassa ateşi olan bir şahısta bu belirtiler ortaya çıkarsa çabucak bir doktora başvurmalı” tabirlerini kullandı.
‘HASTALIĞI KONUTTA YÖNETMEYE ÇALIŞMAYIN’
“Ailelere düşen kendi başına konutta bunu yönetmeye çalışmasınlar” diyen Prof. Dr. İftihar Köksal ise şu tavsiyelerde bulundu:
“Doktor denetiminde teşhis konulsun. Bu şöyleki bir yanlış anlamaya da yol açabilir: ‘bu biçimde biz antibiyotik başlayalım.’ Hayır. Strep A için verilen antibiyotik büsbütün denetim altında verilmesi gereken bir antibiyotiktir. Üstelik hangi antibiyotiğin verileceğine de hekim denetimi altında karar verilmeli. Her antibiyotik mikroba tesir etmez. En düzgün ilaç penisilindir. Üstelik bu kadar yüksek ateşi olan bir çocuk da en kısa müddet ortasında doktora gdolayılmeli.”
Özellikle İngiltere’de Strep A kaynaklı ölümlerin arttığı son günlerde Türkiye’de de bu bakteri kaynaklı birinci vefatın gerçekleşmesi paniğe sebep oldu. Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu ile Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, Strep A kaynaklı oluşabilecek tehlikeleri ve dikkat edilmesi gerekenleri tek tek sıraladı.
‘ÇOK TEHLİKELİ, ÖLÜMCÜL BİR BAKTERİ’
Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin kişiyi yavaşça bir boğaz ağrısından zatürreye hatta ömrü tehdit eden kan ve organ enfeksiyonlarına kadar götüren bir dizi kahra sebep olabileceğini söyleyerek, “Stretopkoklar dünyadaki en ölümcül bakteriler içinde yer alır. Bu mikroorganizmalar çoklukla insanların derisinde yahut boğaz florasında zararsız bir biçimde yaşar. Lakin kimi vakit ‘boğaz iltihabı’ üzere yavaşça enfeksiyonlara yahut ciltte, yumuşak dokuda enfeksiyonlara niye olabilir” dedi. Uzm. Dr. Taşkınoğlu, antibiyotikle sıradan bir biçimde tedavi edilen Strep A’nın şayet vaktinde müdahale edilmezse enfeksiyonun yinelandığı sürece girilebileceğini, sonuç olarak da kalp kapakçıklarında iltihaplanma ve akut romatizmal ateş ismi verilen durumun tetiklenebileceğini belirtti.
Strep A bakterisinin kış aylarında, okul mevsimi denilen vakit içinderda arttığını ve ekseriyetle çocuklar içinde yaygın görülen bir hastalık tipi olduğuna değinen Prof. Dr. İftihar Köksal ise hastalığın bademcik ve kas iltihabına sebep olduğunu ekledi. “Ortaya çıkardığı toksin ve enzimlerle farklı hastalıklar yapabilen epeyce tehlikeli bir bakteri” diyen Prof. Dr. Köksal, stretopkokların hem de çocuklarda görülen böbrek iltihabının da değerli bir niçini olduğunu söylemiş oldu.
‘CİLTTE DÖKÜNTÜLER MEYDANA GELİR’
Strep A bakterisinin deri döküntüsüne sebep olduğuna dikkat çeken Dr. Taşkınoğlu da, “Bu döküntüler küçük, kabarık tümsekler üzere görünür ve zımpara kağıdı üzere pürüzlüdür. Hastalığın bu formuna kızıl denir. Döküntü ekseriyetle göğüste ve karında başlar, daha sonra yayılır. Enfekte şahısların lisanları de kırmızı, şiş ve beyaz olabilir” dedi. Prof. Dr. Köksal da bu döküntülerin böcek ısırması ve alerjiyle karıştırabileceğine dikkat çekti. Kızıl hastalığının antibiyotiklerle sıradan bir biçimde tedavi edildiğinin altını çizen Taşkınoğlu, Strep A bakterilerinin birtakım bazı kan dolanımına ve beyin omurilik sıvısına girerek et yiyen hastalık yahut toksik şok sendromu üzere hayatı tehdit eden enfeksiyonlara sebep olabileceğini de vurguladı.
‘KOVİD YA DA İNFLUENZA İLE KARIŞTIRILIYOR’
Son vakit içinderda Strep A’nın dikkat çekmesinin esas niçininin olayların ölümcül seyrediyor olması olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Köksal, “Stretopkoklar her vakit vardı. yıllar evvel medyada ‘yamyam virüs’ olarak da tanıtılmıştı. Yeni karşılaştığımız bir durum değil. Lakin buradaki temel sorun teşhis koymada birtakım yanlışların yapılıyor olması. Ekseriyetle ortasında bulunduğumuz üç yıl ortasında güya teneffüs yolu enfeksiyonları yalnızca Kovid-19’a aitmiş üzere yahut şu sıralar influenza A (domuz gribi) ya da gripmiş üzere algılanıyor fakat bu hakikat değil. Bu mevsim hem de streptokokların etkinleşmesi için de faal bir ortam sunuyor ve çocuklar birbirlerine hayli rahat bulaştırabiliyorlar” diye konuştu.
Ölümle seyreden olayların niçininin erken ve gerçek antibiyotik tedavisine başlamamak olduğunu söyleyen Prof. Dr. Köksal, İngiltere’de ölümcül seyreden olayların üst teneffüs yolu hastalığı formunda görüldüğünü, çocukların hastaneye geç gittiğini ve hekimlerin antibiyotik tedavisine geç başladığının görüldüğünü belirtti. Stretopkokların fazlaca süratli bir biçimde kas ve dokuya yayıldığını ve bunun da ölümcül seyredebileceğinin altını çizen Prof. Dr. Köksal, teşhis koyarken güzel bir muayene yapılması gerektiğini söylemiş oldu.
STREP A TEŞHİSİNDE BUNLARA DİKKAT!
Viral enfeksiyonlar ile Strep A içindeki farklara dikkat çeken Prof. Dr. İftihar Köksal hastalığın belirtileriyle ilgili ise şu bilgileri verdi:
“Eğer bir Strep A hastası üst teneffüs yolu şikâyetiyle geliyorsa uzunluğundaki ön ve art uzunluğundaki lenf bezlerinde fazlaca şiddetli bir ağrı vardır. Hastalığın viral enfeksiyonlardan ayrımı aslında fazlaca sıkıntı olmasa gerek. Viral enfeksiyonlarda evvel halsizlik, kırgınlık ve düşük ateş başlar. hiç bir vakit ateş 39-40 dereceye varmaz, bademciklerdeki şişme hayli büyük olmaz. Strep A’da ise bademcikler şiş ve kızarıktır, çocuk yutmakta fazlaca zorluk çeker. Ani büyüyen bademcikler niçiniyle reaksiyon olarak ön ve art uzunluğundaki lenf bezleri büyür ve bu hakikaten çok ağrılı olur. Viral enfeksiyonlarda bu ağrısızdır zira yavaş yavaş büyürler. Strep A deride olan lezyonda da sonları bariz kızarıklık yapar, bunların tabibin gözünden kaçmaması gerekir zira tarifi fazlaca sıradantir. Strep-antijen testleriyle en çok yarım saat ortasında teşhis temalır. 30 dakika ortasında teşhis koymak mümkün ve tedavisi de son derece sıradan: Penisilin. Hatta tek doz penisilin dahi hayat kurtarıcıdır. Hastalığın teşhisini zorlaştıracak kimi hastalıklar var lakin onların da testleri var. Birebir gün içerisinde bir çocukta yahut erişkinde hastalığın olup olmadığını anlıyoruz.”
‘BEKLENTİLERİ ALTÜST ETTİ’
Strep A’ya bağlı boğaz ve kızıl hastalığı salgınlarının kış ve ilkbahar devrinde daha yaygın görüldüğünün altını çizen Uzm. Dr. Tutku Taşkınoğlu, “Bu yıl bu modelin biraz bozulduğu görülüyor. Fransa, İrlanda, Hollanda, İsveç ve Birleşik Krallık 2022 boyunca Strep A ve kızıl hastalığı olaylarında bir artış bildirdi, lakin bu bilhassa yılın ikinci yarısında barizleşti. Her yıl bahar aylarında yaza kadar azalması gereken A grubu streptokok enfeksiyonlarında bir artış beklenir. Ama bu yıl bakteriyel enfeksiyonların mevsim dışı salgını beklentileri altüst etti, hayli sayıda insanı hasta etti” yorumunu yaptı. Pekala, Strep A hadiselerinde yaşanan artışın niçini çocukların pandemi periyodunda bakterilere karşı bağışıklığının azalması olabilir mi? Dr. Taşkınoğlu, “bu biçimdedir demek sıkıntı zira pandemidilk evvel de streptekok enfeksiyonlarında dalgalanmalar gözleniyordu” bilgisini paylaştı.
Dr. Tutku Taşkınoğlu, Strep A bakterisinin enfekte olan bir kişinin burun ve boğaz akıntıları yahut enfekte olmuş cilt lezyonlarıyla direkt temas yoluyla bulaştığını söyleyip şunları da ekledi:
“Bakterinin yayılma riski semptomu olan şahıslarda en çokdır. Bakteriyi taşıyan lakin bakteriyle ilgili rastgele bir semptom göstermeyen şahıslarda ise bulaşılıcılık epey daha azdır. Enfekte bir kişinin uygun bir antibiyotikle tedavi edilmesi bulaşıcılığı ortadan kaldırır. Tabak, bardak ve oyuncak üzere konut eşyaları hastalığın bulaşmasında kıymetli bir rol oynamaz.”
‘BELİRTİLER ORTAYA ÇIKARSA BEKLEMEYİN’
Strep A enfeksiyonu taşıyan biriyle temas edenlerin testten geçirilip önleyici antibiyotik alması gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Taşkınoğlu, Strep A niçinli enfeksiyonların önüne geçmek için, “Özellikle öksürme ve hapşırma daha sonrasında, yemek hazırlamadan evvel ve daha sonra eller yıkanmalı. Boğaz ağrısı olan bireylere etkenin streptekok olup olmadığını anlamak için testler yapılmalı. Şayet bu biçimde antibiyotik aldıktan daha sonra 24 saat yahut daha uzun mühlet işten, okuldan yahut toplu alanlardan uzak kalmalı. Tüm yaralar pak tutulmalı. Yara bölgesinde artan kızarıklık, şişlik ve ağrı üzere mümkün enfeksiyon belirtileri açısından yaralar izlenmeli. Bilhassa ateşi olan bir şahısta bu belirtiler ortaya çıkarsa çabucak bir doktora başvurmalı” tabirlerini kullandı.
‘HASTALIĞI KONUTTA YÖNETMEYE ÇALIŞMAYIN’
“Ailelere düşen kendi başına konutta bunu yönetmeye çalışmasınlar” diyen Prof. Dr. İftihar Köksal ise şu tavsiyelerde bulundu:
“Doktor denetiminde teşhis konulsun. Bu şöyleki bir yanlış anlamaya da yol açabilir: ‘bu biçimde biz antibiyotik başlayalım.’ Hayır. Strep A için verilen antibiyotik büsbütün denetim altında verilmesi gereken bir antibiyotiktir. Üstelik hangi antibiyotiğin verileceğine de hekim denetimi altında karar verilmeli. Her antibiyotik mikroba tesir etmez. En düzgün ilaç penisilindir. Üstelik bu kadar yüksek ateşi olan bir çocuk da en kısa müddet ortasında doktora gdolayılmeli.”