DeSouza
New member
Mert İnan – 20 yıl boyunca Gelibolu Yarımadası ve Çanakkale savaş alanında yapılan kapsamlı araştırmalar kararında Çanakkale muharebelerinin stratejik, operasyonel ve taktik planlamalarının nasıl uygulandığına yönelik “Çanakkale Muharebeleri” başlıklı çalışma yayınlandı. Tarihçi Melike Bayrak Özçelik ile emekli subay ve araştırmacı-yazar Şahin Aldoğan tarafınca hazırlanan yapıtta harp tarihi açısından her çarpışma saha özellikleri üzerinden özetlenirken, Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere muharebelere katılmış kahramanların şahsi anlatımlarına da yer veriliyor.
Yanlış yönlendirildi
Muharebelere dair harita ve krokilerin renkli ve istediği ölçüde büyütebileceği karekod uygulaması da sayfalarda yer alırken, kapsamlı kitapta birinci kere 57. Alay’ın yürüyüş yolu ile Mustafa Kemal Paşa’nın bir subay tarafınca nasıl yanlış istikamete yönlendirildiği de dokümanlarla anlatılıyor.
Tarihçi Melike Bayrak Özçelik, çalışmanın değeri hakkında şu ayrıntıları paylaştı:
“Harp tarihi açısından Çanakkale konusunda yazılmış kitapların, harp tarihçilerimiz tarafınca yapılan çeviriler, eski harfli Türkçe ile yazılan, günümüz Türkçesine aktarılamayan yahut günümüzde piyasada bulunmayan yapıtlara de bu çalışmada yer verdik. Bir harp, yaşandığı muharebe alanı bilinmeden etüt edilemez, anlaşılamaz ve anlatılamaz. Muharebe toprağının topografyasını senelerca şahsen yerinde incelediğimiz için, Çanakkale muharebelerine ait dokümanları, muharebe alanını bakılırsarek, harp tarihi prensiplerine bakılırsa ve objektif olarak değerlendirebildik.”
Emekli subay, araştırmacı-yazar Şahin Aldoğan ise kaynak olarak birinci elden kaynakları, resmi tarih sınıfına giren yayınları kullandıklarını belirterek, şu ayrıntıları paylaştı:
“Bizzat muharebelere katılanların anlatımı olarak yazılan raporlardan faydalandık. Yayınlanmış yahut yayınlanmamış ceridelerden, buyruklardan, raporlardan, muharebe tahrirlerinden ve harp tarihçilerinin yazdığı yahut naklettiği yapıtlardan yararlandık. Çanakkale muharebelerini askeri tarih açısından değerlendirirken muharebe yerini biliyor olmanın avantajını kullandık. 25 Nisan kara muharebeleri öncesinde savunma yerleşimimiz epey kusurluydu. 5. Ordu’nun Çanakkale Boğazı’ndaki kıyı savunma sistemi yanlış konuşlanmıştı. Çıkartma yapan düşman maksadı Kilitbahir platosu olarak hayli güzel belirlemişti.
Kilitbahir’e hakim olduğu an donanmalara mani teşkil eden mayınları, karadaki istihkam tabyalarını imha etme bahtları vardı. Ne yazık ki Liman Von Sanders ve kurmay takımı birincil maksat olarak Kilitbahir’in değil, Kumkale-Bolayır olacağını hesaplamışlar ve savunma sistemini de ona bakılırsa kurmuşlardı. Aslında fazlaca büyük bir yanılgı olarak ordu gücünü merkezde değil yüklü olarak kanatlarda kurmuşlardı. ötürüsıyla daha en başta yığınakta kusur yapılmıştı. Hatta 25 Nisan ordunun ihtiyat tümeni olan Mustafa Kemal Paşa’nın 19. Tümeni’ni Anadolu yakasına çekmek istemişlerdi. Lakin Mustafa Kemal Paşa’nın öngörüsü, itirazları kararlı hali ve ihtiyat birlik kumandanı olarak kritik anlarda müdahaleleri ile savaşın yazgısı değişti. 25 Nisan günü Kilitbahir platosu ele geçirilse Türkiye’nin kilidi açılabilirdi. Ceddimizin gerek 25 Nisan, gerekse Anafartalar’daki çabası ile boğazın kilidi açılmadı.”
Yanlış yönlendirildi
Muharebelere dair harita ve krokilerin renkli ve istediği ölçüde büyütebileceği karekod uygulaması da sayfalarda yer alırken, kapsamlı kitapta birinci kere 57. Alay’ın yürüyüş yolu ile Mustafa Kemal Paşa’nın bir subay tarafınca nasıl yanlış istikamete yönlendirildiği de dokümanlarla anlatılıyor.
Tarihçi Melike Bayrak Özçelik, çalışmanın değeri hakkında şu ayrıntıları paylaştı:
“Harp tarihi açısından Çanakkale konusunda yazılmış kitapların, harp tarihçilerimiz tarafınca yapılan çeviriler, eski harfli Türkçe ile yazılan, günümüz Türkçesine aktarılamayan yahut günümüzde piyasada bulunmayan yapıtlara de bu çalışmada yer verdik. Bir harp, yaşandığı muharebe alanı bilinmeden etüt edilemez, anlaşılamaz ve anlatılamaz. Muharebe toprağının topografyasını senelerca şahsen yerinde incelediğimiz için, Çanakkale muharebelerine ait dokümanları, muharebe alanını bakılırsarek, harp tarihi prensiplerine bakılırsa ve objektif olarak değerlendirebildik.”
Emekli subay, araştırmacı-yazar Şahin Aldoğan ise kaynak olarak birinci elden kaynakları, resmi tarih sınıfına giren yayınları kullandıklarını belirterek, şu ayrıntıları paylaştı:
“Bizzat muharebelere katılanların anlatımı olarak yazılan raporlardan faydalandık. Yayınlanmış yahut yayınlanmamış ceridelerden, buyruklardan, raporlardan, muharebe tahrirlerinden ve harp tarihçilerinin yazdığı yahut naklettiği yapıtlardan yararlandık. Çanakkale muharebelerini askeri tarih açısından değerlendirirken muharebe yerini biliyor olmanın avantajını kullandık. 25 Nisan kara muharebeleri öncesinde savunma yerleşimimiz epey kusurluydu. 5. Ordu’nun Çanakkale Boğazı’ndaki kıyı savunma sistemi yanlış konuşlanmıştı. Çıkartma yapan düşman maksadı Kilitbahir platosu olarak hayli güzel belirlemişti.
Kilitbahir’e hakim olduğu an donanmalara mani teşkil eden mayınları, karadaki istihkam tabyalarını imha etme bahtları vardı. Ne yazık ki Liman Von Sanders ve kurmay takımı birincil maksat olarak Kilitbahir’in değil, Kumkale-Bolayır olacağını hesaplamışlar ve savunma sistemini de ona bakılırsa kurmuşlardı. Aslında fazlaca büyük bir yanılgı olarak ordu gücünü merkezde değil yüklü olarak kanatlarda kurmuşlardı. ötürüsıyla daha en başta yığınakta kusur yapılmıştı. Hatta 25 Nisan ordunun ihtiyat tümeni olan Mustafa Kemal Paşa’nın 19. Tümeni’ni Anadolu yakasına çekmek istemişlerdi. Lakin Mustafa Kemal Paşa’nın öngörüsü, itirazları kararlı hali ve ihtiyat birlik kumandanı olarak kritik anlarda müdahaleleri ile savaşın yazgısı değişti. 25 Nisan günü Kilitbahir platosu ele geçirilse Türkiye’nin kilidi açılabilirdi. Ceddimizin gerek 25 Nisan, gerekse Anafartalar’daki çabası ile boğazın kilidi açılmadı.”