Otomotivde sıkıntılar arzdan talebe kayıyor: Tek badire çip değil

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
Küresel otomotiv dalı, evvel pandemi daha sonrasında da Ukrayna savaşı ile devam eden çip ve tedarik zinciri problemleri niçiniyle arzın talebe yetişemediği uzun bir müddetnin akabinde, 2023’te arzın yanı sıra talep tarafında da sıkıntılarla karşı karşıya. Çip krizi de 2020’deki kadar akut biçimde olmasa da 2023’ün sonuna kadar üretimleri etkilemeye devam edecek. Ayrıyeten EV’ye geçiş metallerindeki rekabet de maliyetleri artırarak karlılıkları olumsuz etkiliyor.



“REKOR FİYATLAR VE FAİZLER ALICI HAVUZUNU KÜÇÜLTÜYOR”

Ekonomim.com’un haberinde yer alan Cox Automotive tarafınca yapılan bir tahlilde, “2022 yılını bir arz sorunuyla yaşayan dal, yılı bir talep sıkıntısıyla kapatıyor” değerlendirmesi yapıyor.

Cox Automtoive kıdemli ekonomisti Charles Chesbrough mevzuya ait değerlendirmesinde “Stok seviyelerinde yazdan bu yana bir artış yaşandığını, bunun artan faiz oranlarının perakende otomotiv pazarındaki talebi kısıtlamaya başladığına işaret ettiğini” söylüyor.

Chesbrough, “Rekor yükseklikte fiyatların yanı sıra kredi faiz oranlarının da artmasıyla potansiyel yeni araç alıcı havuzunu küçültüyor” diye ekliyor.



“TALEPTEKİ BOZULMADAN STOKLAMA DÖNGÜSÜ DE ETKİLENECEK”

Otomotiv kesimi konusunda danışmanlık veren S&P Küresel Mobility de geçtiğimiz haftalarda yayınladığı raporda, “2023’te kesimde temel öge talepte görülen bozulma olması bekleniyor” uyarısı yaptı.

Kuruluş talepteki bozulmanın iki yıldır birikmiş bir talep bulunmasına karşın yıl ortasında hem üretimi birebir vakitte envanter stoklama döngüsünü etkileyeceği görüşünde.



ÇİN’DE DURUM BİLİNMEYEN: 2023’TE YÜZDE 6 DARALABİLİR


Dünyanın en büyük otomotiv pazarı Çin de uzmanlara nazaran 2023 için hala bir belirsizlik taşıyor. Çin’de kasım ayı araç satış sayıları belirtildiğında sektörel dernek China Passenger Car Association (CPCA) lideri, “Kasım satışları beklentilerden hayli daha berbattı. Mevcut trend 2008 finansal krizinden bu yana görülmemişti” tabirlerini kullandı.

Araç satışları kasımda yüzde 9,5 düşüşle 1,67 milyon adede gerilemiş, mayıstan bu yana birinci düşüş kaydedilmişti. Kuruluş 2023’te satışların 2022’ye nazaran değişmeyerek 20,6 milyon araç satışı gerçekleşmesini öngörüyor. Birtakım analistler daha da karamsar.

China Merchants Bank International kimi vergi indirimlerinin kaldırılmasıyla satışların Çin’de yüzde 6 düşüş kaydedeceği görüşünde.




S&P Küresel Mobility’den yavaşça araç üretim kestirimleri yönetici yöneticisi Mark Fulthorpe, “Bireylerin, merkezi ve mahallî hükümetlerin gelişmelere reaksiyonunun ne olacağı dünyanın en büyük otomotiv pazarının seyri konusunda kritik kıymet taşıyacak” diyor.

Kuruluşun Çin otomotiv pazarına ait öngörüsü 25,9 milyon araç satışıyla 2022’ye göre yüzde 4,5’lik bir düzgünleşme görülmesi.



ABD’DE YÜZDE 8 DÜŞÜŞ: PANDEMİNİN DE GERİSİNDE

Dünyanın en büyük 2. otomotiv pazarı ABD’de Kelley Blue Book araç sayım verilerline nazaran 2022 yılında toplam 13,9 milyon adet araç satılmış olduğu iddia ediliyor. Bu 2021 yılına bakılırsa yüzde 8 düşüş manasına geliyor. Ayrıyeten 2022 yılı toplam satışları global finansal krizden toparlanmaya çalışılan 2011 yılından bu yana en düşük seviyede. Ayrıyeten 2022 yılını pazar 14,6 milyon araç satılmış olan 2020 pandemi yılının da gerisinde kapatacak.




S&P Küresel Mobility öngörülerine nazaran Avrupa otomotiv pazarında ise 2023’te toplam talebin 13,9 milyon adede gerilemesi bekleniyor. Euro Bölgesi’nde resesyonun derinleşmesi ve 2023’te güç krizinin daha da derinleşmesi mümkünlüğü ise bu pazara ait değerli belirsizliklerden biri.



ÇİP SIKINTILARI 2023 BOYUNCA DEVAM EDECEK


Otomotiv dalının çip krizi de daha sonra ermiş değil. Bölümdeki biroldukça yönetici 2021 ve 2022’ye nazaran darboğazlar hafifçelemiş olsa bile, otomotiv çipleri hala gereksinimi karşılayacak bollukta üretilemiyor. Bölümün elektrikli araçlara (EV) geçişiyle yeni modellerde çip gereksinimi da artıyor.

Dünyanın en büyük otomotiv üreticisi Toyota’nın Lider Yardımcısı Kenta Kon, “Otomotiv bölümünde tıpkı anda pek epeyce değişiklik oluyor ve bunlar otomotiv dalının geleceğini geniş biçimde etkileyecek değişiklikler. Bu niçinle 6 ay daha sonrasını bakılırsabilmek bile zor” sözleriyle dalda yaşanan dönüşümün birlikteinde bir belirsizlik de getirdiğine işaret ediyor.



AutoForcast Solutions analistleri çipte devam eden arz probleminin 2023’te toplam otomotiv üretimini 3 milyon adet olumsuz etkileyeceğini kestirim ediyor. 2022’de çipteki meseleler 4,5 milyon aracın üretimine mahzur olmuş, 2021’de ise üretim tarafında çip darboğazı niçiniyle 10,5 milyon adet araç kaybı yaşanmıştı.



ÜRETİM PANDEMİ ÖNCESİNE 2025’TE DÖNEBİLECEK

S&P Küresel Mobility’nin kritik öngörülerinden biri de global otomotiv arzında pandemi öncesi seviyelere 2023’te ulaşma gayesinin “en erken 2025’e ertelenmiş olması”. Kuruluşun yaptığı tahlilde toplam yavaşça motorlu araç üretiminin 2023’te yüzde 4 artışla 85 milyon adede yükseleceğini öngörüyor.



EV’LERE GEÇİŞ METALLERDEKİ MALİYETLERİ YÜKSELTİYOR


Sektörün 2023’te karşılaşacağı sıkıntılardan biri de, kesimin karbon emisyonlarının azaltılması için konulan gayeler doğrultusunda yaşadığı süratli dönüşümün getirdiği rekabet ve bu rekabetin birtakım MESKEN metallerinde fiyatları daha da artırması mümkünlüğü.

Tesla’nın geçtiğimiz günlerde Piedmont Lithium’la bir tedarik muahedesi yapması yahut emtia devi Glencore’dan pay almayı planlaması bu rekabetin değerli işaretleri.

Enerji maliyetlerinde son aylarda gerilemeler olsa da, son 5 yıl ortalamalarına bakılırsa hala çok yüksek seyretmesinin yanı sıra, nikel ve kobalt üzere ender metallerde yaşanan rekabet de bu kritik girdilerin fiyatlarını yükseltiyor.



2023’te global otomotiv talebinin yüzde 13,3’ünü oluşturması beklenen MESKEN satışlarının 10 milyon adede yaklaşacağı öngörülüyor. Aralık 2022 itibariyle lityum fiyatları 2021 yılının başına göre 10 katına yükselmiş durumda. Nikelde ise yüzde 75’lik bir artış var. Kobalt ise 2020 seviyelerinin iki katının da üzerinde.

BloombergNEF iddialarına bakılırsa bu niçinle kilowat saat başına 100 dolar maliyet seviyelerine varsayım edilenden iki yıl daha geç yani 2026’da ulaşılacak. Bu da iddialara nazaran üreticilerin teşvikler olmadan EV’lerin seri üretimini ve satışlarını artırmalarını zorlaştıracak.