DeSouza
New member
Mert İnan / İSTANBUL – Kovid-19 salgınıyla adeta moda haline gelen destek besin eserleri, Omega 3 ve vitamin haplarındaki bilinçsiz tüketime karşı bilim insanlarından değerli ihtarlar geldi. Kelam konusu mamüllerin fiyatları eczane ve internet satış sitelerinde 100 liradan başlayıp 300 liraya kadar çıkarken, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Beslenme ve Antrenman Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Yüksel Altuntaş, Milliyet’e yaptığı açıklamada, “Omega 3 destek salgını dur durak bilmiyor. ‘Şifalı, mucize’ olarak lanse edilen Omega 3 haplarının ‘Kovid-19’u önlediği’ yahut ‘virüse karşı müdafaa sağladığı’ gerçek değil. Vitaminler, Omega 3 hapları ve besin destekleri Kovid-19’u önlemez, hastalıktan korumaz. Bilimsel delile dayanmayan telaffuzları ortaya atanlar işlevsel sıhhat uzmanı etiketiyle ortalıkta dolananlar” dedi.
Ümit tacirliği
İşlevsel tıp uzmanı etiketini kullanan biroldukca kişinin hastalardan işlevsel tıp paneli testleri ismi altında tetkikler istediğini de belirten Prof. Dr. Altuntaş, “Hastalar bu testleri devlet hastanesindeki doktora yaptırmak istiyor. Bunun olamayacağını anlatıp, vatandaşlarımızı ikna etmeye çalışıyoruz. Birtakım şahıslar, yanlış argümanlar üzerinden adeta ümit tacirliği yapıyor. Bilimsel araştırmalarda Omega 3, besin destekleri ve vitamin haplarının Kovid-19’a karşı esirgeyici olduğuna yönelik bulguya rastlamadık. Delile dayalı olmayan, eserler üzerinden insanların hisleri sömürülüyor. Ortalıkta kent efsaneleri dolaşıyor. Hastalanmadan evvel vitamin almanın Kovid-19 yahut viral hastalıklardan muhafazası yönelik ispata dayalı bir bilgi yok. Kovid-19’dan korunmanın tek yoku aşı maske, uzaklık ve hijyen” diye konuştu.
“İnsanların parasına yazık oluyor” diyen Prof. Dr. Altuntaş, ihtarlarının devamında ise şunları söylemiş oldu: “Troid hastalarına selenyum tavsiye eden kelamda uzmanlar olduğunu duyuyoruz. Aşı karşıları klâsik tıp safsatası ismi altında işi ranta dökmüş durumdalar. Bir göğüs hastalıkları uzmanı ‘kolesterol hapı kullanmayın’ diyebiliyor. Hepimiz hasta olunca ıhlamur, ada çayı içip, vitamin alıyoruz. Lakin buradaki kritik ayrım bu tıp desteklerin Kovid-19’dan koruyacağının söylenmesi.”
‘Halkı yanlış bilgilendirmeyin’
İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Lideri Prof.Dr.Haluk Eraksoy, Omega 3 yahut vitamin haplarının Kovid-19’dan koruyacağına dair bilimsel ispat olmadığının altını çizerken, “Ortaya atılan bir ekip saftalar üzerinden halkı yanlış bilgilendiren ve kendisini işlevsel tıp uzmanı diye tanıtan bireyler türedi. Kovid-19’dan korunmanın tek yolu aşı, maske, ara ve hijyendir. Tedaviye muhtaçlık duyulması halinde Molnupiravir’in düzgünleştirici özelliği bilimsel olarak kanıtlandı. Kaldı ki bu ilaç hastalığın tespitin daha sonraki 5 gün ortasında kullanılması durumunda tesir gösteriyor. Omega 3, besin desteği nane limon, ıhlamur, ada çayı üzere mamüllerin Kovid-19 yahut hastalıklardan koruduğunu söylemek bilimsel değil. Bu mamüllerin hastalara yeterli geldiğine yönelik bir bilgi de yok” sözlerini kullandı.
‘Uyarıları dikkate alın’
Dayanak mamüllerin Kovid-19 hastalığının takibinde işe yarayacağı halindeki savların yanılsama olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetin ise ihtarlarını şu biçimde sıraladı:
“Salgının birinci günlerinde Chicago ve Boston da yapılan çalışmalar ve ondan sonrasında İtalya ve diğer ülkelerde yapılan kimi çalışmalarda vitamini seviyesi düşük olanların (30 ng/dl altındakiler) Kovid-19’a yakalanma ve hastalığın berbat seyri açısından daha şanssız oldukları gösterildi. Lakin bu çalışma haricinde yapılan hiç bir çalışma ve hiç bir vitamin dayanağının tedavide olumlu bir tesir gösterdiğine dair data bulunmuyor. Gerçekten Avrupa’nın hiç bir bilinen sıhhat otoritesi bu tıp takviye mamüllerine müsaade vermedi. Ülkemizde uygunca ticarileşen ve Tarım Bakanlığının denetiminde olan takviye eserleri gitgide yaygınlaşıyor. Bu durum yalnızca Türkiye değil, tüm dünyada emsal biçimde ilerliyor. ABD’deki araştırmalar, nüfusun yarısının bir ekip vitamin dayanakları aldığını gösteriyor. halbuki denetimsiz D vitamini sahiden de böbrek ve kemik sıhhatini tehdit ediyor. Omega 3’ün ise kalp sıhhatinde rutin olarak kullanılmaması gerektiği bildirilmiş durumda. En son Amerikan Kardiyoloji Derneği’nin yayınladığı rehberde risk kümesi olmayanlara muhafaza gayeli Omega 3 yerine, haftada iki kez balık yenmesi önerildi.”
Ümit tacirliği
İşlevsel tıp uzmanı etiketini kullanan biroldukca kişinin hastalardan işlevsel tıp paneli testleri ismi altında tetkikler istediğini de belirten Prof. Dr. Altuntaş, “Hastalar bu testleri devlet hastanesindeki doktora yaptırmak istiyor. Bunun olamayacağını anlatıp, vatandaşlarımızı ikna etmeye çalışıyoruz. Birtakım şahıslar, yanlış argümanlar üzerinden adeta ümit tacirliği yapıyor. Bilimsel araştırmalarda Omega 3, besin destekleri ve vitamin haplarının Kovid-19’a karşı esirgeyici olduğuna yönelik bulguya rastlamadık. Delile dayalı olmayan, eserler üzerinden insanların hisleri sömürülüyor. Ortalıkta kent efsaneleri dolaşıyor. Hastalanmadan evvel vitamin almanın Kovid-19 yahut viral hastalıklardan muhafazası yönelik ispata dayalı bir bilgi yok. Kovid-19’dan korunmanın tek yoku aşı maske, uzaklık ve hijyen” diye konuştu.
“İnsanların parasına yazık oluyor” diyen Prof. Dr. Altuntaş, ihtarlarının devamında ise şunları söylemiş oldu: “Troid hastalarına selenyum tavsiye eden kelamda uzmanlar olduğunu duyuyoruz. Aşı karşıları klâsik tıp safsatası ismi altında işi ranta dökmüş durumdalar. Bir göğüs hastalıkları uzmanı ‘kolesterol hapı kullanmayın’ diyebiliyor. Hepimiz hasta olunca ıhlamur, ada çayı içip, vitamin alıyoruz. Lakin buradaki kritik ayrım bu tıp desteklerin Kovid-19’dan koruyacağının söylenmesi.”
‘Halkı yanlış bilgilendirmeyin’
İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Lideri Prof.Dr.Haluk Eraksoy, Omega 3 yahut vitamin haplarının Kovid-19’dan koruyacağına dair bilimsel ispat olmadığının altını çizerken, “Ortaya atılan bir ekip saftalar üzerinden halkı yanlış bilgilendiren ve kendisini işlevsel tıp uzmanı diye tanıtan bireyler türedi. Kovid-19’dan korunmanın tek yolu aşı, maske, ara ve hijyendir. Tedaviye muhtaçlık duyulması halinde Molnupiravir’in düzgünleştirici özelliği bilimsel olarak kanıtlandı. Kaldı ki bu ilaç hastalığın tespitin daha sonraki 5 gün ortasında kullanılması durumunda tesir gösteriyor. Omega 3, besin desteği nane limon, ıhlamur, ada çayı üzere mamüllerin Kovid-19 yahut hastalıklardan koruduğunu söylemek bilimsel değil. Bu mamüllerin hastalara yeterli geldiğine yönelik bir bilgi de yok” sözlerini kullandı.
‘Uyarıları dikkate alın’
Dayanak mamüllerin Kovid-19 hastalığının takibinde işe yarayacağı halindeki savların yanılsama olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetin ise ihtarlarını şu biçimde sıraladı:
“Salgının birinci günlerinde Chicago ve Boston da yapılan çalışmalar ve ondan sonrasında İtalya ve diğer ülkelerde yapılan kimi çalışmalarda vitamini seviyesi düşük olanların (30 ng/dl altındakiler) Kovid-19’a yakalanma ve hastalığın berbat seyri açısından daha şanssız oldukları gösterildi. Lakin bu çalışma haricinde yapılan hiç bir çalışma ve hiç bir vitamin dayanağının tedavide olumlu bir tesir gösterdiğine dair data bulunmuyor. Gerçekten Avrupa’nın hiç bir bilinen sıhhat otoritesi bu tıp takviye mamüllerine müsaade vermedi. Ülkemizde uygunca ticarileşen ve Tarım Bakanlığının denetiminde olan takviye eserleri gitgide yaygınlaşıyor. Bu durum yalnızca Türkiye değil, tüm dünyada emsal biçimde ilerliyor. ABD’deki araştırmalar, nüfusun yarısının bir ekip vitamin dayanakları aldığını gösteriyor. halbuki denetimsiz D vitamini sahiden de böbrek ve kemik sıhhatini tehdit ediyor. Omega 3’ün ise kalp sıhhatinde rutin olarak kullanılmaması gerektiği bildirilmiş durumda. En son Amerikan Kardiyoloji Derneği’nin yayınladığı rehberde risk kümesi olmayanlara muhafaza gayeli Omega 3 yerine, haftada iki kez balık yenmesi önerildi.”