DeSouza
New member
Can Şişman / milliyet.com.tr – İklim değişikliği yalnızca insan hayatını direkt ilgilendirmiyor beraberinde tarımda da değerli ve bariz değişikliklere yol açıyor. 2050 yılına geldiğimizde dünyanın tarım haritası değerli bir değişikliğe uğrayabilir. İsviçreli bilim insanlarının yaptığı son araştırma gelecekte tarımın nasıl şekilleneceğine dair değerli ipuçları veriyor.
Zürih Üniversitesi’nden Roman Grüter ve grubunun yaptığı araştırmaya nazaran, dünyanın kahve, kaju ve avokado yetiştirmeye uygun kısımlarının iklim değişikliği niçiniyle değerli ölçüde etkileneceği ortaya çıktı. Yapılan araştırmalara bakılırsa dünyada kahvenin yetiştiği alanlar 2050 yılına geldiğimizde yarı yarıya azalacak.
30 YIL İÇİNDE YÜZDE 50 AZALACAK
Zürih Üniversitesi uzmanlarının yaptığı araştırmaya nazaran kahve yetiştiriciliğinde birinci akla gelen ve ortalarında Brezilya, Endonezya, Vietnam ve Kolombiya’nın da olduğu ülkelerde kahve üretimi önümüzdeki 30 yıl ortasında yarı yarıya azalacak.
En berbat senaryoda ise Brezilya’da kahve için uygun bölgelerde yüzde 76, Kolombiya’da ise yüzde 63’lük bir azalma meydana gelebilir. Lakin kahve üretimiyle ilgili olumlu bir tablo da var. Örneğin ortalarında Arjantin, Güney Afrika, Çin ve Yeni Zelanda’nın da olduğu öbür bölgeler kahve yetiştiriciliği için daha uygun bir hale gelecek.
AVOKADO VE KAJU DA ETKİLENECEK
Dünyada ve Türkiye’de son periyotta çok tanınan olmaya başlayan avokado ve kaju yetiştiriciliği de ilerleyen devirde artışa geçebilir. Araştırmaya bakılırsa avokado ve kaju yetiştiriciliği için uygun alanlar dünya genelinde yüzde 17 oranında artabilir. Dünyanın en büyük avokado üreticisi olan Meksika’da avokado için uygun alanların ise yüzde 80’in üzerinde artabileceği lakin bir öbür değerli yetiştirici ülke olan Peru’da bu meyveye uygun alanların yüzde 50’sinin kaybedilme ihtimali kelam konusu.
Pekala bu araştırma bize ne anlatıyor? Türkiye, iklim değişikliğinin tarıma olan tesirlerinden nasıl etkilenecek? Tarım alanında atılması gereken adımlar neler? Mevzuyu Boğaziçi Üniversitesi İklim Siyasetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz ve İklim Değişikliği Siyaset Ve Araştırma Derneği Lideri Dr. Baran Bozoğlu ile konuştuk.
’20-30 YIL İÇİNDE KAHVE ÜRETİMİ TEHLİKEYE GİRECEK’
Kahve üretiminin dünya genelinde azalacağı üzere artacağı yerlerin de olacağına işaret eden Prof. Dr. Levent Kurnaz, kahvenin geleceğinin tehlike altında olabileceğine dikkat çekti. Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Kahve epeyce süratli büyümediği için artan yerlerdeki üretim, azalışı dengeleyemeyecek ve bu biçimdelikle kahve üretimi önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde önemli tehlikeye girecek” diye konuştu.
Türkiye’de avokado üreticiliğinin arttığını, kivi üzere evvelden değerli görünen meyvelerin şu anda nispeten ucuzlayarak günlük yaşama dahil olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kurnaz, “Mekanlar süratlice genişlerde meblağlarında da ülkemizde bir düşüş görülecektir” dedi.
‘SADECE KAHVE DEĞİL…’
İklim değişikliğine bağlı olarak ortalama sıcaklığın artmasının farklı bölgelerde farklı sıcaklık artışına sebep olacağını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, bu durumun bütün ziraî üretim biçimlerini etkileyeceğine dikkat çekti. “Burada yalnızca kahve değil, hem de bütün ziraî üretimlerde farklı coğrafyalara gerçek bir kayma olacak” diyen Dr. Bozoğlu, şimdiden toplam üretimde bir azalma olacağını söylemenin epeyce gerçekçi olmayacağını belirtti.
“Kaliteli düşüşler, beklenen kalitede eser alınamama durumlarının yaşanabileceğini söyleyebiliriz” diyen Dr. Bozoğlu, yaşanılan değişimin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
‘EĞER BU KRİZ DEVAM EDERSE DÜŞÜŞ OLACAK’
“Suya dayalı üretim yapılan ziraî üretimlerde ve suya muhtaçlığı olan sulu tarım olan bölgelerde vakit içinde artık sulu tarım yapılamaz hale gelebilir” diyen Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’de şu anda buna en âlâ örnek olarak İç Anadolu Bölgesi’nin verilebileceğini vurguladı ve “Dünyanın tamamını değerlendirdiğimizde suyun az olduğu bölgelerde sulu tarımdan vazgeçmek zorunda kalınacak” diye konuştu.
Dünya ortalama sıcaklığının artması, pH, nem, toprak kalitesindeki ve nemindeki değişim ve su kaynaklarındaki azalmanın üretimde farklı coğrafyalara kayma durumunu ortaya koyacağını belirten Dr. Bozoğlu, “Tabii ki üretimde bir risk doğacaktır zira alışılagelmişin haricinde bir durum var. Şayet bu kriz devam ederse ve durdurulamazsa üretilen ölçülerde bir düşüş olacaktır” diye devam etti.
Şu anda ne Türkiye’de ne de dünya genelinde bu bahse dair bir planlamanın yapılmadığının altını çizen Dr. Bozoğlu, “Planlama yapılmış olsaydı sahiden ne kadar bir risk var, bu hususta daha net bir kıymetlendirme yapılabilirdi” diye konuştu. Yaşanacak krizin bize kolay bir müddetç getirmeyeceğini söyleyen Dr. Bozoğlu, “bu biçimde bir kriz olmasaydı halihazırda epey daha ucuza, epeyce daha sürdürülebilir bir üretim yapabilirdik. Lakin bu biçimde bir kriz olduğu için maliyetler artacak, yeni alanlar açmak gerekecek. Bu da alışılmış ki daha büyük bir zahmet yaratacak” diye devam etti.
‘TÜRKİYE ÇOK ÖNEMLİ BİR KURAKLIKLA KARŞI KARŞIYA’
Pekala dünya genelinde iklim değişikliğinin yarattığı krizin Türkiye’ye yansımaları neler? Türkiye’de iklim değişikliği tarımda nelere yol açıyor? Yapılan yanlışlar, bizi bekleyen tehlikeler neler? “Türkiye epeyce önemli bir kuraklık kriziyle karşı karşıya” diyen Prof. Dr. Levent Kurnaz, önümüzdeki 30 sene içerisinde Türkiye’nin aldığı su ölçüsünde yaklaşık yüzde 10 civarında bir azalma meydana gelebileceğini vurguladı.
“Bu durum Türkiye açısından bakıldığında bilhassa tarımdaki sulamaya dikkat etmeyecek olursak önemli bir sorun yaratacaktır” diyen Prof. Dr. Kurnaz, Türkiye’deki suyun yaklaşık yüzde 71’inin ziraî sulamada kullanıldığına dikkat çekti. “Su ölçüsü azaldığında doğal olarak ziraî sulama yerine meskenlere ve endüstriye verilecek suyu öncelikli tutacağız” diyen Prof. Dr. Kurnaz, “Bu da ziraî sulamada daha az su bulacağımız manasına geliyor” diye devam etti.
TÜRKİYE NASIL ETKİLENECEK?
Türkiye’deki ana sorunun ziraî sulamada daha az su ile daha fazla eser almayı başarmak olduğunun altını çizen Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Bu hususta önemli yatırımlar yapılacak olursa fazlaca fazla sorun olmadan hayatımıza devam edebiliriz. Fakat bu biçimde devam edecek olursak yani çiftçiyi birçok sulama noktasında kendi başında bırakırsak bu biçimde üretimde ve eser yetiştirmemizde orta ve uzun vadede hayli önemli sorunlar olacaktır” dedi. İklim değişikliğinin tarıma tesirinden Türkiye’nin olumlu etkilenmesinin mümkün olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Sadece olumsuzu sınırlayabiliriz” diye konuştu.
Dünyanın sürdürülebilir tarım yapmaktan her geçen gün daha da fazla uzaklaştığını belirten Prof. Dr. Kurnaz, bu uzaklaşmanın sebeplerinin toprağın artık yorulmaya başlamış olması ve tarım yapılan yerlerde hayli fazla kimyasal kullanılması olduğunun altını çizdi. Bu sebeplerden ötürü daha evvel tarım yapılmamış ve tarıma hayli fazla müsait olmayan tropik yerlerde tarım yapılmaya çalışıldığını belirten Prof. Dr. Kurnaz, “Bu sürdürülebilir bir tahlil değil. Bizim daha fazla onarıcı tarıma dönerek üretimimizle kendimizi besleyecek biçimde bir sistem geliştirmemi gerekiyor. Örneğin besin israfını epey daha fazla azaltmamız lazım” diye devam etti.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ ALARM VERİYOR
Türkiye’de bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde büyük bir kuraklık başladığına ve bu kuraklığın artarak devam edeceğine dikkat çeken Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’nin bu bölgesinin çölleşmeye yanlışsız ilerlediğine dikkat çekti. Bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde artık sulu tarımda diretilmemesi gerektiğini söyleyen Dr. Bozoğlu, “Sulu tarımda direttiğiniz vakit daha fazla ve daha süratli bir tükenişe sebep oluyorsunuz. Havzalardan su taşıyarak bu süreci yönetmek hayli sürdürülebilir bir yönem değil” diye konuştu.
Bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde sulu tarım yerine katma kıymeti yüksek, suya muhtaçlığı olmayan ziraî üretime bir an evvel geçilmesinde büyük bir fayda olduğunu vurgulayan Dr. Bozoğlu, çiftçilerin suya muhtaçlığı olmayan ziraî üretime gerçek yönlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
‘GÖRÜNEN KÖY KILAVUZ İSTEMİYOR’
Sulu tarımdan vazgeçilmesi noktasında çabucak hemen somut bir adım atılmadığını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, “Sahaya indiğiniz vakit kuraklığın en ağır yaşandığı Tuz Gölü’nün olduğu bölgede bırakın damla sulamayı, yırtıcı ziraî sulama yapıldığını görüyorsunuz. Bu da planlı bir yaklaşımın hâlâ hayata geçirilemediğinin, çiftçinin bu mevzuda gereğince bir sağduyuya sahip olmadığının somut bir göstergesi aslında. Görünen köy kılavuz istemiyor” diye konuştu.
Susuz tarıma hakikat geçişin kaçınılmaz bir son olduğuna dikkat çeken Dr. Bozoğlu, “Bunu şayet artık başarırsak daha az ziyanla atlatırız. Lakin geç kalırsak işte bu biçimde epeyce daha büyük sorunlarla karşılaşırız” dedi. Dr. Bozoğlu, ilerde en makus senaryoda kentlerimizde su bulamayacak hale gelebileceğimize ve epey daha sıhhatsiz bir suyla karşılaşabileceğimize işaret etti.
‘KARADENİZ VE AKDENİZ’E DE DİKKAT EDİLMELİ’
Türkiye’de İç Anadolu Bölgesi dışında Karadeniz ve Akdeniz bölgelerine de dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Baran Bozoğlu, “Karadeniz Bölgesi’ndeki yağış rejiminde yağışın şiddeti ve sıklığı artmaya başlayacak. ötürüsıyla orada da bir ziraî dönüşüme muhtaçlık olacak” diye konuştu. Akdeniz’de bilhassa Adana bölgesindeki kuraklık riskinin daha da yükseleceğine işaret eden Dr. Bozoğlu, bu bölgedeki üretim skalasında da bir değişikliğin yaşanabileceğini söylemiş oldu.
İklim değişikliğinin tesiriyle Ekvator bölgesinde üretilen mamüllerin de artık Türkiye’de üretilmeye başlanabileceğini söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’de artık üretimden uzaklaşmaya başlanacak ziraî eserler kadar yeni üretilecek ziraî mamüllerin de olacağını belirtti. Dr. Bozoğlu, “Bunlar avantaj olarak görülebilir. Lakin ekonomik, toplumsal ve ziraî değerlendirmesinin incelenmesi, buna dair ilgili kurumların raporlarını şimdiden hazırlaması gerekiyor” dedi.
‘KENTLERDE YÜZDE 40’LARA VARAN O KAYBI…’
Türkiye’de son devirde bir fazlaca kişinin yalnızca yağış rejimine odaklandığını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, “Haberlerde sık sık ‘Şu tarihte yağış olacak’, ‘Şu kadar kar yağacak’ üzere sözler kullanılıyor ve çoğunlukla yağış ölçüsüne dikkat çekiliyor. Natürel ki gelen su ölçüsü kıymetli fakat daha da kıymetlisi o suyu nasıl yöneteceğimiz” diye konuştu. Suyun hakikat idaresinin sağlanması gerektiğini belirten Dr. Bozoğlu, önemli tedbirler alındığı takdirde iklim krizinin tarıma tesirlerini epey daha az ziyanla atlatabileceğimizi söylemiş oldu.
“Mazot, tohum, iş gücü üzere başlıkları epeyce değerli girdiler olarak söz ediyoruz yanlışsız ancak su olmadan bunların hiç birisini hayata geçiremezsiniz” diyen Dr. Bozoğlu, sulu tarımın yapılacağı yerlerde suyu az tüketecek biçimlerin çiftçiye aktarılıp onların bu bahiste teşvik edilmesini gerektiğini söylemiş oldu ve ekledi: “Ancak bu türlü tahlil üretebiliriz. Düşünce uygulamada. İlçe tarım müdürlüklerini kesinlikle alanda görmemiz lazım.”
Son olarak iklim değişikliğine ahenk için arıtılmış atık suların tarımda kullanmasının önünün açılması gerektiğini vurgulayan Dr. Bozoğlu, “Ne yazık ki yabanî sulama hâlâ yaygın. Onu damla sulamaya çevirmemiz gerekiyor. Kentlerde yüzde 40’lara varan şebekede su kaybının azaltılması da önemli” diye konuştu.
Zürih Üniversitesi’nden Roman Grüter ve grubunun yaptığı araştırmaya nazaran, dünyanın kahve, kaju ve avokado yetiştirmeye uygun kısımlarının iklim değişikliği niçiniyle değerli ölçüde etkileneceği ortaya çıktı. Yapılan araştırmalara bakılırsa dünyada kahvenin yetiştiği alanlar 2050 yılına geldiğimizde yarı yarıya azalacak.
30 YIL İÇİNDE YÜZDE 50 AZALACAK
Zürih Üniversitesi uzmanlarının yaptığı araştırmaya nazaran kahve yetiştiriciliğinde birinci akla gelen ve ortalarında Brezilya, Endonezya, Vietnam ve Kolombiya’nın da olduğu ülkelerde kahve üretimi önümüzdeki 30 yıl ortasında yarı yarıya azalacak.
En berbat senaryoda ise Brezilya’da kahve için uygun bölgelerde yüzde 76, Kolombiya’da ise yüzde 63’lük bir azalma meydana gelebilir. Lakin kahve üretimiyle ilgili olumlu bir tablo da var. Örneğin ortalarında Arjantin, Güney Afrika, Çin ve Yeni Zelanda’nın da olduğu öbür bölgeler kahve yetiştiriciliği için daha uygun bir hale gelecek.
AVOKADO VE KAJU DA ETKİLENECEK
Dünyada ve Türkiye’de son periyotta çok tanınan olmaya başlayan avokado ve kaju yetiştiriciliği de ilerleyen devirde artışa geçebilir. Araştırmaya bakılırsa avokado ve kaju yetiştiriciliği için uygun alanlar dünya genelinde yüzde 17 oranında artabilir. Dünyanın en büyük avokado üreticisi olan Meksika’da avokado için uygun alanların ise yüzde 80’in üzerinde artabileceği lakin bir öbür değerli yetiştirici ülke olan Peru’da bu meyveye uygun alanların yüzde 50’sinin kaybedilme ihtimali kelam konusu.
Pekala bu araştırma bize ne anlatıyor? Türkiye, iklim değişikliğinin tarıma olan tesirlerinden nasıl etkilenecek? Tarım alanında atılması gereken adımlar neler? Mevzuyu Boğaziçi Üniversitesi İklim Siyasetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz ve İklim Değişikliği Siyaset Ve Araştırma Derneği Lideri Dr. Baran Bozoğlu ile konuştuk.
’20-30 YIL İÇİNDE KAHVE ÜRETİMİ TEHLİKEYE GİRECEK’
Kahve üretiminin dünya genelinde azalacağı üzere artacağı yerlerin de olacağına işaret eden Prof. Dr. Levent Kurnaz, kahvenin geleceğinin tehlike altında olabileceğine dikkat çekti. Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Kahve epeyce süratli büyümediği için artan yerlerdeki üretim, azalışı dengeleyemeyecek ve bu biçimdelikle kahve üretimi önümüzdeki 20-30 yıl içerisinde önemli tehlikeye girecek” diye konuştu.
Türkiye’de avokado üreticiliğinin arttığını, kivi üzere evvelden değerli görünen meyvelerin şu anda nispeten ucuzlayarak günlük yaşama dahil olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kurnaz, “Mekanlar süratlice genişlerde meblağlarında da ülkemizde bir düşüş görülecektir” dedi.
‘SADECE KAHVE DEĞİL…’
İklim değişikliğine bağlı olarak ortalama sıcaklığın artmasının farklı bölgelerde farklı sıcaklık artışına sebep olacağını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, bu durumun bütün ziraî üretim biçimlerini etkileyeceğine dikkat çekti. “Burada yalnızca kahve değil, hem de bütün ziraî üretimlerde farklı coğrafyalara gerçek bir kayma olacak” diyen Dr. Bozoğlu, şimdiden toplam üretimde bir azalma olacağını söylemenin epeyce gerçekçi olmayacağını belirtti.
“Kaliteli düşüşler, beklenen kalitede eser alınamama durumlarının yaşanabileceğini söyleyebiliriz” diyen Dr. Bozoğlu, yaşanılan değişimin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
‘EĞER BU KRİZ DEVAM EDERSE DÜŞÜŞ OLACAK’
“Suya dayalı üretim yapılan ziraî üretimlerde ve suya muhtaçlığı olan sulu tarım olan bölgelerde vakit içinde artık sulu tarım yapılamaz hale gelebilir” diyen Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’de şu anda buna en âlâ örnek olarak İç Anadolu Bölgesi’nin verilebileceğini vurguladı ve “Dünyanın tamamını değerlendirdiğimizde suyun az olduğu bölgelerde sulu tarımdan vazgeçmek zorunda kalınacak” diye konuştu.
Dünya ortalama sıcaklığının artması, pH, nem, toprak kalitesindeki ve nemindeki değişim ve su kaynaklarındaki azalmanın üretimde farklı coğrafyalara kayma durumunu ortaya koyacağını belirten Dr. Bozoğlu, “Tabii ki üretimde bir risk doğacaktır zira alışılagelmişin haricinde bir durum var. Şayet bu kriz devam ederse ve durdurulamazsa üretilen ölçülerde bir düşüş olacaktır” diye devam etti.
Şu anda ne Türkiye’de ne de dünya genelinde bu bahse dair bir planlamanın yapılmadığının altını çizen Dr. Bozoğlu, “Planlama yapılmış olsaydı sahiden ne kadar bir risk var, bu hususta daha net bir kıymetlendirme yapılabilirdi” diye konuştu. Yaşanacak krizin bize kolay bir müddetç getirmeyeceğini söyleyen Dr. Bozoğlu, “bu biçimde bir kriz olmasaydı halihazırda epey daha ucuza, epeyce daha sürdürülebilir bir üretim yapabilirdik. Lakin bu biçimde bir kriz olduğu için maliyetler artacak, yeni alanlar açmak gerekecek. Bu da alışılmış ki daha büyük bir zahmet yaratacak” diye devam etti.
‘TÜRKİYE ÇOK ÖNEMLİ BİR KURAKLIKLA KARŞI KARŞIYA’
Pekala dünya genelinde iklim değişikliğinin yarattığı krizin Türkiye’ye yansımaları neler? Türkiye’de iklim değişikliği tarımda nelere yol açıyor? Yapılan yanlışlar, bizi bekleyen tehlikeler neler? “Türkiye epeyce önemli bir kuraklık kriziyle karşı karşıya” diyen Prof. Dr. Levent Kurnaz, önümüzdeki 30 sene içerisinde Türkiye’nin aldığı su ölçüsünde yaklaşık yüzde 10 civarında bir azalma meydana gelebileceğini vurguladı.
“Bu durum Türkiye açısından bakıldığında bilhassa tarımdaki sulamaya dikkat etmeyecek olursak önemli bir sorun yaratacaktır” diyen Prof. Dr. Kurnaz, Türkiye’deki suyun yaklaşık yüzde 71’inin ziraî sulamada kullanıldığına dikkat çekti. “Su ölçüsü azaldığında doğal olarak ziraî sulama yerine meskenlere ve endüstriye verilecek suyu öncelikli tutacağız” diyen Prof. Dr. Kurnaz, “Bu da ziraî sulamada daha az su bulacağımız manasına geliyor” diye devam etti.
TÜRKİYE NASIL ETKİLENECEK?
Türkiye’deki ana sorunun ziraî sulamada daha az su ile daha fazla eser almayı başarmak olduğunun altını çizen Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Bu hususta önemli yatırımlar yapılacak olursa fazlaca fazla sorun olmadan hayatımıza devam edebiliriz. Fakat bu biçimde devam edecek olursak yani çiftçiyi birçok sulama noktasında kendi başında bırakırsak bu biçimde üretimde ve eser yetiştirmemizde orta ve uzun vadede hayli önemli sorunlar olacaktır” dedi. İklim değişikliğinin tarıma tesirinden Türkiye’nin olumlu etkilenmesinin mümkün olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Sadece olumsuzu sınırlayabiliriz” diye konuştu.
Dünyanın sürdürülebilir tarım yapmaktan her geçen gün daha da fazla uzaklaştığını belirten Prof. Dr. Kurnaz, bu uzaklaşmanın sebeplerinin toprağın artık yorulmaya başlamış olması ve tarım yapılan yerlerde hayli fazla kimyasal kullanılması olduğunun altını çizdi. Bu sebeplerden ötürü daha evvel tarım yapılmamış ve tarıma hayli fazla müsait olmayan tropik yerlerde tarım yapılmaya çalışıldığını belirten Prof. Dr. Kurnaz, “Bu sürdürülebilir bir tahlil değil. Bizim daha fazla onarıcı tarıma dönerek üretimimizle kendimizi besleyecek biçimde bir sistem geliştirmemi gerekiyor. Örneğin besin israfını epey daha fazla azaltmamız lazım” diye devam etti.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ ALARM VERİYOR
Türkiye’de bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde büyük bir kuraklık başladığına ve bu kuraklığın artarak devam edeceğine dikkat çeken Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’nin bu bölgesinin çölleşmeye yanlışsız ilerlediğine dikkat çekti. Bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde artık sulu tarımda diretilmemesi gerektiğini söyleyen Dr. Bozoğlu, “Sulu tarımda direttiğiniz vakit daha fazla ve daha süratli bir tükenişe sebep oluyorsunuz. Havzalardan su taşıyarak bu süreci yönetmek hayli sürdürülebilir bir yönem değil” diye konuştu.
Bilhassa İç Anadolu Bölgesi’nde sulu tarım yerine katma kıymeti yüksek, suya muhtaçlığı olmayan ziraî üretime bir an evvel geçilmesinde büyük bir fayda olduğunu vurgulayan Dr. Bozoğlu, çiftçilerin suya muhtaçlığı olmayan ziraî üretime gerçek yönlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
‘GÖRÜNEN KÖY KILAVUZ İSTEMİYOR’
Sulu tarımdan vazgeçilmesi noktasında çabucak hemen somut bir adım atılmadığını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, “Sahaya indiğiniz vakit kuraklığın en ağır yaşandığı Tuz Gölü’nün olduğu bölgede bırakın damla sulamayı, yırtıcı ziraî sulama yapıldığını görüyorsunuz. Bu da planlı bir yaklaşımın hâlâ hayata geçirilemediğinin, çiftçinin bu mevzuda gereğince bir sağduyuya sahip olmadığının somut bir göstergesi aslında. Görünen köy kılavuz istemiyor” diye konuştu.
Susuz tarıma hakikat geçişin kaçınılmaz bir son olduğuna dikkat çeken Dr. Bozoğlu, “Bunu şayet artık başarırsak daha az ziyanla atlatırız. Lakin geç kalırsak işte bu biçimde epeyce daha büyük sorunlarla karşılaşırız” dedi. Dr. Bozoğlu, ilerde en makus senaryoda kentlerimizde su bulamayacak hale gelebileceğimize ve epey daha sıhhatsiz bir suyla karşılaşabileceğimize işaret etti.
‘KARADENİZ VE AKDENİZ’E DE DİKKAT EDİLMELİ’
Türkiye’de İç Anadolu Bölgesi dışında Karadeniz ve Akdeniz bölgelerine de dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Baran Bozoğlu, “Karadeniz Bölgesi’ndeki yağış rejiminde yağışın şiddeti ve sıklığı artmaya başlayacak. ötürüsıyla orada da bir ziraî dönüşüme muhtaçlık olacak” diye konuştu. Akdeniz’de bilhassa Adana bölgesindeki kuraklık riskinin daha da yükseleceğine işaret eden Dr. Bozoğlu, bu bölgedeki üretim skalasında da bir değişikliğin yaşanabileceğini söylemiş oldu.
İklim değişikliğinin tesiriyle Ekvator bölgesinde üretilen mamüllerin de artık Türkiye’de üretilmeye başlanabileceğini söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, Türkiye’de artık üretimden uzaklaşmaya başlanacak ziraî eserler kadar yeni üretilecek ziraî mamüllerin de olacağını belirtti. Dr. Bozoğlu, “Bunlar avantaj olarak görülebilir. Lakin ekonomik, toplumsal ve ziraî değerlendirmesinin incelenmesi, buna dair ilgili kurumların raporlarını şimdiden hazırlaması gerekiyor” dedi.
‘KENTLERDE YÜZDE 40’LARA VARAN O KAYBI…’
Türkiye’de son devirde bir fazlaca kişinin yalnızca yağış rejimine odaklandığını söyleyen Dr. Baran Bozoğlu, “Haberlerde sık sık ‘Şu tarihte yağış olacak’, ‘Şu kadar kar yağacak’ üzere sözler kullanılıyor ve çoğunlukla yağış ölçüsüne dikkat çekiliyor. Natürel ki gelen su ölçüsü kıymetli fakat daha da kıymetlisi o suyu nasıl yöneteceğimiz” diye konuştu. Suyun hakikat idaresinin sağlanması gerektiğini belirten Dr. Bozoğlu, önemli tedbirler alındığı takdirde iklim krizinin tarıma tesirlerini epey daha az ziyanla atlatabileceğimizi söylemiş oldu.
“Mazot, tohum, iş gücü üzere başlıkları epeyce değerli girdiler olarak söz ediyoruz yanlışsız ancak su olmadan bunların hiç birisini hayata geçiremezsiniz” diyen Dr. Bozoğlu, sulu tarımın yapılacağı yerlerde suyu az tüketecek biçimlerin çiftçiye aktarılıp onların bu bahiste teşvik edilmesini gerektiğini söylemiş oldu ve ekledi: “Ancak bu türlü tahlil üretebiliriz. Düşünce uygulamada. İlçe tarım müdürlüklerini kesinlikle alanda görmemiz lazım.”
Son olarak iklim değişikliğine ahenk için arıtılmış atık suların tarımda kullanmasının önünün açılması gerektiğini vurgulayan Dr. Bozoğlu, “Ne yazık ki yabanî sulama hâlâ yaygın. Onu damla sulamaya çevirmemiz gerekiyor. Kentlerde yüzde 40’lara varan şebekede su kaybının azaltılması da önemli” diye konuştu.