A
admin
Guest
İşyeri, iş ortamı sıhhatini bozan çalışanlar sıhhat raporuyla kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir. Yaş haricindeki sigortalılık müddeti, prim ödeme gün sayısını tamamlayıp kendi isteğiyle işten ayrılanlar da kıdemini alabilir. İş kontratı feshedilen çalışana brüt son fiyat üzerinden ödeme yapılırken fiyat haricindeki yan ödemeler de buna dahil edilir. İkinci işyerinde çalışırken emekli aylığını almaktan vazgeçen ayrılırken kıdemi ödenir.
Kıdem tazminatına ait merak edilen kimi soruların cevapları şöyleki:
1-Kıdem tazminatı tavanı da memur, emekliye Temmuz artırımıyla birlikte artacak mı?
Bu yıl için kıdem tazminatı tavanı 10 bin 848 lira olarak belirlendi. Ocak ayı ile birlikte alınacak en yüksek kıdem tazminatı 108 bin 486 lira oldu. Bu ölçüsü Hazine ve Maliye Bakanlığı her yıl memur maaş katsayılarına nazaran belirliyor. Bu fiyat 30 Haziran’a kadar geçerli olacak. Çalışanın maaşı bu meblağın üzerinde de tazminat hesabında olsa belirlenen tavan ölçü uygulanıyor.
2-Hamilelik, doğum niçiniyle istifa halinde tazminat ödenir mi?
Her iki niçinle işten ayrılma halinde, fiyat artışında uyuşmazlık niçiniyle istifa durumunda tazminat hakkı doğmaz. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl ortasında mukavelesini fesheden bayan çalışan ise kıdemini alabilir. Malullük aylığı almak için işten ayrılan ise kıdemini alabilir. Yaş haricindeki sigortalılık müddeti, prim ödeme gün sayısını tamamlayan kendi isteğiyle ayrıldığında tazminat hakkı doğuyor.
3- Kıdem tazminatını almak çalışmaya pürüz mi?
Yaş haricindeki emeklilik koşulları olan 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle kıdem tazminatına hak kazananlar birebir ya da öbür işyerinden bir daha çalışabilir. Yargıtay’ın tazminatını alarak işten ayrılarak çalışmaya devam etmelerinin yasaklanamayacağı tarafında kararları bulunuyor.
4-Tazminat ödemesi için çıkış yapılması zarurî mu?
Kıdem tazminatı sıfırlandıktan daha sonra tıpkı işyerinde çalışmaya devamda yasal olarak bir mahzur bulunmuyor. Lakin kıdem tazminatı ödenebilmesi için işten çıkış akabinde bir daha giriş sürecinin yapılması gerekiyor. Çıkış süreci gerçekleştirilmeden yapılan ödeme fiyat olarak kabul edilir. Bu durumda da gelir vergisi kesintisine gidilir. Kıdem tazminatını alıp tıpkı işyerinde çalışmaya devam edenlerin bir daha tazminata hak kazanabilmesi için haklı bir niçinle iş akdinin feshi, patronun işten çıkarması ya da emekli olunması gerekiyor. Kendi isteğiyle ayrılan kıdem tazminatı talep edemez.
6-Sağlık raporu ile işten ayrıldığımda kıdem tazminatı alabilir miyim?
İşyeri ve iş ortamı sıhhatinizin bozulmasına niye oluyorsa patronla konuşarak kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz. Patronun kabul etmemesi durumunda sıhhat niçiniyle işe devam edemeyeceğinize yönelik sıhhat raporu alıp bunu da patrona sunarak tazminatınızı alabilirsiniz. Çalışanın sıhhatinin o işyerinde çalışmaya elverişli olmadığına dair tezinin sıhhat raporu ile kanıtlaması zaruriliği bulunuyor.
7-Borçlandığım askerlik müddeti için de kıdem tazminatı ödenir mi?
Kamu kurum, kuruluşlarında çalışırken borçlanılan askerlik devri emeklilik halinde kıdem müddetine ek edilir. Özel daldan emekli olanlara ise askerlik mühleti için kıdem tazminatı ödenmiyor. Birebir kıdem müddeti için bir kezden fazla kıdem tazminatı ve ikramiye ödenmiyor.
8-Kıdeme hak kazanmak için emekli olmak zarurî mu?
Çalışan emeklilik için gerekli prim gün sayısını doldurduğunda yaşı beklemeden de kıdem tazminatı alabilir. Buna nazaran 15 yıl çalışan ve 3 bin 600 prim gün sayısını dolduranlar kıdem tazminatı talep edebilir. Bunun için de birinci sigortalı olunan tarihin 8 Eylül 1999’dan evvel olması gerekiyor. Emeklilik haricinde, patronun çalışanı işten çıkarması, askerlik durumu, bayanlarda evlilik halinde kıdem tazminatı ödenir.
9-İşveren isterse tavanın üzerinde tazminat ödeyebilir mi?
Patronun istemesi durumunda kıdem tazminatı tavan ölçüsü üzerinde ödeme yapmasında bir pürüz bulunmuyor. Kıdem tazminatının tavana kadar olan kısmı için yalnızca damga vergisi kesintisi yapılıyor. Patronlar tavan meblağın üstündeki kısım için kıdem tazminatı ödemeye zorlanamaz.
10- Kıdem tazminatı üzerinden vergi kesintisi yapılıyor mu?
Olağan şartlarda kıdem tazminatı damga vergisi dışında bir vergiye tabi tutulmuyor. Çalışan tavan ölçü üzerinden aldığında sadece damga vergisi (binde 8) ödeniyor. Fakat tavan ölçü üzerinde bir ödeme yapıldığında aşan kısım kıdem tazminatı niteliği taşımadığı için gelir vergisi ödeniyor. Gelir vergisi kıdem tazminatının tamamı değil sadece aşan kısım için kelam konusu oluyor.
HAZAL ATEŞ
Kıdem tazminatına ait merak edilen kimi soruların cevapları şöyleki:
1-Kıdem tazminatı tavanı da memur, emekliye Temmuz artırımıyla birlikte artacak mı?
Bu yıl için kıdem tazminatı tavanı 10 bin 848 lira olarak belirlendi. Ocak ayı ile birlikte alınacak en yüksek kıdem tazminatı 108 bin 486 lira oldu. Bu ölçüsü Hazine ve Maliye Bakanlığı her yıl memur maaş katsayılarına nazaran belirliyor. Bu fiyat 30 Haziran’a kadar geçerli olacak. Çalışanın maaşı bu meblağın üzerinde de tazminat hesabında olsa belirlenen tavan ölçü uygulanıyor.
2-Hamilelik, doğum niçiniyle istifa halinde tazminat ödenir mi?
Her iki niçinle işten ayrılma halinde, fiyat artışında uyuşmazlık niçiniyle istifa durumunda tazminat hakkı doğmaz. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl ortasında mukavelesini fesheden bayan çalışan ise kıdemini alabilir. Malullük aylığı almak için işten ayrılan ise kıdemini alabilir. Yaş haricindeki sigortalılık müddeti, prim ödeme gün sayısını tamamlayan kendi isteğiyle ayrıldığında tazminat hakkı doğuyor.
3- Kıdem tazminatını almak çalışmaya pürüz mi?
Yaş haricindeki emeklilik koşulları olan 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle kıdem tazminatına hak kazananlar birebir ya da öbür işyerinden bir daha çalışabilir. Yargıtay’ın tazminatını alarak işten ayrılarak çalışmaya devam etmelerinin yasaklanamayacağı tarafında kararları bulunuyor.
4-Tazminat ödemesi için çıkış yapılması zarurî mu?
Kıdem tazminatı sıfırlandıktan daha sonra tıpkı işyerinde çalışmaya devamda yasal olarak bir mahzur bulunmuyor. Lakin kıdem tazminatı ödenebilmesi için işten çıkış akabinde bir daha giriş sürecinin yapılması gerekiyor. Çıkış süreci gerçekleştirilmeden yapılan ödeme fiyat olarak kabul edilir. Bu durumda da gelir vergisi kesintisine gidilir. Kıdem tazminatını alıp tıpkı işyerinde çalışmaya devam edenlerin bir daha tazminata hak kazanabilmesi için haklı bir niçinle iş akdinin feshi, patronun işten çıkarması ya da emekli olunması gerekiyor. Kendi isteğiyle ayrılan kıdem tazminatı talep edemez.
6-Sağlık raporu ile işten ayrıldığımda kıdem tazminatı alabilir miyim?
İşyeri ve iş ortamı sıhhatinizin bozulmasına niye oluyorsa patronla konuşarak kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz. Patronun kabul etmemesi durumunda sıhhat niçiniyle işe devam edemeyeceğinize yönelik sıhhat raporu alıp bunu da patrona sunarak tazminatınızı alabilirsiniz. Çalışanın sıhhatinin o işyerinde çalışmaya elverişli olmadığına dair tezinin sıhhat raporu ile kanıtlaması zaruriliği bulunuyor.
7-Borçlandığım askerlik müddeti için de kıdem tazminatı ödenir mi?
Kamu kurum, kuruluşlarında çalışırken borçlanılan askerlik devri emeklilik halinde kıdem müddetine ek edilir. Özel daldan emekli olanlara ise askerlik mühleti için kıdem tazminatı ödenmiyor. Birebir kıdem müddeti için bir kezden fazla kıdem tazminatı ve ikramiye ödenmiyor.
8-Kıdeme hak kazanmak için emekli olmak zarurî mu?
Çalışan emeklilik için gerekli prim gün sayısını doldurduğunda yaşı beklemeden de kıdem tazminatı alabilir. Buna nazaran 15 yıl çalışan ve 3 bin 600 prim gün sayısını dolduranlar kıdem tazminatı talep edebilir. Bunun için de birinci sigortalı olunan tarihin 8 Eylül 1999’dan evvel olması gerekiyor. Emeklilik haricinde, patronun çalışanı işten çıkarması, askerlik durumu, bayanlarda evlilik halinde kıdem tazminatı ödenir.
9-İşveren isterse tavanın üzerinde tazminat ödeyebilir mi?
Patronun istemesi durumunda kıdem tazminatı tavan ölçüsü üzerinde ödeme yapmasında bir pürüz bulunmuyor. Kıdem tazminatının tavana kadar olan kısmı için yalnızca damga vergisi kesintisi yapılıyor. Patronlar tavan meblağın üstündeki kısım için kıdem tazminatı ödemeye zorlanamaz.
10- Kıdem tazminatı üzerinden vergi kesintisi yapılıyor mu?
Olağan şartlarda kıdem tazminatı damga vergisi dışında bir vergiye tabi tutulmuyor. Çalışan tavan ölçü üzerinden aldığında sadece damga vergisi (binde 8) ödeniyor. Fakat tavan ölçü üzerinde bir ödeme yapıldığında aşan kısım kıdem tazminatı niteliği taşımadığı için gelir vergisi ödeniyor. Gelir vergisi kıdem tazminatının tamamı değil sadece aşan kısım için kelam konusu oluyor.
HAZAL ATEŞ