DeSouza
New member
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – I. Dünya Savaşı’nda hezimete uğrayan İttifak Devletleri şiddetli günler geçiriyor ve önemli güvenlik sorunları yaşıyordu. Savaştan hezimetle ayrılan Osmanlı İmparatorluğu’nun biroldukca bölgesi fiili olarak işgal altındaydı. Bu kentlerin başında gelen İstanbul’da da durum pek parlak değildi. Kentin biroldukça yerinde hakimiyet kurma uğraşında olan İtilâf Devletleri, 13 Kasım 1918’de donanmalarını İstanbul’a getirmiş, kente asker çıkararak başşehri işgal etmişti. Bir yandan İtilaf Devletleri’yle öbür yandan da azınlık kümelerin isyanlarıyla uğraş eden Osmanlı İmparatorluğu’nun polis teşkilatının başı, Hristanos isminde bir kabahat çetesi başkanıyla sıkıntıdaydı. Ortalığı birbirine katan Hrisantos gerçek bir belaydı. İşte İstanbul’un birinci seri katili olarak kabul edilen Hrisantos’un biroldukca yapıta husus olarak bugün bile hâlâ lisandan lisana dolaşan kıssası.
BEYOĞLU’NUN KAYGILI DÜŞÜ OLDU
Tam ismi Hristo Anastadiyadis Veledi Ahilya olan Hrisantos, ilerleyen yaşlarında kasıp kavuracağı beğenilen semt Beyoğlu’nda 1898 yılında dünyaya geldi. Babası tarafınca terk edilen ve her açıdan travmatik bir çocukluk geçiren Hrisantos’un bir erkek, bir de kız kardeşi vardı. Annesi, yaşadıkları semt olan Beyoğlu’nda genelev işleterek geçimlerini sağlıyordu. ‘Laternacı Koço’ olarak anılan ağabeyi, hata dünyasına bulaşmış ve Hrisantos için yeterli bir örnek olmayı becerememişti.
Çok küçük yaşta bir terzinin yanında çırak olarak çalışmaya başlayan Hrisantos, ağabeyiyle Beyoğlu’nun hatta İstanbul’un baş belası olma yolunda birinci adımlarını hayli erken yaşta attı. İki kardeş, başlarda tramvay yolcularını ya da geneleve gelen müşterileri gasp etmekle cürüm dünyasına süratli bir giriş yaptı. İlerleyen yaşlarında makus şöhretli bir hırsıza dönüşen Hrisantos kısa bir süre ortasında Beyoğlu’nun kaygılı düşü haline geldi.
TÜM HAYDUTLARI ÇETESİNDE TOPLANDI
İnsanların kıymetli bedelsiz tüm eşyalarını gasp etmeyi kendine bakılırsav edinen Hrisantos, tek başına hırsızlık yapmanın kâfi olmadığını düşündü ve işleri büyütmeye karar vererek kendi çetesini kurdu. ‘Hrisantos Çetesi’ ismini verdiği toplulukta periyodun en meşhur haydutları ve hırsızları onun için çalışmaya başladı. Çetenin üyelerinden Zafiri, Fantoma Mehmet, Harito, Makarnacı Niko ve Demirci Andon kısa bir müddetde Kurtuluş, Dolapdere, Sinanköy, Bülbülderesi ve Beyoğlu sakinlerine dehşet dolu anlar yaşatmaya başladı.
İstanbul’un başına hırsızlıklarıyla bela olan Hrisantos Çetesi, birinci cinayetini süt satın almak için gittikleri Recep Usta ismindeki bir muhallebicide işledi. Süt alma mazeretiyle muhallebiciye giren çete üyeleri, kasayı soymak için dükkanın sahibi Recep Usta’yı gözünün yaşına bakmadan cani bir biçimde katletti. Fakat çetenin tüm üyeleri olayın akabinde fazlaca kısa bir süre ortasında yakalandı ve mahpusa atıldı. 15 yıl kürek cezasına çarptırılan Hrisantos ve yaverleri mahpus yatmayı kabul etmedi ve epeyce kısa bir süre ortasında hapishaniçin tünel kazarak firar etti.
Çetenin yakalanmasıyla derin bir nefes çeken halk kısa bir süre daha sonra şu haberlere bir daha sarsıldı: “Katilden ve kasa hırsızlığından mevkuf olup Genel Hapishane’de yatmakta olan Hrisantos, Zafiri, Makarnacı Niko ve Fantoma Mehmet, yatmakta oldukları koğuşlarının altından lağım açmak suretiyle firara muvaffak olmuşlardır. Zabıta kendilerini şiddetle takip etmektedir.”
POLİS MEMURUNU BİLE ÖLDÜRDÜLER
Dışarıda özgürce dolaşan eli kanlı katiller tam da o günlerde İtilaf Devletleri tarafınca işgali altına giren İstanbul’un başına sıkıntı olmaya çok hevesliydi ve İngilizlerle iş birliği yaptı. İngiliz İstihbarat Servisi’nde casusluk yapmaya başlayan Hrisantos, İngilizlerden para ve silah yardımı almaya başladı. Hrisantos ve çetesi, kentteki Rumlar tarafınca kahraman ilan edilince olaylar giderek karanlık bir hal aldı.
Hrisantos, hem Rumların birebir vakitte İngilizlerin dayanağını ardına alarak çetesiyle bir arada sayısız cinayet işlemeye başladı. Bilhassa İstanbul’daki güvenlik mensuplarını amaç alan Hrisantos çetesi kentte birinci defa bir polis memurunu öldürdü. ‘Tarihe ismini kanla yazdıran’ Hrisantos ve arkadaşlarının polis merkezi çalışanı Mehmet Efendi’yi katletmesinin akabinde durum apayrı bir hale büründü. Hrisantos’u yakalamak için birinci teşebbüs, Fahri Efendi isimli komiser tarafınca başlatıldı. Fahri Efendi, yanına aldığı üç polis memuru ile Hrisantos’un peşine düştü. Onu yakalamaya adeta ant içen Fahri Efendi ve arkadaşları da ne yazık ki Hrisantos ve çetesinin kurbanı oldu.
BABASINA ANLATINCA İŞİN SEYRİ DEĞİŞTİ
Her seferinde kurtulmanın yolunu bir biçimde bulan Hrisantos, kendisini yakalamaya çalışan biroldukça polis memurunu gözlerinin yaşına bakmadan öldürdü. Emniyet güçlerini pek kızdıran Hrisantos Çetesi, işledikleri biroldukca kabahatten daha sonra yürütülen çalışmalar kararında yakayı ele verdi. Zafiri, Fantoma Mehmet, Harito, Makarnacı Niko, Demirci Andon üzere azılı hatalılar birer birer yakalandı. Hristanos ise kayıptı.
Çete üyeleri yolun sonuna geldiğini anlayarak Hrisantos’un taktiklerini ve biçimlerini emniyet güçlerine tek tek anlattı. Yakalanmayacağından emin olan Hrisantos ise tüm soğukkanlılığıyla elini kolunu sallayarak Yunanistan’a gitti, hatta orada bir meyhane işletmeye bile başladı. Fakat emniyet güçleri onu yakalamak için kararlıydı ve yeterli bir planları vardı. İzini kaybettiğini düşünen Hrisantos yanılıyordu. Çok geçmeden ikinci kere yakalandı. Lakin kısa vakit ortasında emniyet güçlerini ikinci kere alt etmeyi başardı. Bir kere daha kaçmayı başaran Hrisantos, sevgilisi Eftimya ile Selanik’e yerleşti. Ancak Eftimya onu kısa bir vakit ortasında terk edip İstanbul’a kaçtı. Üçüncü sefer yakalanmayacağından emin olan Hrisantos da sevgilisinin peşinden yine İstanbul’a dönmeye karar verdi. Eftimya, artık Hrisantos’la bir arada olmak istemediğini babası ‘Meyhaneci Brava’ya anlatması Hristanos’un mukadderatını değiştirecekti.
OSMANLI’NIN BİRİNCİ SERİ KATİLİ
Kızının sevgilisi Hristanos’u uzaktan tanıyan ve onun karanlık işler çevirdiğini yeterli bilen ‘Meyhaneci Brava’, sonucunı verdi ve polisle iş birliği yaptı. Kısa vakit ortasında ‘Balıkçı Agaton’ isimli bir adamın meskeninde kaldığı tespit edilen Hristanos, emniyet güçleri tarafınca pusuya düşürüldü. Bir gece birden balıkçının meskenine giden polisler onu kıskıvrak yakaladı. Hristanos artık bu sefer sahiden yolun sonuna gelmişti.
Çıkan arbedede Muharrem Alkor ve Cafer Tayyar isimli polis memurları tarafınca yakalanan ve öldürülen Hrisantos tarihe ‘Osmanlı İmparatorluğu’nun birinci seri katili’ olarak geçti. Tarihi kaynaklar onun ortalarında 13 polis memuru da olmak üzere tam 21 kişiyi katlettiğini, sayısız insanın malını çaldığı ve onlara ziyan verdiğini yazdı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun ve bilhassa de İstanbul’un en güçlü günlerine kara bir bulut üzere çöken Hrisantos ve çetesi senelerca halka kaygı salmış, onlarca insanın ömrünü hiç düşünmeden kararttı. Hrisantos ve birlikteindeki çete üyelerinin işlediği hatalar ise o senelerda ‘Hristos’u Ben Öldürdüm’, ‘İstanbul Kan Ağlarken’ ve ‘Namus Bekçisi’ üzere birfazlaca yapıta bahis oldu.
BEYOĞLU’NUN KAYGILI DÜŞÜ OLDU
Tam ismi Hristo Anastadiyadis Veledi Ahilya olan Hrisantos, ilerleyen yaşlarında kasıp kavuracağı beğenilen semt Beyoğlu’nda 1898 yılında dünyaya geldi. Babası tarafınca terk edilen ve her açıdan travmatik bir çocukluk geçiren Hrisantos’un bir erkek, bir de kız kardeşi vardı. Annesi, yaşadıkları semt olan Beyoğlu’nda genelev işleterek geçimlerini sağlıyordu. ‘Laternacı Koço’ olarak anılan ağabeyi, hata dünyasına bulaşmış ve Hrisantos için yeterli bir örnek olmayı becerememişti.
Çok küçük yaşta bir terzinin yanında çırak olarak çalışmaya başlayan Hrisantos, ağabeyiyle Beyoğlu’nun hatta İstanbul’un baş belası olma yolunda birinci adımlarını hayli erken yaşta attı. İki kardeş, başlarda tramvay yolcularını ya da geneleve gelen müşterileri gasp etmekle cürüm dünyasına süratli bir giriş yaptı. İlerleyen yaşlarında makus şöhretli bir hırsıza dönüşen Hrisantos kısa bir süre ortasında Beyoğlu’nun kaygılı düşü haline geldi.
TÜM HAYDUTLARI ÇETESİNDE TOPLANDI
İnsanların kıymetli bedelsiz tüm eşyalarını gasp etmeyi kendine bakılırsav edinen Hrisantos, tek başına hırsızlık yapmanın kâfi olmadığını düşündü ve işleri büyütmeye karar vererek kendi çetesini kurdu. ‘Hrisantos Çetesi’ ismini verdiği toplulukta periyodun en meşhur haydutları ve hırsızları onun için çalışmaya başladı. Çetenin üyelerinden Zafiri, Fantoma Mehmet, Harito, Makarnacı Niko ve Demirci Andon kısa bir müddetde Kurtuluş, Dolapdere, Sinanköy, Bülbülderesi ve Beyoğlu sakinlerine dehşet dolu anlar yaşatmaya başladı.
İstanbul’un başına hırsızlıklarıyla bela olan Hrisantos Çetesi, birinci cinayetini süt satın almak için gittikleri Recep Usta ismindeki bir muhallebicide işledi. Süt alma mazeretiyle muhallebiciye giren çete üyeleri, kasayı soymak için dükkanın sahibi Recep Usta’yı gözünün yaşına bakmadan cani bir biçimde katletti. Fakat çetenin tüm üyeleri olayın akabinde fazlaca kısa bir süre ortasında yakalandı ve mahpusa atıldı. 15 yıl kürek cezasına çarptırılan Hrisantos ve yaverleri mahpus yatmayı kabul etmedi ve epeyce kısa bir süre ortasında hapishaniçin tünel kazarak firar etti.
Çetenin yakalanmasıyla derin bir nefes çeken halk kısa bir süre daha sonra şu haberlere bir daha sarsıldı: “Katilden ve kasa hırsızlığından mevkuf olup Genel Hapishane’de yatmakta olan Hrisantos, Zafiri, Makarnacı Niko ve Fantoma Mehmet, yatmakta oldukları koğuşlarının altından lağım açmak suretiyle firara muvaffak olmuşlardır. Zabıta kendilerini şiddetle takip etmektedir.”
POLİS MEMURUNU BİLE ÖLDÜRDÜLER
Dışarıda özgürce dolaşan eli kanlı katiller tam da o günlerde İtilaf Devletleri tarafınca işgali altına giren İstanbul’un başına sıkıntı olmaya çok hevesliydi ve İngilizlerle iş birliği yaptı. İngiliz İstihbarat Servisi’nde casusluk yapmaya başlayan Hrisantos, İngilizlerden para ve silah yardımı almaya başladı. Hrisantos ve çetesi, kentteki Rumlar tarafınca kahraman ilan edilince olaylar giderek karanlık bir hal aldı.
Hrisantos, hem Rumların birebir vakitte İngilizlerin dayanağını ardına alarak çetesiyle bir arada sayısız cinayet işlemeye başladı. Bilhassa İstanbul’daki güvenlik mensuplarını amaç alan Hrisantos çetesi kentte birinci defa bir polis memurunu öldürdü. ‘Tarihe ismini kanla yazdıran’ Hrisantos ve arkadaşlarının polis merkezi çalışanı Mehmet Efendi’yi katletmesinin akabinde durum apayrı bir hale büründü. Hrisantos’u yakalamak için birinci teşebbüs, Fahri Efendi isimli komiser tarafınca başlatıldı. Fahri Efendi, yanına aldığı üç polis memuru ile Hrisantos’un peşine düştü. Onu yakalamaya adeta ant içen Fahri Efendi ve arkadaşları da ne yazık ki Hrisantos ve çetesinin kurbanı oldu.
BABASINA ANLATINCA İŞİN SEYRİ DEĞİŞTİ
Her seferinde kurtulmanın yolunu bir biçimde bulan Hrisantos, kendisini yakalamaya çalışan biroldukça polis memurunu gözlerinin yaşına bakmadan öldürdü. Emniyet güçlerini pek kızdıran Hrisantos Çetesi, işledikleri biroldukca kabahatten daha sonra yürütülen çalışmalar kararında yakayı ele verdi. Zafiri, Fantoma Mehmet, Harito, Makarnacı Niko, Demirci Andon üzere azılı hatalılar birer birer yakalandı. Hristanos ise kayıptı.
Çete üyeleri yolun sonuna geldiğini anlayarak Hrisantos’un taktiklerini ve biçimlerini emniyet güçlerine tek tek anlattı. Yakalanmayacağından emin olan Hrisantos ise tüm soğukkanlılığıyla elini kolunu sallayarak Yunanistan’a gitti, hatta orada bir meyhane işletmeye bile başladı. Fakat emniyet güçleri onu yakalamak için kararlıydı ve yeterli bir planları vardı. İzini kaybettiğini düşünen Hrisantos yanılıyordu. Çok geçmeden ikinci kere yakalandı. Lakin kısa vakit ortasında emniyet güçlerini ikinci kere alt etmeyi başardı. Bir kere daha kaçmayı başaran Hrisantos, sevgilisi Eftimya ile Selanik’e yerleşti. Ancak Eftimya onu kısa bir vakit ortasında terk edip İstanbul’a kaçtı. Üçüncü sefer yakalanmayacağından emin olan Hrisantos da sevgilisinin peşinden yine İstanbul’a dönmeye karar verdi. Eftimya, artık Hrisantos’la bir arada olmak istemediğini babası ‘Meyhaneci Brava’ya anlatması Hristanos’un mukadderatını değiştirecekti.
OSMANLI’NIN BİRİNCİ SERİ KATİLİ
Kızının sevgilisi Hristanos’u uzaktan tanıyan ve onun karanlık işler çevirdiğini yeterli bilen ‘Meyhaneci Brava’, sonucunı verdi ve polisle iş birliği yaptı. Kısa vakit ortasında ‘Balıkçı Agaton’ isimli bir adamın meskeninde kaldığı tespit edilen Hristanos, emniyet güçleri tarafınca pusuya düşürüldü. Bir gece birden balıkçının meskenine giden polisler onu kıskıvrak yakaladı. Hristanos artık bu sefer sahiden yolun sonuna gelmişti.
Çıkan arbedede Muharrem Alkor ve Cafer Tayyar isimli polis memurları tarafınca yakalanan ve öldürülen Hrisantos tarihe ‘Osmanlı İmparatorluğu’nun birinci seri katili’ olarak geçti. Tarihi kaynaklar onun ortalarında 13 polis memuru da olmak üzere tam 21 kişiyi katlettiğini, sayısız insanın malını çaldığı ve onlara ziyan verdiğini yazdı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun ve bilhassa de İstanbul’un en güçlü günlerine kara bir bulut üzere çöken Hrisantos ve çetesi senelerca halka kaygı salmış, onlarca insanın ömrünü hiç düşünmeden kararttı. Hrisantos ve birlikteindeki çete üyelerinin işlediği hatalar ise o senelerda ‘Hristos’u Ben Öldürdüm’, ‘İstanbul Kan Ağlarken’ ve ‘Namus Bekçisi’ üzere birfazlaca yapıta bahis oldu.