A
admin
Guest
Gezegenin sıcaklığı iklim değişikliğiyle her geçen yıl artmaya devam ederken, istatistikler de meydana gelen şiddetli hava olaylarının sayısında dünya çapında artış olduğunu gösteriyor.
Biroldukca çalışma, global sıcaklıkların artmasının en bariz kararı olarak seller, fırtınalar, kuraklıklar ve çok sıcaklıklar üzere hava olaylarının sayısının yükseldiğini gösteriyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü (DMÖ) datalarına nazaran, iklim yahut su kaynaklı afetler, son 50 yıldır her gün ortalama 115 kişinin ömrünü kaybetmesine ve bir daha her gün ortalama 202 milyon dolar hasara yol açtı. DMÖ’nün 2021’de yayımlanan raporuna nazaran, 1970 ve 2019 yılları içinde toplamda 11 bin 72 tabiat olayı yaşandı.
bu vakitte yüzde 44’lük oran ile tüm tabiat olaylarının yaklaşık yarısını seller oluştururken, bunu yüzde 35 ile fırtınalar, yüzde altışar ile kuraklık ve heyelan takip etti. Çok sıcaklıklar yüzde 5’e tekabül ederken, en az görülen doğal afet yüzde 4 ile orman yangınları oldu.
Birleşmiş Milletler Afet Riskinin Azaltılması Memleketler arası Stratejisi’nin, 2000-2019 yılları içindeki afet sayısı bilgilerini evvelki 20 yıllık periyod ile karşılaştırdığı raporu da birden fazla şiddetli hava olayı sayısının son 20 yılda ortalama iki kat arttığını gösteriyor.
– “Hava olayları daha şiddetli, daha sık ve daha geniş alanda gerçekleşiyor”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Merkezi Müdürü, İklim ve Tabiat Bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği ile şiddetli hava olayları içindeki alakayı AA muhabirine anlattı.
Kurnaz, iklim değişikliği niçiniyle şiddetli hava olaylarının artan şiddetlerle daha sık yaşanacağını ve daha geniş alanların bu olaylardan etkileneceğini söz ederek “Örneğin kuraklıktan bahsediyorsak, kuraklık daha geniş bir alanda görülüyor, eskisinden daha şiddetli oluyor, şiddetliden kastım hiç yağmur düşmeyen müddet artıyor ve üçüncü olarak da bunun sıklığı artıyor.” dedi.
Tüm felaketler için bu durumun geçerli olduğunu belirten Kurnaz, “Eskiden senede 15 gün hiç yağmur düşmeyen bir vakit var ise diyelim, bu 30 güne çıkıyor ve senede iki kere görülmeye başlıyor. Yani hem müddeti uzuyor hem sıklığı artıyor tıpkı vakitte görüldüğü alan genişliyor. Tıpkı şey yağışlar için de fırtınalar için de geçerli.” diye konuştu.
– “1.5°C maksadı bir hayal”
Dünyadan 192 ülke, 2015’te yapılan Paris İklim Konferansı’nda (COP21) imzalanan Paris Mutabakatı ile iklim değişikliğinin getirebileceği muazzam felaketlerden kaçınmak için gezegenin ısınmasını sanayi öncesi periyoda kıyasla 1,5°C ile sonlandırmayı taahhüt etti. Bu muahedeye atıf yapan Kurnaz, insanlığın global ısınma konusunda makul bir eşiği geçmiş olduğunu savunarak, “Öncelikle bizim 1,5 derece gayesini yakalamamız hayal. Bizim insanlık olarak 2,4 ila 2,7 içinde bir yeri tutturma ihtimalimiz var şu anda.” sözlerini kullandı.
İklim probleminin dünya gündeminde birinci sırada yer alması gerektiğinin altını çizen Kurnaz, daha günlük sıkıntılara öncelik verilmesi niçiniyle dünyanın bir felakete sürüklenmekte olduğunu belirterek, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Biz iklim krizini birincil sorun olarak algılamıyoruz. Evvel iktisat var, evvel ulusal güvenlik var, evvel iş, aş, tarım… daha sonra iklim değişikliği geliyor. İklim değişikliği de bunu hiç beğenilen karşılamıyor. Yani bu demektir ki; başımıza gelen felaketler gitgide artmaya başlayacak.”
– “Tahmin bile edemeyeceğimiz felaketler kapıda”
Kurnaz, sel, orman yangını, kuraklık üzere felaketlerin halihazırda beşerler için bilinen tipten olduğunu, bunların hangi durumlarda ortaya çıkacağının ve bunlarla nasıl baş edileceğinin bilinir olmasının avantaj sağladığını vurguladı.
Geçen yaz Marmara kıyılarında görülen müsilaj problemini hatırlatan Kurnaz, şunları söylemiş oldu:
“Önümüzdeki 10 sene ortasında ne olduğunu bilmediğimiz, şu anda iddia bile edemeyeceğimiz bir fazlaca şey karşımıza çıkabilir. Bir sene evvel bunları konuşuyor olsaydık müsilaj diye bir kelimeyi çoğumuz bilmiyor olurduk. Şu anda 1,2-1,3 derece olarak kaydedilen ısınma, 2,4-2,7 dereceye ulaştığında günümüzde yaşamakta olduğumuz felaketler şiddetlenecek, sıklaşacak ve yaygınlaşacak. Bir de ne olduğunu hiç bilmediğimiz şeyler karşımıza çıkmaya başlayacak; birebir müsilajda olduğu üzere. Çok büyük bir çekirge sürüsü hücumuyla karşılaşabiliriz… Hiç bilmediğimiz bir sivrisinek çeşidi gelip bilmediğimiz bir hastalık yayabilir, bir tarım zararlısı gelebilir; bunların hiç birini bilmiyoruz. Ve bunlar karşımıza daha da sık çıkmaya başlayacak.”
– “İyimser senaryoları bırakıp en berbatına hazırlanmalıyız”
Mevcut senaryoları “iyimser” olarak nitelendiren Kurnaz, bilimsel senaryoların, tüm ülkelerin 2030 ve 2050 emisyon taahhütlerine uymalarının yanı sıra gerekli öbür önlemleri de aldığı var iseyımı üzerine oluşturulduğunu tabir etti.
Lakin tabiatın bu kurallarla oynamadığını lisana getiren Kurnaz, şunları aktardı:
“Yani tabiatta bizim hiç düşünmediğimiz ve bilmediğimiz şeyler ortaya çıkabilir ve bunlar sıklıkla negatif taraflı ortaya çıkar. Yani bizim planlarımız bütün dünyada herkes kelamını tutacak olursa global ısınmanın 2,4 ile 2,7 derece içinde olabileceği… Bu kelamlar tutulmayacak olursa bu 2,7’den 3’e çıkar, 3,5’e çıkar, 4’e çıkar.”
İyimserliği sekteye uğratabilecek bir öteki telaş kaynağının da Sibirya’daki donmuş topraklarda yattığını, bu topraklardan en yüksek atmosferik ısınmaya sebep olan sera gazlarından biri olan metan gazının açığa çıkabileceğini anlatan Kurnaz, “Bu, kuyularla çıkartılacak çeşitten metan gazı değil; yerin yalnızca birkaç metre altındaki bir metan gazından bahsediyoruz. Burada toprak donmuş olduğu için toprağın altında hapsolmuş durumda. Bu metan gazı yüzeye sızmaya başlayacak olursa bu biçimde ısınma 2,4 – 2,7°C değil 5 – 8°C ve daha da üst gidiyor olabilir.” diye konuştu.
– Sıcak bir dünyada Türkiye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
Türkiye’yi bekleyen mümkün senaryoyu da anlatan Kurnaz, “Türkiye’yi bekleyen en değerli sorun susuzluktur. Bu niçinle de bizim tarıma epeyce fazlaca kıymet vererek bilhassa ziraî sulamayı çabucak denetim altına almamız gerekiyor. Genel kanının tersine, Türkiye su zengini bir ülke değil, hatta su gerilimi çeken bir ülke. Artan nüfusu ve azalan kaynakları ile 2040 yılı prestijiyle su yoksulu bir ülke olacağı kestirim ediliyor.” tabirlerini kullandı.
– Kuraklıktan da berbatı: Dev göç dalgaları
Kurnaz, Türkiye’yi bekleyen en kıymetli afetin kuraklığın da ötesinde göç olduğu; Pakistan, Mısır, Etiyopya, Bangladeş, Hindistan üzere ülkelerde yaşanacak çok sıcak dalgalarının milyonlarca hayatı tehdit edeceği ve bu bölgelerde yaşayan insanları göç etmeye itebileceği ihtarında bulundu.
Bu ülkelerin her birinin nüfusunun 100 milyonun üzerinde olduğunu hatırlatarak yakınlıkları niçiniyle Türkiye’ye de göç verme ihtimallerinin bulunduğuna dikkati çeken Kurnaz, “Bu sefer göç dalgası 1 milyon, 2 milyon değil, 10, 20, 30 milyonlarda olacak. Türkiye’yi bekleyen ana tehdit budur temelinde. Zira aslına bakarsan kendi kaynaklarımız sonlu. Başımıza gelebilecek en büyük felaket, bir gün kapımızda 30 milyon mülteci bulmak olur.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Biroldukca çalışma, global sıcaklıkların artmasının en bariz kararı olarak seller, fırtınalar, kuraklıklar ve çok sıcaklıklar üzere hava olaylarının sayısının yükseldiğini gösteriyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü (DMÖ) datalarına nazaran, iklim yahut su kaynaklı afetler, son 50 yıldır her gün ortalama 115 kişinin ömrünü kaybetmesine ve bir daha her gün ortalama 202 milyon dolar hasara yol açtı. DMÖ’nün 2021’de yayımlanan raporuna nazaran, 1970 ve 2019 yılları içinde toplamda 11 bin 72 tabiat olayı yaşandı.
bu vakitte yüzde 44’lük oran ile tüm tabiat olaylarının yaklaşık yarısını seller oluştururken, bunu yüzde 35 ile fırtınalar, yüzde altışar ile kuraklık ve heyelan takip etti. Çok sıcaklıklar yüzde 5’e tekabül ederken, en az görülen doğal afet yüzde 4 ile orman yangınları oldu.
Birleşmiş Milletler Afet Riskinin Azaltılması Memleketler arası Stratejisi’nin, 2000-2019 yılları içindeki afet sayısı bilgilerini evvelki 20 yıllık periyod ile karşılaştırdığı raporu da birden fazla şiddetli hava olayı sayısının son 20 yılda ortalama iki kat arttığını gösteriyor.
– “Hava olayları daha şiddetli, daha sık ve daha geniş alanda gerçekleşiyor”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Merkezi Müdürü, İklim ve Tabiat Bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği ile şiddetli hava olayları içindeki alakayı AA muhabirine anlattı.
Kurnaz, iklim değişikliği niçiniyle şiddetli hava olaylarının artan şiddetlerle daha sık yaşanacağını ve daha geniş alanların bu olaylardan etkileneceğini söz ederek “Örneğin kuraklıktan bahsediyorsak, kuraklık daha geniş bir alanda görülüyor, eskisinden daha şiddetli oluyor, şiddetliden kastım hiç yağmur düşmeyen müddet artıyor ve üçüncü olarak da bunun sıklığı artıyor.” dedi.
Tüm felaketler için bu durumun geçerli olduğunu belirten Kurnaz, “Eskiden senede 15 gün hiç yağmur düşmeyen bir vakit var ise diyelim, bu 30 güne çıkıyor ve senede iki kere görülmeye başlıyor. Yani hem müddeti uzuyor hem sıklığı artıyor tıpkı vakitte görüldüğü alan genişliyor. Tıpkı şey yağışlar için de fırtınalar için de geçerli.” diye konuştu.
– “1.5°C maksadı bir hayal”
Dünyadan 192 ülke, 2015’te yapılan Paris İklim Konferansı’nda (COP21) imzalanan Paris Mutabakatı ile iklim değişikliğinin getirebileceği muazzam felaketlerden kaçınmak için gezegenin ısınmasını sanayi öncesi periyoda kıyasla 1,5°C ile sonlandırmayı taahhüt etti. Bu muahedeye atıf yapan Kurnaz, insanlığın global ısınma konusunda makul bir eşiği geçmiş olduğunu savunarak, “Öncelikle bizim 1,5 derece gayesini yakalamamız hayal. Bizim insanlık olarak 2,4 ila 2,7 içinde bir yeri tutturma ihtimalimiz var şu anda.” sözlerini kullandı.
İklim probleminin dünya gündeminde birinci sırada yer alması gerektiğinin altını çizen Kurnaz, daha günlük sıkıntılara öncelik verilmesi niçiniyle dünyanın bir felakete sürüklenmekte olduğunu belirterek, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Biz iklim krizini birincil sorun olarak algılamıyoruz. Evvel iktisat var, evvel ulusal güvenlik var, evvel iş, aş, tarım… daha sonra iklim değişikliği geliyor. İklim değişikliği de bunu hiç beğenilen karşılamıyor. Yani bu demektir ki; başımıza gelen felaketler gitgide artmaya başlayacak.”
– “Tahmin bile edemeyeceğimiz felaketler kapıda”
Kurnaz, sel, orman yangını, kuraklık üzere felaketlerin halihazırda beşerler için bilinen tipten olduğunu, bunların hangi durumlarda ortaya çıkacağının ve bunlarla nasıl baş edileceğinin bilinir olmasının avantaj sağladığını vurguladı.
Geçen yaz Marmara kıyılarında görülen müsilaj problemini hatırlatan Kurnaz, şunları söylemiş oldu:
“Önümüzdeki 10 sene ortasında ne olduğunu bilmediğimiz, şu anda iddia bile edemeyeceğimiz bir fazlaca şey karşımıza çıkabilir. Bir sene evvel bunları konuşuyor olsaydık müsilaj diye bir kelimeyi çoğumuz bilmiyor olurduk. Şu anda 1,2-1,3 derece olarak kaydedilen ısınma, 2,4-2,7 dereceye ulaştığında günümüzde yaşamakta olduğumuz felaketler şiddetlenecek, sıklaşacak ve yaygınlaşacak. Bir de ne olduğunu hiç bilmediğimiz şeyler karşımıza çıkmaya başlayacak; birebir müsilajda olduğu üzere. Çok büyük bir çekirge sürüsü hücumuyla karşılaşabiliriz… Hiç bilmediğimiz bir sivrisinek çeşidi gelip bilmediğimiz bir hastalık yayabilir, bir tarım zararlısı gelebilir; bunların hiç birini bilmiyoruz. Ve bunlar karşımıza daha da sık çıkmaya başlayacak.”
– “İyimser senaryoları bırakıp en berbatına hazırlanmalıyız”
Mevcut senaryoları “iyimser” olarak nitelendiren Kurnaz, bilimsel senaryoların, tüm ülkelerin 2030 ve 2050 emisyon taahhütlerine uymalarının yanı sıra gerekli öbür önlemleri de aldığı var iseyımı üzerine oluşturulduğunu tabir etti.
Lakin tabiatın bu kurallarla oynamadığını lisana getiren Kurnaz, şunları aktardı:
“Yani tabiatta bizim hiç düşünmediğimiz ve bilmediğimiz şeyler ortaya çıkabilir ve bunlar sıklıkla negatif taraflı ortaya çıkar. Yani bizim planlarımız bütün dünyada herkes kelamını tutacak olursa global ısınmanın 2,4 ile 2,7 derece içinde olabileceği… Bu kelamlar tutulmayacak olursa bu 2,7’den 3’e çıkar, 3,5’e çıkar, 4’e çıkar.”
İyimserliği sekteye uğratabilecek bir öteki telaş kaynağının da Sibirya’daki donmuş topraklarda yattığını, bu topraklardan en yüksek atmosferik ısınmaya sebep olan sera gazlarından biri olan metan gazının açığa çıkabileceğini anlatan Kurnaz, “Bu, kuyularla çıkartılacak çeşitten metan gazı değil; yerin yalnızca birkaç metre altındaki bir metan gazından bahsediyoruz. Burada toprak donmuş olduğu için toprağın altında hapsolmuş durumda. Bu metan gazı yüzeye sızmaya başlayacak olursa bu biçimde ısınma 2,4 – 2,7°C değil 5 – 8°C ve daha da üst gidiyor olabilir.” diye konuştu.
– Sıcak bir dünyada Türkiye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
Türkiye’yi bekleyen mümkün senaryoyu da anlatan Kurnaz, “Türkiye’yi bekleyen en değerli sorun susuzluktur. Bu niçinle de bizim tarıma epeyce fazlaca kıymet vererek bilhassa ziraî sulamayı çabucak denetim altına almamız gerekiyor. Genel kanının tersine, Türkiye su zengini bir ülke değil, hatta su gerilimi çeken bir ülke. Artan nüfusu ve azalan kaynakları ile 2040 yılı prestijiyle su yoksulu bir ülke olacağı kestirim ediliyor.” tabirlerini kullandı.
– Kuraklıktan da berbatı: Dev göç dalgaları
Kurnaz, Türkiye’yi bekleyen en kıymetli afetin kuraklığın da ötesinde göç olduğu; Pakistan, Mısır, Etiyopya, Bangladeş, Hindistan üzere ülkelerde yaşanacak çok sıcak dalgalarının milyonlarca hayatı tehdit edeceği ve bu bölgelerde yaşayan insanları göç etmeye itebileceği ihtarında bulundu.
Bu ülkelerin her birinin nüfusunun 100 milyonun üzerinde olduğunu hatırlatarak yakınlıkları niçiniyle Türkiye’ye de göç verme ihtimallerinin bulunduğuna dikkati çeken Kurnaz, “Bu sefer göç dalgası 1 milyon, 2 milyon değil, 10, 20, 30 milyonlarda olacak. Türkiye’yi bekleyen ana tehdit budur temelinde. Zira aslına bakarsan kendi kaynaklarımız sonlu. Başımıza gelebilecek en büyük felaket, bir gün kapımızda 30 milyon mülteci bulmak olur.” diyerek kelamlarını tamamladı.