A
admin
Guest
DW’nin bu yılki Söz Özgürlüğü Ödülü’ne birfazlaca memleketler arası medya kuruluşu ile çalışan foto-muhabiri Evgeniy Maloletka ile Associated Press’te nazaranvli video-gazetecisi Mytyslav Chernov layık görüldü. Ödül sahipleri 2 Mayıs’ta kamuoyuna duyuruldu.
Her iki gazeteci de Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın başından tahliye edildikleri güne kadar Ukrayna’nın Mariupol kentinde bakılırsav yaptı. Dünyaya, Rus birliklerinin abluka altına aldığı kentin durumunu gösteren Chernov ve Maloletka kentteki yıkımı, vazife başındaki hekimleri ve sivil kurbanları görüntüledi. Gazeteciler, tahliyeler çerçevesinde 15 Mart 2022’de kentten ayrıldı. Evgeniy Maloletka, DW’ye Mariupol’deki çalışmalarını ve hayatta kalmayı nasıl başardıklarını anlattı.
Çatışmaların başlangıcı
Maloletka, kendisi ve Chernov’un Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlıklarını tanımasının akabinde Rus birliklerinin akınlarının başlayacağını iddia ettiklerini aktarıyor. Maloletka, “Savaş çıkacağını biliyorduk. Farkındaydık fakat vaktinden emin değildik. Mariupol aracılığıyla ilhak edilen Kırım’a bir koridor açmaya çalışacaklarını ve bu niçinle Mariupol’a saldıracaklarını biliyorduk” diyor. Fakat Rusya’nın savunma çizgisini bu derece çabuk aşacağını ve kenti ablukaya alacağını öngoremediklerini belirtiyor.
Maloletka, doğuda savaş başlar başlamaz kentin ateş altında kaldığını anlatıyor. Gazeteci, “Etrafta mermiler uçuşuyordu ve onları meskenlere çarptığı anları sinemaya aldık” diye konuşuyor. Gazeteci ayrıyeten, Mariupol’e yakın bir banliyönün de büyük topçu ateşi altında kaldığını söylüyor. Mariupol’da bakılırsace sakin mahalleler olduğu sürece, kentte az fazlaca olağan bir biçimde hareket edilebildiğini ve çalışılabildiğini anlatan gazeteci, daha sonrasında ise hava taarruzlarının başladığına dikkat çekiyor. Maloletka, “Başlangıçta ağır bombalı ataklar yoktu lakin bombalar hayli sistemsiz düşüyordu” diyor.
Fotoğraf: Mstyslav Chernov/AP/picture alliance
Mariupol’un savunması
Ukrayna ordusunun giderek Mariuopol’e hakikat çekildiğini belirten Maloletka, “Tarlalardaki mevzileri elde tutmak artık mümkün olmadığı için tüm ordunun kente geldiği ortaya çıktı. Bu niçinle, tüm savunma kente çekildi” diyor. Mariupol’deki durumun giderek karmaşık hale geldiğini ve sokaklarda daha az insan ve araç görüldüğünü anlatan gazeteci müşahedelerini, “İnsanlar paniğe kapıldı ve bize neler olduğunu sordular. Bilgi almaya çalıştılar. İnsani koridorlarla ilgili sorular yönelttiler. Kentte telefon temasının sağlanabildiği bir iki nokta vardı anca 10 Mart’tan itibaren bu da kesildi” kelamlarıyla aktarıyor.
Foto: Mstyslav ChernovFotoğraf: Mstyslav Chernov/AP Photo/picture alliance
Toplu mezarlıklar
Fotomuhabir Maloletka, “Bombardıman kurbanları art bahçelerde gömüldü. Lakin başta sayıları hayli değildi” derken kendisi ve meslektaşı Mstyslav Chernov’un kentteki hastanelerden birine ceset toplamak için gelen cenaze vazifelilerinin çalışmalarını da belgelediklerini ekliyor. Maloletka, “Normal mezarlıklara giriş mümkün olmadığı için, 30 metre uzunluğunda ve 3 metre derinliğinde mezarlar kazıldı. Hastanelerden gelen cesetler buralara gömüldü. Küçük cenazeciler bile art bahçelerde ceset toplayıp toplu mezara getirdiler” formunda konuşuyor.
Gazeteciler, çocukları da görüntülediklerini anlatıyor. Maloletka, “Çocukların vefatını unutmak fazlaca sıkıntı. Hastanelere getirilen ve fotoğraflarını çektiğimiz bütün çocuklar öldü. 15 yaşında çocuklar da vardı, üç aylık bebekler de… Hepsi bombardıman kararı ömrünü kaybetti” diyor.
Mstyslav ChernovFotoğraf: Evgeniy Maloletka/AP Photo/picture alliance
Doğum kliniğinin bombalanması
9 Mart’ta bir bomba doğum kliniği bulunan bir hastaneye isabet ettiğinde gazeteciler de yakındaymış. Gazetecilerin yaşanan yıkımı belgeleyen imgeleri tüm dünyaya yayıldı ve savaşın sembolü oldu. Maloletka yaşadıklarını, “Tesadüfen yakınlardaydık, bir uçak sesi duyduk, çabucak akabinde da bir patlama yaşandı. Bir değil birfazlaca patlama yaşandı. Çok büyük bir basınç oluştu ve etraftaki meskenlerin camları kırıldı. Orada her şeyin yıkıldığını gördük. Beşerler şok ortasında bodrumlardan çıktı. Gebe bayanların aşağı taşındığını gördük. Bunlar hayli ağır görüntülerdi…” kelamlarıyla anlatıyor. Gazeteci binanın bir kısmında askeri bir hastane olduğunu lakin burada askeri mevziler yahut gereçlerin bulunmadığının altını çiziyor.
Fotoğraf: Evgeniy Maloletka/AP/dpa/picture alliance
Rus askerlerinin saçtığı tehlike
Hücumun akabinde her iki gazeteci de klinikteki bayanlarla konuşmak için ağır hasar alan binaya girmiş. Maloletka, “Ardından Rus tankları geldi. Bir gün boyunca hastanede gizlendik ve kendimizi tabip olarak tanıttık. Beyaz önlükler giydik ve Rus tanklarının nasıl kente girdiğini görüntüledik” diyor. 12 Mart sabahı bir Ukrayna özel birliği gazetecileri inançlı bir bölgeye götürmeyi başarmış. Maloletka, “Arabamız yoktu ve kentte epey hudutlu hareket edebiliyorduk. Polisler ondan sonrasında uydu üzerinden internete erişmemize yardımcı oldu. Bir uydu ilişkileri vardı ve onlar aracılığıyla bilgi iletebiliyorduk” diyor.
Maloletka, kendilerine kentten tahliye edilmelerinin tavsiye edildiğini belirtiyor. “Bize, Ruslar tarafınca esir alınacak olursak kameraya kendi istediklerini söyleyemeye zorlanacağımız söylendi. Rusların eline düşmüş olsaydık bu fazlaca güç olurdu. Rus kapalı servislerinin esirlere nasıl muamele ettiğini birinci elden deneyimlemek istemezdim” biçiminde konuşuyor.
Evgeniy Maloletka Fotoğraf: Evgeniy Maloletka
Mariupol’den tahliye
14 Mart’ta yaklaşık 100 araçtan oluşan bir konvoy Mariupol’den tahliye edildi. Sonraki gün ise kentten ayrılmak isteyenlerin oluşturduğu konvoyun uzunluğu 6-7 km. ötüründaydı. Beşerler Mariupol’u terk etmek istiyordu.
“Herkes trafiğe takıldı, hayli yavaş gidebiliyorduk. Biz de gitmek istiyorduk ve 15 Mart’ta kentten ayrıldık. Mariupol ile Orihov içindeki Zaporijya istikametindeki güzergâh üstündeki her köyde en az bir denetim noktası vardı. O periyotta sıkı denetimler yoktu. Telefonlarımızı elimizden alacaklarını düşündük fakat bu biçimde bir şey yaşanmadı. Toplamda 15-16 Rus denetim noktasından geçtik. Geceleri Rus birlikleri ile Ukrayna birlikleri içindeki sondan geçtik.”
Öldürülen ve yaralı medya mensupları
Ukrayna Başsavcılığı’nın verdiği bilgilere nazaran, savaşın başından bu yana 15’i erkek, 3’ü bayan olmak üzere 18 medya mensubu öldürüldü. Sekiz kişi kaçırıldı, üç gazeteciden ise haber alınamıyor. Ayrıyeten Ukraynalı yetkililerin verdiği bilgilere bakılırsa, 13 medya mensubu da yaralandı. Yaralanan ve öldürülenler içinde Ukraynalıların yanı sıra İngiltere, Çekya, ABD, Danimarka, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, İrlanda, İsviçre, Fransa ve Litvanya’dan 19 medya mensubu bulunuyor.
Deutsche Welle, 2015 yılından bu yana Söz Özgürlüğü Mükafatı veriyor. Ödül sahipleri, medyada insan haklarının ve tabir özgürlüğünün korunmasında değerli rol oynamış bir kişi yahut teşebbüsler içinden seçiliyor.
Her iki gazeteci de Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın başından tahliye edildikleri güne kadar Ukrayna’nın Mariupol kentinde bakılırsav yaptı. Dünyaya, Rus birliklerinin abluka altına aldığı kentin durumunu gösteren Chernov ve Maloletka kentteki yıkımı, vazife başındaki hekimleri ve sivil kurbanları görüntüledi. Gazeteciler, tahliyeler çerçevesinde 15 Mart 2022’de kentten ayrıldı. Evgeniy Maloletka, DW’ye Mariupol’deki çalışmalarını ve hayatta kalmayı nasıl başardıklarını anlattı.
Çatışmaların başlangıcı
Maloletka, kendisi ve Chernov’un Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlıklarını tanımasının akabinde Rus birliklerinin akınlarının başlayacağını iddia ettiklerini aktarıyor. Maloletka, “Savaş çıkacağını biliyorduk. Farkındaydık fakat vaktinden emin değildik. Mariupol aracılığıyla ilhak edilen Kırım’a bir koridor açmaya çalışacaklarını ve bu niçinle Mariupol’a saldıracaklarını biliyorduk” diyor. Fakat Rusya’nın savunma çizgisini bu derece çabuk aşacağını ve kenti ablukaya alacağını öngoremediklerini belirtiyor.
Maloletka, doğuda savaş başlar başlamaz kentin ateş altında kaldığını anlatıyor. Gazeteci, “Etrafta mermiler uçuşuyordu ve onları meskenlere çarptığı anları sinemaya aldık” diye konuşuyor. Gazeteci ayrıyeten, Mariupol’e yakın bir banliyönün de büyük topçu ateşi altında kaldığını söylüyor. Mariupol’da bakılırsace sakin mahalleler olduğu sürece, kentte az fazlaca olağan bir biçimde hareket edilebildiğini ve çalışılabildiğini anlatan gazeteci, daha sonrasında ise hava taarruzlarının başladığına dikkat çekiyor. Maloletka, “Başlangıçta ağır bombalı ataklar yoktu lakin bombalar hayli sistemsiz düşüyordu” diyor.
Fotoğraf: Mstyslav Chernov/AP/picture alliance
Mariupol’un savunması
Ukrayna ordusunun giderek Mariuopol’e hakikat çekildiğini belirten Maloletka, “Tarlalardaki mevzileri elde tutmak artık mümkün olmadığı için tüm ordunun kente geldiği ortaya çıktı. Bu niçinle, tüm savunma kente çekildi” diyor. Mariupol’deki durumun giderek karmaşık hale geldiğini ve sokaklarda daha az insan ve araç görüldüğünü anlatan gazeteci müşahedelerini, “İnsanlar paniğe kapıldı ve bize neler olduğunu sordular. Bilgi almaya çalıştılar. İnsani koridorlarla ilgili sorular yönelttiler. Kentte telefon temasının sağlanabildiği bir iki nokta vardı anca 10 Mart’tan itibaren bu da kesildi” kelamlarıyla aktarıyor.
Foto: Mstyslav ChernovFotoğraf: Mstyslav Chernov/AP Photo/picture alliance
Toplu mezarlıklar
Fotomuhabir Maloletka, “Bombardıman kurbanları art bahçelerde gömüldü. Lakin başta sayıları hayli değildi” derken kendisi ve meslektaşı Mstyslav Chernov’un kentteki hastanelerden birine ceset toplamak için gelen cenaze vazifelilerinin çalışmalarını da belgelediklerini ekliyor. Maloletka, “Normal mezarlıklara giriş mümkün olmadığı için, 30 metre uzunluğunda ve 3 metre derinliğinde mezarlar kazıldı. Hastanelerden gelen cesetler buralara gömüldü. Küçük cenazeciler bile art bahçelerde ceset toplayıp toplu mezara getirdiler” formunda konuşuyor.
Gazeteciler, çocukları da görüntülediklerini anlatıyor. Maloletka, “Çocukların vefatını unutmak fazlaca sıkıntı. Hastanelere getirilen ve fotoğraflarını çektiğimiz bütün çocuklar öldü. 15 yaşında çocuklar da vardı, üç aylık bebekler de… Hepsi bombardıman kararı ömrünü kaybetti” diyor.
Mstyslav ChernovFotoğraf: Evgeniy Maloletka/AP Photo/picture alliance
Doğum kliniğinin bombalanması
9 Mart’ta bir bomba doğum kliniği bulunan bir hastaneye isabet ettiğinde gazeteciler de yakındaymış. Gazetecilerin yaşanan yıkımı belgeleyen imgeleri tüm dünyaya yayıldı ve savaşın sembolü oldu. Maloletka yaşadıklarını, “Tesadüfen yakınlardaydık, bir uçak sesi duyduk, çabucak akabinde da bir patlama yaşandı. Bir değil birfazlaca patlama yaşandı. Çok büyük bir basınç oluştu ve etraftaki meskenlerin camları kırıldı. Orada her şeyin yıkıldığını gördük. Beşerler şok ortasında bodrumlardan çıktı. Gebe bayanların aşağı taşındığını gördük. Bunlar hayli ağır görüntülerdi…” kelamlarıyla anlatıyor. Gazeteci binanın bir kısmında askeri bir hastane olduğunu lakin burada askeri mevziler yahut gereçlerin bulunmadığının altını çiziyor.
Fotoğraf: Evgeniy Maloletka/AP/dpa/picture alliance
Rus askerlerinin saçtığı tehlike
Hücumun akabinde her iki gazeteci de klinikteki bayanlarla konuşmak için ağır hasar alan binaya girmiş. Maloletka, “Ardından Rus tankları geldi. Bir gün boyunca hastanede gizlendik ve kendimizi tabip olarak tanıttık. Beyaz önlükler giydik ve Rus tanklarının nasıl kente girdiğini görüntüledik” diyor. 12 Mart sabahı bir Ukrayna özel birliği gazetecileri inançlı bir bölgeye götürmeyi başarmış. Maloletka, “Arabamız yoktu ve kentte epey hudutlu hareket edebiliyorduk. Polisler ondan sonrasında uydu üzerinden internete erişmemize yardımcı oldu. Bir uydu ilişkileri vardı ve onlar aracılığıyla bilgi iletebiliyorduk” diyor.
Maloletka, kendilerine kentten tahliye edilmelerinin tavsiye edildiğini belirtiyor. “Bize, Ruslar tarafınca esir alınacak olursak kameraya kendi istediklerini söyleyemeye zorlanacağımız söylendi. Rusların eline düşmüş olsaydık bu fazlaca güç olurdu. Rus kapalı servislerinin esirlere nasıl muamele ettiğini birinci elden deneyimlemek istemezdim” biçiminde konuşuyor.
Evgeniy Maloletka Fotoğraf: Evgeniy Maloletka
Mariupol’den tahliye
14 Mart’ta yaklaşık 100 araçtan oluşan bir konvoy Mariupol’den tahliye edildi. Sonraki gün ise kentten ayrılmak isteyenlerin oluşturduğu konvoyun uzunluğu 6-7 km. ötüründaydı. Beşerler Mariupol’u terk etmek istiyordu.
“Herkes trafiğe takıldı, hayli yavaş gidebiliyorduk. Biz de gitmek istiyorduk ve 15 Mart’ta kentten ayrıldık. Mariupol ile Orihov içindeki Zaporijya istikametindeki güzergâh üstündeki her köyde en az bir denetim noktası vardı. O periyotta sıkı denetimler yoktu. Telefonlarımızı elimizden alacaklarını düşündük fakat bu biçimde bir şey yaşanmadı. Toplamda 15-16 Rus denetim noktasından geçtik. Geceleri Rus birlikleri ile Ukrayna birlikleri içindeki sondan geçtik.”
Öldürülen ve yaralı medya mensupları
Ukrayna Başsavcılığı’nın verdiği bilgilere nazaran, savaşın başından bu yana 15’i erkek, 3’ü bayan olmak üzere 18 medya mensubu öldürüldü. Sekiz kişi kaçırıldı, üç gazeteciden ise haber alınamıyor. Ayrıyeten Ukraynalı yetkililerin verdiği bilgilere bakılırsa, 13 medya mensubu da yaralandı. Yaralanan ve öldürülenler içinde Ukraynalıların yanı sıra İngiltere, Çekya, ABD, Danimarka, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, İrlanda, İsviçre, Fransa ve Litvanya’dan 19 medya mensubu bulunuyor.
Deutsche Welle, 2015 yılından bu yana Söz Özgürlüğü Mükafatı veriyor. Ödül sahipleri, medyada insan haklarının ve tabir özgürlüğünün korunmasında değerli rol oynamış bir kişi yahut teşebbüsler içinden seçiliyor.