DeSouza
New member
MELTEM GÜNAY İstanbul – Vehbi Koç Vakfı tarafınca bu yıl 21.’si verilen Vehbi Koç Ödülü’nün sahibi ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ni seçilen birinci Türk bayan bilim insanı olma muvaffakiyetini da gösteren Ordinaryus Prof. Dr. İvet Bahar oldu. Öncülük ettiği hesaplamalı moleküler ve sistem biyolojisi çalışmalarıyla, milyonlarca hayatı kurtaran farmakolojik mamüllerin geliştirilmesine taban hazırlayan Ordinaryüs Prof. Bahar, “Benim bir misyonum da gelecek kuşaklara örnek olmak” dedi. Bahar, çalışmalarını ve muvaffakiyetinin sırrını Milliyet’e anlattı.
Maksat yeni yöntemler
Ordinaryüs Prof. Dr. Bahar’ın çalışmalarını sürdürdüğü hesaplamalı biyoloji, ölçeği ve karmaşıklığı çok yüksek olan biyoloji ve sıhhat bilimlerindeki dataları incelemek için yeni sistemler geliştirmeyi hedefliyor. Prof. Dr. Bahar’ın geliştirdiği teknikler ilaç geliştirilmesinde ve klinik çalışmalarda da kullanılıyor. Hesaplamalı moleküler ve sistem biyolojisi hem de hücre ve genetik tedavilerinin yanı sıra bilhassa kanser tedavilerilerinde kullanilabilecek ilac adaylarının olmasına ve pandemi sırasında yeni tedavi hallerinin geliştirilmesine taban hazırladı.
Çalışmalarını tıp bilimi ile bilgisayar teknolojilerini kesişme noktası olarak tanımlayan Prof. Dr. Bahar, “Hem tıp alanındaki büyük gelişmelerden birebir vakitte bilgisayar teknolojisindeki gelişmelerden yararlanarak, bilgisayar dayanağı ile tıp alanındaki buluşları hızlandırmaya çalışıyoruz. Yeni ilaç dizaynları en değerli uygulama alanımız. Hangi ilaç hangi bileşenler bir ortaya gelirse tesirli olabilirin simülasyonlarını bilgisayar üzerinde yaparak ilaç adaylarını belirliyoruz” dedi.
Geliştirdiği Rapsodi Programı’yla da genetik bozuklukların hastalıklarla münasebetini anlamaya çalıştıklarını lisana getiren Prof. Dr. Bahar, “Dünyadaki data bankalarını tarıyoruz hangi mutasyonlar hangi hastalıklara yol açmış bunları yapay zeka teknikleri ile öğrenip Rapsodi Programı yardımıyla bedenimizde bir proteinde hangi tıp mutasyonun hangi tıp hastalıkları niye olabileceğini anlamaya çalışıyoruz. Bu bireye özel tedaviler için fazlaca değerli bir çalışma” diye anlattı.
Ordinaryus Prof. Dr. Bahar’ın mükafatını, pandemi koşullarında dijital platformda gerçekleştiren merasimde konuşan Koç Holding İdare Heyeti Lideri Ömer M. Koç deklare etti. Koç, “Biyoloji ve tıp biliminde çığır açan çalışmaları ortasında değinilmesi gereken en değerli noktalardan biri, bu başarıyı ailesinden üniversiteye giden birinci kişi olarak elde etmesi; başkası ise, temel çalışmalarının çabucak hepsini bir bilim insanı olarak Türkiye’de tamamlamasıdır” dedi.
‘Simülasyon yapıyoruz’
Beyin hastalıkları ve kanser biyolojisi üzerine çalışmalar hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Bahar şu biçimde konuştu:
“Kemoterapi üzere tedavi biçimlerine cevap vermeyen dirençli göğüs kanseri konusunda sürdürdüğümüz bir projemiz var. Bilhassa metastaz olduğu vakit mevcut tedavi biçimlerinin tesirli olmadığında immünoterapi hallerini kullanmak kıymet kazanıyor, hangi ilaçlar immün sistemini harekete geçirir diyerek ortaklaşa sürdürdüğümüz bir projede simülasyonlar yapıyoruz.
Öte yandan nörodejeneratif hastalıklar konusunda da farklı ilaç kombinasyonlarınin tesirini ve öteki hastalıkların tedavisi için kullanılmakta olan ilaçları yeni emeller icin kullanabilir miyiz, ne üzere yan etkiler olabilir yahut yararı olabilir, onları araştırıyoruz.”
‘Kararlılık fazlaca önemli’
Prof. Dr. Bahar, misyonunun gelecek kuşaklara örnek olmak, ışık tutmak, onların sahip oldukları yetenekleri daha da geliştirmeleri ve kullanmalarına yardımcı olmak olduğunu vurgularken, “Benim akademik kızlarıma, çocuklarıma söylemiş olduğim şey evvel kendinize inancın, yapabilirim diyerek yola çıkın. Üzerinize sorumluluk almakta tereddüt etmeyin. Nitekim istek ediyorsanız, yeteri kadar emek ve vakit verirseniz, asılırsanız yaparsınız. Sebat etmek, kendine güvenmek ve kararlılık epey önemli” dedi.
Maksat yeni yöntemler
Ordinaryüs Prof. Dr. Bahar’ın çalışmalarını sürdürdüğü hesaplamalı biyoloji, ölçeği ve karmaşıklığı çok yüksek olan biyoloji ve sıhhat bilimlerindeki dataları incelemek için yeni sistemler geliştirmeyi hedefliyor. Prof. Dr. Bahar’ın geliştirdiği teknikler ilaç geliştirilmesinde ve klinik çalışmalarda da kullanılıyor. Hesaplamalı moleküler ve sistem biyolojisi hem de hücre ve genetik tedavilerinin yanı sıra bilhassa kanser tedavilerilerinde kullanilabilecek ilac adaylarının olmasına ve pandemi sırasında yeni tedavi hallerinin geliştirilmesine taban hazırladı.
Çalışmalarını tıp bilimi ile bilgisayar teknolojilerini kesişme noktası olarak tanımlayan Prof. Dr. Bahar, “Hem tıp alanındaki büyük gelişmelerden birebir vakitte bilgisayar teknolojisindeki gelişmelerden yararlanarak, bilgisayar dayanağı ile tıp alanındaki buluşları hızlandırmaya çalışıyoruz. Yeni ilaç dizaynları en değerli uygulama alanımız. Hangi ilaç hangi bileşenler bir ortaya gelirse tesirli olabilirin simülasyonlarını bilgisayar üzerinde yaparak ilaç adaylarını belirliyoruz” dedi.
Geliştirdiği Rapsodi Programı’yla da genetik bozuklukların hastalıklarla münasebetini anlamaya çalıştıklarını lisana getiren Prof. Dr. Bahar, “Dünyadaki data bankalarını tarıyoruz hangi mutasyonlar hangi hastalıklara yol açmış bunları yapay zeka teknikleri ile öğrenip Rapsodi Programı yardımıyla bedenimizde bir proteinde hangi tıp mutasyonun hangi tıp hastalıkları niye olabileceğini anlamaya çalışıyoruz. Bu bireye özel tedaviler için fazlaca değerli bir çalışma” diye anlattı.
Ordinaryus Prof. Dr. Bahar’ın mükafatını, pandemi koşullarında dijital platformda gerçekleştiren merasimde konuşan Koç Holding İdare Heyeti Lideri Ömer M. Koç deklare etti. Koç, “Biyoloji ve tıp biliminde çığır açan çalışmaları ortasında değinilmesi gereken en değerli noktalardan biri, bu başarıyı ailesinden üniversiteye giden birinci kişi olarak elde etmesi; başkası ise, temel çalışmalarının çabucak hepsini bir bilim insanı olarak Türkiye’de tamamlamasıdır” dedi.
‘Simülasyon yapıyoruz’
Beyin hastalıkları ve kanser biyolojisi üzerine çalışmalar hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Bahar şu biçimde konuştu:
“Kemoterapi üzere tedavi biçimlerine cevap vermeyen dirençli göğüs kanseri konusunda sürdürdüğümüz bir projemiz var. Bilhassa metastaz olduğu vakit mevcut tedavi biçimlerinin tesirli olmadığında immünoterapi hallerini kullanmak kıymet kazanıyor, hangi ilaçlar immün sistemini harekete geçirir diyerek ortaklaşa sürdürdüğümüz bir projede simülasyonlar yapıyoruz.
Öte yandan nörodejeneratif hastalıklar konusunda da farklı ilaç kombinasyonlarınin tesirini ve öteki hastalıkların tedavisi için kullanılmakta olan ilaçları yeni emeller icin kullanabilir miyiz, ne üzere yan etkiler olabilir yahut yararı olabilir, onları araştırıyoruz.”
‘Kararlılık fazlaca önemli’
Prof. Dr. Bahar, misyonunun gelecek kuşaklara örnek olmak, ışık tutmak, onların sahip oldukları yetenekleri daha da geliştirmeleri ve kullanmalarına yardımcı olmak olduğunu vurgularken, “Benim akademik kızlarıma, çocuklarıma söylemiş olduğim şey evvel kendinize inancın, yapabilirim diyerek yola çıkın. Üzerinize sorumluluk almakta tereddüt etmeyin. Nitekim istek ediyorsanız, yeteri kadar emek ve vakit verirseniz, asılırsanız yaparsınız. Sebat etmek, kendine güvenmek ve kararlılık epey önemli” dedi.