‘Boğaz’ın İncisi’ üç boyutlu ile hayat buldu

DeSouza

New member
Gökhan Karakaş – İstanbul’un Boğaz kenarındaki en eski mescitlerinden Vaniköy Camii, Vani Mehmed Efendi tarafınca 1665’te yaptırıldı. “Boğaz’ın İncisi” olarak nitelendirilen ve büyük kısmı ahşaptan oluşan “Vaniköy Camii” olarak bilinen Vani Mehmed Efendi Camii, 15 Kasım 2020’de meydana gelen yangında büyük hasar gördü. Caminin onarımı için Kalyon Vakfı, Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü ve Mehmet Vani Vakfı içinde “Vaniköy Cami Proje-Uygulama ve Etraf Düzenlemesi Onarım Protokolü” imzalandı. Mescitteki çalışmalar, 8 Temmuz 2021’de Muhafaza Kurulu’nca onaylanan onarım projesi doğrultusunda başladı. Yangından 1 yıl evvel 3 boyutlu lazer tarama imgeleri kaydedilen cami, bu sayede aslına uygun biçimde bir daha ayağa kaldırıldı.

Aslına uygun materyallerle…

Vaniköy Camii Onarımı Proje Müdürü Yüksek Mimar Nuran Nar, yangından daha sonra ahşap kısımlarından geriye epeyce az şey kaldığını belirterek, çalışmalara ait şu ayrıntıları verdi:

“Bir yıl evvel yapıtın 3 boyutlu tarama yoluyla rölövesinin alınması bizi epeyce keyifli etti. bu biçimdece onarım projesi için elimizde kuvvetli bir bilgimiz oldu. Cami, minare ve şadırvan duvarlarında, 1960’lardaki onarımda ve daha sonraki devirde yapılan çimento harçlı sıvaların raspasını yaptık. Raspa kararında üst kot pencerelerinin teğet kemerlerine, şadırvanın cephelerinde ise mermer çeşme aynalarına ulaştık. Hünkâr Kasrı’nın yer katında yangının tesiri ile tahrip olan sıva kesimleri kaldırıldığında, bezemeli başlıkları olan ahşap sütunlar ortaya çıktı. Yapı üzerinde tespit edilen bu ve gibisi bilgilerle Vaniköy Camii aslına uygun gereçlerle bir daha yapılarak ayağa kaldırıldı.”

‘Açmak için gün sayıyoruz’

İstanbul Boğaziçi’nin tarihine şahit olan Vaniköy Camii’nin tekrar hizmete açmak için gün saydıklarını belirten Kalyon Vakfı İdare Konseyi Üyesi Mehmet Kalyoncu, “18 aydır gece gündüz, büyük bir özveri ve titizlikle çalışıyoruz. Hünkâr Kasrı’nın yer katı kütüphane olacak. Yaklaşık 1600 eser bulunacak. bu biçimdece bir ibadethane olmanın ötesinde senelerca bir toplumsallaşma yeri nazaranvini sürdürmüş” dedi.

‘İnşaatta erkek egemenliği azaldı’

Mimar Rumeysa Çakmak, İş güvenliği uzmanı Edanur Haylaz Noorı, Restoratör Reyhan Polatdemir Atabey, Yüksek Mimar Zeynep Uğur İslam, Restoratör Gamze Karaçul ve Proje müdürü yüksek Mimar Nuran Nar, Vaniköy Camii’nin yenilenmesini yürüten isimler içinde. Milliyet’e konuşan Restoratör Reyhan Atabey, şunları dedi:

“Geçmişten günümüze bir öğreti olarak gelen erkek egemenliğinin inşaat kesimindeki etkisinin azaldığı Vaniköy Camii onarım şantiyesinde görülmektedir. Proje müdüründen şantiye şefi, saha mimari ve restoratörlerine kadar teknik işçi büsbütün bayanlar tarafınca yönetilmektedir. Bayan olarak alanda birebir bakılırsav yapmak, bilgileri daha süratli daha hakikat ve ayrıntıcı fikir ile çözmek ve uygulatmak onarımın her saniyesine müdahil olmak bizleri inanılmaz keyifli ediyor ve gururlandırıyor. adamların daha ağır olduğu bu kesimde bayan olarak nazaranv almak hoş ve değişik görünse de sıkıntı yanlarını da görüyoruz. Bayanları daha naif ve zayıf hissediyorlar fakat bu şantiyede hiç bir vakit hissettirmeden gücümüzün son anına kadar çalışarak şantiyemizi bu vakte getirdik.”