Berlin-Tahran çizgisinde tansiyon tırmanıyor

  • Konuyu başlatan admin
  • Başlangıç tarihi
A

admin

Guest
İran’da 16 Eylül’den bu yana süren protesto şovlarına kuvvetli takviye açıklayan Almanya, Tahran idaresi üstündeki baskıyı da artırıyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Jina Mahsa Amini’nin vefatı daha sonrası İran’da başlayan protestoların bastırılmasından sorumlu olanlara yönelik yaptırımların genişletileceğini duyurdu.

AB ve BM üzerinde baskı artırılıyor

Baerbock, Avrupa Birliği’nde (AB) İran Yönetimi’ne yönelik yeni bir yaptırım paketinin kabul edilmesi için ağır bir çalışma yürüttüklerini, haftaya bu yaptırımların kabul edilmesini hedeflediklerini deklare etti.

Feminist bir dış siyaset izleyen Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, İran’daki bayanlara dayanak için Ekim ayında İranlı oyuncu Pegah Ferydoni ile bir ortaya gelmiştiFotoğraf: Kay Nietfeld/dpa/picture alliance

bununla birlikte Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Kurulu’nda İran gündemli özel bir oturum düzenlenmesi ve burada protesto sürecinde yaşananların aydınlatılması için bir sistem oluşturulmasını istediklerini duyuran Baerbock, “Çünkü biz sorumluların hesap vermesinin mağdurlar için ne kadar değerli olduğunu biliyoruz” dedi.

“Bu işin peşini bırakmayacağız”

Protestoculara kuvvetli dayanışma bildirisi da veren Baerbock, şunları kaydetti:

“Bu için peşini bırakmayacağız. İran’daki erkeklerle bayanların yanındayız ve yalnızca bugün değil, ne kadar sürerse sürsün, muhtaçlıkları olduğu surece yanlarında duracağız. Onların sesini dünyaya duyuruyoruz. İsimleri Mahsa, Nika, Abdolfazel, Muhammad, Omid yahut Minu. Onlar yalnız değiller.”

Federal Meclis şiddeti kınadı

Alman Federal Meclisi de Çarşamba günü düzenlenen oturumda İran’daki protestoculara takviye deklare etti, şovların şiddet yoluyla bastırılmasını kınadı.

Koalisyon hükümetini oluşturan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) meclisteki kümeleri tarafınca sunulan ve kabul edilen önergede şu tabirler yer aldı:

“Acımasız şiddeti kınıyor ve insan hakları ihlallerine karşı ve özgürlük için, kendi bahtını tayin hakkı ve demokrasi için şov yapan beşerlerle dayanışma ortasındayız.”

Federal Meclis, İran’da protestoları bastırmak için uygulanan şiddeti kınadıFotoğraf: Britta Pedersen/dpa/picture alliance

Kabul edilen önerge ile milletvekilleri ayrıyeten Alman hükümetine İran’daki protesto hareketini destekleme, Tahran idaresine yönelik siyasi ve diplomatik baskıyı da artırma daveti yaptı.

Önergede ayrıyeten, “Amini’nin vefatı, kırk yılı aşkın bir müddetdir İran’da insan ve yurttaşlık haklarının sistematik olarak ihlal edilmesinin bir modülüdür ve bu ülkede bilhassa bayanlar ve azınlıklar ayrımcılığa uğramakta ve baskı görmektedir” tabirlerine de yer verildi.

İran tehdit ile karşılık verdi

Tahran idaresinin Almanya’dan verilen iletilere karşılığı gecikmedi.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, Twitter üzerinden, Alman Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’u adres göstererek yaptığı paylaşımda, “Kışkırtıcı, müdahaleci ve diplomatik olmayan tavırlar gelişmişliğe ve bilgeliğe işaret etmez. Eskiye dayanan bağları zayıflatmanın uzun vadeli sonuçları olur” iletisini verdi.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, Almanya’yı “kışkırtıcı” olmakla suçladı, “neticeleri olur” diye de tehdit ettiFotoğraf: Vahid Salemi/AP Photo/picture alliance

İranlı Bakan, Almanya’nın bir tercih yapması gerektiğine işaret ettiği açıklamasında şu ihtarda bulundu:

“Almanya ortak zorlukların üstesinden gelmek için angajmanı seçebilir ya da meydan okumayı. Cevabımız orantılı ve katı olacaktır.”

AB yaptırımları genişletmeye hazırlanıyor

Haftaya yapılacak AB dışişleri bakanları toplantısında İran’a yönelik uygulanan yaptırımların genişletilmesi hedefleniyor.

Spiegel hafta sonunda yayımladığı haberde, ortalarında Almanya’nın da bulunduğu kimi AB üyesi ülkelerin İran’da güvenlik alanında misyon yapan 31 yetkili ve kurumun yaptırım listesine dahil edilmesini istediklerini aktarmıştı. Bu bireylerin yaptırım listesine alınmaları halinde malvarlıkları dondurulacak, AB’ye seyahatleri yasaklanacak.

AB son olarak 17 Ekim’de şovları şiddet yoluyla bastırdıkları nedeni öne sürülerek İran’da “ahlak polisi” olarak isimlendirilen güvenlik vazifelilerinin de ortalarında bulunduğu yetkilileri yaptırım listesine almıştı. AB’nin insan hakları ihlalleri niçiniyle yaptırım listesine dahil ettiği kişi ve kurum sayısı bu kararla 97’ye yükselmişti.

Alman hükümeti tenkitlerin hedefinde

Bu ortada Olaf Scholz başbakanlığındaki Alman hükümeti, İran’da haftalardır süren şovlar konusunda Tahran idaresine karşı gerekli yansıyı göstermemekle eleştiriliyor.

Muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinin milletvekillerinden Norbert Röttgen, Alman hükümetinin İran rejimi üzerinde baskı oluşturmak için gerekli kararlılığı sergilememekle eleştirdi, “Rejime uygulanan asgarî baskı ile aslında protesto hareketi yarı yolda bırakılıyor^” dedi.

Koalisyon hükümetini oluşturan partilerde de tenkitler yükseliyor. FDP’li Renata Alt, “Yaptırım kararlarının alınması epeyce uzun sürüyor ve bunda da tereddütlü haraket ediliyor” tenkidinde bulundu.

İran’da Jina Mahsa Amini’nin öldüğü 16 Eylül tarihi itibariyle başlayan protesto şovları ülke geneline yayıldıFotoğraf: UGC

Hükümetin, protestoculara ve İran’dan kaçan muhaliflere daha kuvvetli takviye vermesi talep ediliyor.

Jina Mahsa Amini, 13 Eylül’de başörtüsünü “gerektiği gibi” takmadığı nedeni öne sürülerek Tahran’da “ahlak polisi” olarak isimlendirilen güvenlik güçleri tarafınca gözaltına alınmış, üç gün daha sonra ömrünü kaybettiği açıklanmıştı. Açıklamada, Amini’nin gözaltında bulunduğu sırada yere düştüğü ve bunun üzerine komaya girdiği tez edilmişti.

Amini’nin vefatı üzerine, 16 Eylül’de başlayan protesto şovları ülke geneline yayıldı. Güvenlik güçlerinin ağır baskısına karşın haftalardır devam ediyor.

dpa,DW / DA,HS