A
admin
Guest
Anayasa Mahkemesi (AYM), ikamet ettiği sitenin karşısına çevresel tesir değerlendirmesi (ÇED) yapılmadan belediye tarafınca balık hali yapılmasından şikayet eden ve bu tarafta açtığı davalar reddedilen vatandaşın ferdi müracaatında özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi, belediyeye ilişkin olan Yavuz Mahallesi’ndeki yere balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasına ait yatırımın onaylanmasına karar verdi.
Bunun üzerine kelam konusu halin yapılacağı yerin karşısındaki sitede oturan bir kişi, sonucun iptali istemiyle Tekirdağ Yönetim Mahkemesine dava açtı. Davacı vatandaş, inşaata başlandığını, halin tamamlanmasının akabinde bulunduğu yerin koku ve gürültü niçiniyle yaşanmaz hale geleceğini savundu.
Mahkemenin davayı reddetmesi üzerine davacı vatandaş, belediyenin takdir yetkisini berbata kullandığını, “çevresel tesir değerlendirmesi gerekli değildir” raporu alınması gerektiği biçimde bu yükümlülüklerin yerine getirilmediğini savunarak sonucu istinaf mahkemesine taşıdı.
İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi 6. İdari Dava Dairesi de yönetim mahkemesinin sonucunın kaldırılacak nitelikte olmadığı sebebi öne sürülerek istinaf talebini reddetti.
Bunun üzerine davacı vatandaş, Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmeden Yüksek Mahkeme, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere sonucun Tekirdağ Yönetim Mahkemesine gönderilmesine karar verdi.
– Gerekçeden
Anayasa’nın 20. unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkı çerçevesinde kamusal makamların, çevreyi müdafaa ve geliştirme, bu bağlamda gerekli tedbirleri alma yükümlülüklerinin bulunduğuna işaret edilen münasebette, bunun nasıl yapılacağı ve bu kapsamda hangi önlemlerin alınacağı konusunun kamu otoritelerinin takdirinde olduğu açıklandı.
Somut müracaatın şartlarında alınması gereken değerli önlemlerden birinin, müracaatçının haklı dertlerinin ne derece gerçek olduğunun ve çevresel rahatsızlığın ne çeşitten tesirlerinin olabileceğinin objektif ve bilimsel bilgilerle ortaya konulması olduğu vurgulanan münasebette, bu konudaki fonksiyonel usullerden birinin de kapsama alınan projelerle ilgili çevresel tesir değerlendirmesi çalışmalarının yapılması olduğu kaydedildi.
Gerekçede, Çevresel Tesir Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 4’üncü unsurunda çevresel tesir değerlendirmesinin, “Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin etrafa olabilecek olumlu ve olumsuz tesirlerinin belirlenmesinde, olumsuz taraftaki tesirlerin önlenmesi ya da etrafa ziyan vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak tedbirlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve denetiminde sürdürülecek çalışmalar” tanımladığı söz edildi.
– “Başvurucunun asıllı savlarına ait rastgele bir kıymetlendirme yapılmamıştır”
Su Eserleri Toptan ve Perakende Satış Yerleri Yönetmeliği’nin 7’nci unsuruna bakılırsa de kuruluş müsaadesi için gerekli evraklardan birinin “Mahalli Etraf Heyetinin, çevresel tesirleri değersizdir sonucu yahut çevresel tesir değerlendirmesi olumlu raporu” olduğunun altı çizilen münasebette, şu tespitlere yer verildi:
“ÇED raporu alınması ve müracaatçının yakındığı rahatsızlıkların tesir derecelerinin ortaya konulması yahut çevresel tesirlerin değersiz olduğunun saptanması açısından Mahalli Etraf Heyetinden bu istikamette bir rapor alınmasının mevzuatta şart olarak düzenlenmiş olması değerlidir. Bu durumda müracaatçının yargılama sürecinde ileri sürdüğü ÇED raporu alınmasına ait argümanı hakkında derece mahkemesi kararlarında rastgele bir değerlendirmenin yer almaması ve mevzuat kararlarına karşın bu bahiste bir gerekliliğin olup olmadığı konusunda inceleme yapılmaması, müracaatçının çevresel rahatsızlığa ait tezleri hakkında ihtimamlı bir yargılama yapılmadığı manasına gelecektir.”
Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda her çeşit toptancı halini yapmak, yaptırmak büyükşehir belediyelerinin bakılırsav ve sorumlulukları içinde sayıldığı aktarılan münasebette, ilgili yönetmelikte de su eserleri hallerinin mesken, iş yeri, ziyanlı husus üreten tesisler ve gibisi yerlere yakın alanlarda kurulamayacağının düzenlendiği açıklandı.
Gerekçede, şunlar kaydedildi:
“Somut olayla ilgili olarak açılan tespit davası kapsamında hazırlanan eksper raporunda, belediye tarafınca hafriyat çalışması yapılırken rastgele bir emniyet ve hafriyat tedbirinin alınmadığı, komşu parsele ilişkin duvarın bir kısmının yıkıldığı ve yağışlı havalarda komşu parseldeki bağımsız kısımların ziyan gorebileceği belirtilmiştir. Derece mahkemelerince müracaatçının asıllı savlarına ait rastgele bir kıymetlendirme yapılmamış, ihtimamlı bir yargılama yürütülerek anayasal standartları karşılayan nitelikte ilgili ve kâfi münasebetlere yer verilmemiştir. Bu durumda müracaatçının menfaati ile belediyenin misyon ve sorumlulukları kapsamında yürütmesi gereken kamu hizmetiyle ortaya çıkacak kamusal fayda bağlamında, somut müracaat özelinde karşı karşıya gelen menfaatler içinde, derece mahkemeleri tarafınca bir kıymetlendirme ortaya konulmamıştır. Bu tespitler ışığında müracaatçının özel hayata hürmet hakkı bağlamında kamusal makamların üzerine düşen müspet yükümlülüklerini yerine getirmediği kararına varılmıştır.”
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi, belediyeye ilişkin olan Yavuz Mahallesi’ndeki yere balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasına ait yatırımın onaylanmasına karar verdi.
Bunun üzerine kelam konusu halin yapılacağı yerin karşısındaki sitede oturan bir kişi, sonucun iptali istemiyle Tekirdağ Yönetim Mahkemesine dava açtı. Davacı vatandaş, inşaata başlandığını, halin tamamlanmasının akabinde bulunduğu yerin koku ve gürültü niçiniyle yaşanmaz hale geleceğini savundu.
Mahkemenin davayı reddetmesi üzerine davacı vatandaş, belediyenin takdir yetkisini berbata kullandığını, “çevresel tesir değerlendirmesi gerekli değildir” raporu alınması gerektiği biçimde bu yükümlülüklerin yerine getirilmediğini savunarak sonucu istinaf mahkemesine taşıdı.
İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi 6. İdari Dava Dairesi de yönetim mahkemesinin sonucunın kaldırılacak nitelikte olmadığı sebebi öne sürülerek istinaf talebini reddetti.
Bunun üzerine davacı vatandaş, Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmeden Yüksek Mahkeme, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere sonucun Tekirdağ Yönetim Mahkemesine gönderilmesine karar verdi.
– Gerekçeden
Anayasa’nın 20. unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkı çerçevesinde kamusal makamların, çevreyi müdafaa ve geliştirme, bu bağlamda gerekli tedbirleri alma yükümlülüklerinin bulunduğuna işaret edilen münasebette, bunun nasıl yapılacağı ve bu kapsamda hangi önlemlerin alınacağı konusunun kamu otoritelerinin takdirinde olduğu açıklandı.
Somut müracaatın şartlarında alınması gereken değerli önlemlerden birinin, müracaatçının haklı dertlerinin ne derece gerçek olduğunun ve çevresel rahatsızlığın ne çeşitten tesirlerinin olabileceğinin objektif ve bilimsel bilgilerle ortaya konulması olduğu vurgulanan münasebette, bu konudaki fonksiyonel usullerden birinin de kapsama alınan projelerle ilgili çevresel tesir değerlendirmesi çalışmalarının yapılması olduğu kaydedildi.
Gerekçede, Çevresel Tesir Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 4’üncü unsurunda çevresel tesir değerlendirmesinin, “Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin etrafa olabilecek olumlu ve olumsuz tesirlerinin belirlenmesinde, olumsuz taraftaki tesirlerin önlenmesi ya da etrafa ziyan vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak tedbirlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve denetiminde sürdürülecek çalışmalar” tanımladığı söz edildi.
– “Başvurucunun asıllı savlarına ait rastgele bir kıymetlendirme yapılmamıştır”
Su Eserleri Toptan ve Perakende Satış Yerleri Yönetmeliği’nin 7’nci unsuruna bakılırsa de kuruluş müsaadesi için gerekli evraklardan birinin “Mahalli Etraf Heyetinin, çevresel tesirleri değersizdir sonucu yahut çevresel tesir değerlendirmesi olumlu raporu” olduğunun altı çizilen münasebette, şu tespitlere yer verildi:
“ÇED raporu alınması ve müracaatçının yakındığı rahatsızlıkların tesir derecelerinin ortaya konulması yahut çevresel tesirlerin değersiz olduğunun saptanması açısından Mahalli Etraf Heyetinden bu istikamette bir rapor alınmasının mevzuatta şart olarak düzenlenmiş olması değerlidir. Bu durumda müracaatçının yargılama sürecinde ileri sürdüğü ÇED raporu alınmasına ait argümanı hakkında derece mahkemesi kararlarında rastgele bir değerlendirmenin yer almaması ve mevzuat kararlarına karşın bu bahiste bir gerekliliğin olup olmadığı konusunda inceleme yapılmaması, müracaatçının çevresel rahatsızlığa ait tezleri hakkında ihtimamlı bir yargılama yapılmadığı manasına gelecektir.”
Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda her çeşit toptancı halini yapmak, yaptırmak büyükşehir belediyelerinin bakılırsav ve sorumlulukları içinde sayıldığı aktarılan münasebette, ilgili yönetmelikte de su eserleri hallerinin mesken, iş yeri, ziyanlı husus üreten tesisler ve gibisi yerlere yakın alanlarda kurulamayacağının düzenlendiği açıklandı.
Gerekçede, şunlar kaydedildi:
“Somut olayla ilgili olarak açılan tespit davası kapsamında hazırlanan eksper raporunda, belediye tarafınca hafriyat çalışması yapılırken rastgele bir emniyet ve hafriyat tedbirinin alınmadığı, komşu parsele ilişkin duvarın bir kısmının yıkıldığı ve yağışlı havalarda komşu parseldeki bağımsız kısımların ziyan gorebileceği belirtilmiştir. Derece mahkemelerince müracaatçının asıllı savlarına ait rastgele bir kıymetlendirme yapılmamış, ihtimamlı bir yargılama yürütülerek anayasal standartları karşılayan nitelikte ilgili ve kâfi münasebetlere yer verilmemiştir. Bu durumda müracaatçının menfaati ile belediyenin misyon ve sorumlulukları kapsamında yürütmesi gereken kamu hizmetiyle ortaya çıkacak kamusal fayda bağlamında, somut müracaat özelinde karşı karşıya gelen menfaatler içinde, derece mahkemeleri tarafınca bir kıymetlendirme ortaya konulmamıştır. Bu tespitler ışığında müracaatçının özel hayata hürmet hakkı bağlamında kamusal makamların üzerine düşen müspet yükümlülüklerini yerine getirmediği kararına varılmıştır.”