Absürt mizahın yeni kültü

DeSouza

New member
Görkem Konutçu – Son devirde büyük beğeni toplayan Feyyaz Yiğit, skeçleri, müzikleri, sinemalarıyla 10 yılı aşkın bir müddetdir hayatımızda. Feyyaz Yiğit’in seyahatine baktığımızda iki şey görüyoruz: Televizyonla tanıştığı günlerdeki “sinir bozucu”, “insanı dalağından yakalayan” absürt mizahını motamot koruyor ve farklı alanlarda farklı işler yapsa da aslında tüm işleri, bir şeyler anlatma, inşa etme isteğinde buluşuyor.

“1988 yılında Düzce’de doğdu. 1999 Düzce zelzelesinden daha sonra ailecek Ankara’ya yerleştiler. Ankara Anadolu Hoş Sanatlar Lisesi’nin fotoğraf kısmında okudu. daha sonra Hacettepe Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Grafik Tasarım Bölümü’ne girdi. Bitiremedi. Alttan aldığı 7 dersi var: Sanat Sosyolojisi / Sanat Tarihi 2 / Göstergebilim / Animasyon 2 / Grafik Tarihi 2 / Tasarım Uygulama / Grafik Tasarım / Sunum Tasarımı.”

Feyyaz Yiğit, kitaplarında yer alan “Yazar Hakkında” kısmında bu biçimde tanıtılıyor. Gereksiz detaylarla bezenmiş, “Feyyazyiğitesk” bir biyografiyle. Bu tabirlerin başında “Yazar Hakkında” denildiğine ve “kitaplarından” bahsetmiş olduğume bakılırsa – bilmeyenler vardır – Feyyaz Yiğit’in sıfatlarından biri “yazar”. Ancak daha fazlaca “oyuncu” ve “müzisyen” sıfatlarıyla biliniyor ki 2018 yılında Ölümlü Dünya’daki performansıyla Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Ödülleri’nde Güldürü Kolunda En Güzel Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü’nü alması, bu sıfatın hakkını verdiğini de gösteriyor. Lakin bu ödül törenindeki sözüyle “herkese oyuncu olmadığını anlatan” Feyyaz Yiğit, aslında müellifliğiyle öne çıkmayı dilek ediyor. Bunun sebepleri ve neticelerina geliriz ama artık sineması biraz geriye saralım…


Mana yüklü şarkılar

Türkiye’nin Feyyaz Yiğit’le tanışması 2011 yılına denk geliyor. Okan Bayülgen’in Kingo Disco programında elinde gitarla tabirsiz bir biçimde dururken “mi minör” vermeme konusunda ısrar edişi hâlâ hafızalardadır. Fakat bir evvel de güldürüye bulanmış müzisyen kimliğiyle daha küçük bir kitle tarafınca tanınıyordu. “Hacı Bi Saniye” isimli kümeyle “Burdurlular, ah Burdurlular / Aşkımızı durdurdular” üzere mana deryasından süzülüp gelmiş bir katre misali kelamları olan “Burdurlular” ya da bir daha memleketimizin bir diğer köşesine selam veren “Çok hoş bir gülümsemen var / Bence sen de Samsunlusun / Benim gibi” kelamlarıyla başlayan “Samsunlu Değilim” üzere müziklere imza atmıştı.

Feyyaz Yiğit’in absürt mizahıyla tanıştığımız programda, en dikkat cazibeli şey, hiç komik olmak üzere bir sıkıntısı yokmuş hatta ortada hiç komik bir şey yokmuş da güya izleyici yanlış bir zanna kapılıp gülüyormuş hissiyatı yaratmasıydı. Bu mizah ve halin tepeye ulaşıp “kült bir eser”e dönüştüğü yer ise “Lost Çok Bozdu” skeci olsa gerek. Bu skeç, Feyyaz Yiğit’in kendi mizahını anlatırken kullandığı “sinir bozucu olmak” ve “insanı dalağından yakalamak” hareketleri için şahane bir örnek.

Kitapları

Bu programdan daha sonra Türkiye’nin birinci internet dizilerinden biri olan “Feyyaz” geldi. Akabinde 2012 yılında “Olduğu Kadar”, 2013 yılında “Aptal”, 2015 yılında “8 – 9 Yıldır Kendimi Yeterli Hissetmiyorum” kitapları yayımlandı. Kitaplarını okurken, ister istemez zihninizde Feyyaz Yiğit kitabı seslendiriyor ve bir daha ister istemez onu izlerken olduğu üzere gülüyorsunuz.

Ölümlü Dünya

2018 yılında Feyyaz Yiğit, bu kere karşımıza bir sinemayla çıktı: Ölümlü Dünya. Feyyaz Yiğit’in hem senaristlerinden biri olduğu birebir vakitte Hür karakterini canlandırdığı sinema, Serbest’in “bir insan azmanı” tarafınca “tokadından dönen tekmesine uçan sırtından ensesine, bedeninin her zerresiyle” dövüldüğü sahne başta olmak üzere bir epeyce repliği ile lisanlara dolandı, toplumsal medyada tepki görüntüleri olarak paylaşıldı, sohbetlerin vazgeçilmez alıntıları oldu. Sinema, yeni periyottaki Feyyaz Yiğit’in de işaretiydi. Bu sineması, 2019’da bir daha hem senaryo takımında yer alıp birebir vakitte oynadığı Cinayet Süsü takip etti. Lakin Ölümlü Dünya ile yükselen beklentinin de tesiriyle Cinayet Süsü, tıpkı muvaffakiyete ulaşamadı.


Lisanlardaki replikler

Bugünlerde diziyi izlemeyenler bile şu replikleri sık sık duyuyor:

“Kardeşim ben senin yılgın bir müsamahayla beni benimsemene mi kaldım?”
“Sadece 10 liramın olması hiç param olmamasından daha fazlaca yakıyor canımı.”
“Kimsenin hiç bir şey bilmediği yerde bir insan her şeyi bilebilir.”
“Kişiye kişi gerek o ki kişiliği şahane.”
“Benim sana tavsiyem düzgünce okuman lazım, uygunca yani, uygunca bir oku…”
“Bir gün evvel babaannesi yenen hiç kimse sonraki gün kahvaltıcıya gitti diye başı dağılmaz bu bir, ikincisi bizler meselelerimizden kahvaltı yaparak kaçan beşerler da değiliz.”

niye gülüyoruz?

Pekala, Feyyaz Yiğit’in mizahına niye gülüyoruz? Bütün silahı, bu cinsteki tüm güldürü işlerinde olduğu üzere diyaloglar. Bu diyaloglardaki güldüren “sır” ne bu biçimde? Farklı bireylerle konuşarak bu sorulara izleyicinin gözünden cevap bulmaya çalıştım.


Yatay bir mizah

Cihat Duman, (Şair/Avukat, 37 yaşında)
durum güldürüsünün iskeletinin diyalog olduğuna dikkat çekerek “Bu sebeple diyalogların gündelik ve şimdiki lisana paralel yazılması, sözdeki zekâ ışığının birinci etapta gözümüzü kamaştırması ve parodi gücünün yüksek olması gerekir. Bu manada orta yüz yaptığı problemleri gündelik hayattan aldığı için parodi dozu yüksek diyaloglardan oluşuyor” diyor.

Duman, güldürülerde vakte bir kazık üzere çakılmanın birinci usulünün muktedire ders vermek olduğunun altını çizerek şu değerlendirmelerde bulunuyor: “halbuki dizide hiç bir başkarakterin babası yok. Geçimlerini nasıl sağladığı da muhaldir bu patronsuz karakterlerin. ötürüsı ile dikey bir mizahtan fazlaca yatay bir mizah mevzubahis.

Absürt lakin gerçekçi

Gökçe Öztürk (Çevirmen, 28 yaşında)
ise niye güldüğünü şu biçimde açıklıyor: “İstanbul’da yaşarken her gün sokakta gördüğüm insanların olaylara verdikleri yansıları izliyormuşum üzere hissediyorum. Komik olmak için sarf edilen ekstra bir efor yok üzere hissettiriyor; tipleme yok, şive latifesi yok. Genel kitleye oynamaktansa kendi inandığı güldürüyü ortaya koyuyor. Öztürk, metindeki “absürt gerçekçiliği”, “Hayat saçma ve belirli bir pencereden bakarsan bütün saçmalıklar komik” diye söz ederken Şaban Çaytaş (Doktora öğrencisi, 27 yaşında) “Gerçek dışı/olmayacak olayların doğal sunumu, aslında gündelik hayatta da karşılaştığımız absürtlükleri gösteriyor. En absürt durumda dahi doğal reaksiyonlar bana hayli insanî geliyor” diyor.

Rolü yaratıyor

Feyyaz Yiğit’in Cinayet Süsü’ndeki “hayal kırıklığı”nın akabinde geçtiğimiz yıl exxen’de yayınlanan Üzere ile yaptığı dönüş ise mükemmel oldu. bir daha hem senarist (dizinin başka senaristi Aziz Kedi) tıpkı vakitte oyuncu olarak… 2011’de Kingo Disco’da gördüğümüz ve aslında kendi başına bir karakter olan “Feyyaz”, ete kemiğe bürünüp Yılmaz olarak karşımıza çıktı güya. Repliklerini gün ortasında tekraren duyduğumuz, şimdiden Türkiye’de güldürü kolundaki değerli işlerden biri oldu.

Yiğit’in yazının başında bahsetmiş olduğum müellifliği ile öne çıkma isteğinin izlerini dizide görmek mümkün. Anlatmaya, lafı olabildiğince büyütüp zenginleştirmeye, “köpürtmeye” karşı büyük bir iştiyakı var. Yılmaz’ın konuşmasında, Feyyaz Yiğit’in şevkle bir şeyler anlatma isteğini görüyoruz. Bu müelliflik sorununa Feyyaz Yiğit’in farklı kulvarlarda içerik üretmesi, ortaya bir şey koyma ve inşa etme isteği üzerinden de bakılabilir. Bir rolü oynamaktansa bir rolü yaratmak -hem yazarken hem oynarken- onun için daha cazip üzere görünüyor.