DeSouza
New member
Günümüzde sağlıklı ve istikrarlı beslenmeye itina gösteren bir fazlaca kişi organik eserleri tercih ediyor. Bahçede ya da meskende kendi zerzevat ya da meyvesini yetiştiren şahısların sayısı her geçen gün giderek artıyor. Zengin besin kıymetiyle sofralarda her vakit ayrıcalıklı bir yeri olan mantar da konutta yetiştirilen besinlerin başında geliyor. Peki sık sık zehirlenme haberleriyle gündeme gelen mantarların konutta yetiştirilmesi sağlıklı mı? Konutta mantar yetiştirenlerin kesinlikle dikkat etmesi gereken adımlar neler?
‘BİRAZ MASRAFLI OLSA DA ÇOK SIKINTI DEĞİL’
Mantarın antikanserojen ve bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleriyle kıymetli bir diyet yiyeceği olduğunu söyleyen Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Mineral ve vitamin açısından büyük bir besin kaynağı olan mantarlar, bununla birlikte proteince güçlü olduğu için vejetaryenler tarafınca da tercih ediliyor. Meskende mantar yetiştirmek, öteki bitkilerin balkonlarda yetiştirilmesine bakılırsa biraz daha zahmetli ve masraflı olsa da epeyce kolay olsa gerek. Mantar üretimi yapmak için evvela sıcaklık, nem ve ışıktan oluşan denetimli bir ortamın kesinlikle sağlanması gerekiyor” dedi.
‘1 KİLO İÇİN 1 METREKÜPLÜK ALAN YETERLİ’
1 kilogram mantar üretmek için 1 metreküplük bir alanın kâfi olduğunu lisana getiren Dr. Ekmen, “Eğer meskeninizde güneşten uzak, bebekler için kullanılan nem makinası üzere bir nemlendirici ve daima 24 santigrat derece sıcaklığı koruma edebilecek boyutta dolap gibisi bir ortam oluşturma bahtınız var ise mantar yetiştirebilirsiniz. Bu ortada sıcaklık asla 30 santigrat dereceyi geçmemeli ve nemin yüzde 70-90 içinde bulunmasına kesinlikle dikkat edilmeli. Ayrıyeten ortam dış etkenlerden uzak olmalı yani rastgele bir yabancı hastalık bulaşmamalı” ikazında bulundu.
‘MANTAR TOHUMU TABİATTA ÇARÇABUK BULUNMUYOR’
Mantarı yetiştirmek için kompost ismi verilen bir besi ortamı hazırlanması gerektiğini söyleyen Ekmen, meskende kompost imalini şu biçimde anlattı:
“Genellikle at gübresinden yapılmakla birlikte konutlarda sentetik kompost yapabilmek için hububat sapları, samanları ve çayır otlarından yararlanılabilir. Eserin besin pahasının yükseltilmesi için organik kökenli tavuk gübresi, kepek, melas yani şeker pancarı artığı şerbeti, ayçiçeği, pamuk ya da zeytin artıkları kullanılabilir. Fakat bu cins katkılar girdikçe risk artar. Konutta yapılabilecek en kolay kompost ortamı saman ile sağlanabilir. Fakat bunların hijyenik olarak bulaşık olmaması gerekiyor. Bu niçinle evvelde yüksek sıcaklıkta ısıtmak, kuru ve gölge bir yerde düzgünce kurutmak üzere ön süreçler büyük değer taşıyor. daha sonra bunlar mantar tohumlarıyla birlikte hava almayacak biçimde plastik naylon torbalara konularak ağızları uygunca bağlanıp üzerlerine küçük hava delikleri açılmalı. Bu ortada mantar tohumunu öbür bitkiler üzere tabiatta çarçabuk bulabilmek mümkün değil. Misel ismi verilen bu tohumlar özel olarak yetiştirilir ve fakat ziraat eserleri satan yerlerde bulunabilir.”
3 HAFTA SONUNDA FİLİZLENİYOR
Yukarıda bahsi geçen kontrollü koşullardan taviz verilmediği takdirde yaklaşık 3 hafta sonunda mantarların kendilerini göstermeye başlayacaklarını aktaran Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Bu evreden daha sonra filizlenen mantarlar günde birkaç nemlendirme biçiminde sulanmalı. sonrasındasında istenen uzunluklarda mantarlar toplanabilir. Evde mantar yetiştirmek için bu etapları yapmak istemeyenler internet sitelerinden satın alınabilecekleri hazır yetiştirme kitleriyle de meskende mantar yetiştirme deneyimini yaşayabilirler” açıklamasını yaptı.
Evde istiridye mantarı, şarap kapağı mantarı, aslan yelesi mantarı, shiitake mantarı ve pioppino mantarı cinslerinin yetiştirebileceğini aktaran Dr. Ekmen, “Ülkemizde marketlerde satılan mantarlar konutta yetiştirilen mantara nazaran daha kıymetli. Kârlı bir yetiştiricilik için mesken ortamından öte biraz daha profesyonel bir ortama, ekipmana ve imkâna sahip olmak gerekiyor” sözlerini kullandı.
EVDE YETİŞTİRİLEN MANTAR SAĞLIKLI MI?
“Renk ve kokuyla ilgili bir değişiklik yoksa ve kültüre koyduğunuz kaynak anaçlar inançlı bir yerden tedarik edildiyse konutta yetiştirilen mantarlar sıhhat açısından bir sorun teşkil etmez” diyen Ekmen, “Ancak yetiştirme esnasında rastgele bir aksaklık, dışarıdan bulaşma üzere niçinlerle sistem dışına çıkıldıysa kesinlikle sıhhatsiz bir eserle karşılaşılır. Her ne olursa olsun mantar tüketilmedilk evvel fazlaca âlâ yıkanmalı ve düzgün biçimde pişirilmeli” bilgisini paylaştı.
‘SEVDİĞİM MANTARI KONUTTA YETİŞTİRDİM’
Piyasada sunulan hudutlu sayıda mantar çeşidiyle yetinmek yerine konutta kendi mantarını yetiştirip sınırsız sayıda seçeneğe sahip olanların sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu bireylerden biri de Namık Malçuk. Severek tükettiği bir mantardan (Agrocybe Aegerita) parmak ucu kadar bir parçayı steril ortamda kültüre aldığını söyleyen amatör mantar avcısı ve yetiştiricisi Namık Malçuk, bunun için alkolle temizlediği kapalı bir kabin kullandığını lisana getirdi. İlk tohum üretimini kabinin ortasında üç basamakta gerçekleştirdiğini belirten Namık Malçuk, bu kademeleri şu biçimde anlattı:
Birinci basamak: “Mantar modülünün gelişimi için patates suyu, az şeker ve agar agar kullanarak besi yeri hazırladım. Hazırladığım besi yerlerini steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin ortasındaki besi yerlerini küçük kavanozlara koydum ve soğuduklarında içlerine minik mantar kesimleri yerleştirdim. 3 hafta daha sonra bu besi yerleri büsbütün mantar misel ağıyla kaplandı. Bu yapıyı epeyce uygun sararak buzdolabında sakladım.”
İkinci evre: “Bu evrede mantar tohumunu hazırladım. Bunun için buğday kullandım. Buğdayları 15-20 dakika kaynattıktan daha sonra suyunu süzdüm. Süzülmüş ve üzerleri bir ölçü kurumuş buğdayların üzerine yüzde 2 kadar toz alçı, yüzde 0.5 kadar da toz kireç serptim ve bunları güzelce karıştırdım. Buğdayları kavanozlara yarısından biraz fazla biçimde doldurdum. Kavanoz kapaklarını buğdaylar hava alabilecek biçimde kapattım. Buğdayları steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin içine getirdiğim buğdayları soğuduktan daha sonra birinci etapta yetiştirdiğim mantar misellerinden içine bir kesim atarak aşıladım. Kavanozları ortada bir çalkaladım. Yaklaşık 3 hafta daha sonra tüm buğdaylar mantar tohumu diyebileceğim yani ekilebilecek hale geldiler.”
Üçüncü etap: “Son etapta elde ettiğim tohumlar için ekilecek yeri hazırladım. Bunun için toz talaş kullandım. 1 kilo kuru toz talaşı yarım saat kadar kaynar suda kaynattım. Kaynatılmış toz talaşların sularının güzelce süzülmesinden daha sonra üzerine 20 gram toz alçı, 5 gram toz kireç serperek karıştırdım. daha sonrasında sıra hazırladığım talaşın içine mantar tohumlarının ekilmesine geldi. Bu süreç için saksı ve poşetler kullandım. Ekim süreci 5 santimetre talaş üzerine mantar tohumu formunda saksı dolana yahut poşet dolana kadar devam etti. Saksının üzerine hava alabileceği bir bezle örttüm, poşetlere de delikler açtım. Karanlık, havadar, pak ve oda sıcaklığında koruma ettiğim saksılardan 3 hafta daha sonrasında mantarlar çıkmaya başladığında ise mantarları daha serin yani 17-18 derecelerde aydınlık havadar nemli bir ortamda yetiştirdim.”
Mantarın muhtaçlığı olan tüm iklimlendirme şartlarının yerine getirilmesi durumunda ekili kompostlardan 2-3 ay ortasında içerisindeki kuru unsur yükünün yüzde 40 ya da 50’si kadar mantar yetiştirilebileceğini söyleyen Malkuç, “daha sonrasında tekrar yeni ekilmiş kompostlara gereksinim var” dedi.
‘BİRAZ MASRAFLI OLSA DA ÇOK SIKINTI DEĞİL’
Mantarın antikanserojen ve bağışıklık sistemini güçlendirici özellikleriyle kıymetli bir diyet yiyeceği olduğunu söyleyen Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Mineral ve vitamin açısından büyük bir besin kaynağı olan mantarlar, bununla birlikte proteince güçlü olduğu için vejetaryenler tarafınca da tercih ediliyor. Meskende mantar yetiştirmek, öteki bitkilerin balkonlarda yetiştirilmesine bakılırsa biraz daha zahmetli ve masraflı olsa da epeyce kolay olsa gerek. Mantar üretimi yapmak için evvela sıcaklık, nem ve ışıktan oluşan denetimli bir ortamın kesinlikle sağlanması gerekiyor” dedi.
‘1 KİLO İÇİN 1 METREKÜPLÜK ALAN YETERLİ’
1 kilogram mantar üretmek için 1 metreküplük bir alanın kâfi olduğunu lisana getiren Dr. Ekmen, “Eğer meskeninizde güneşten uzak, bebekler için kullanılan nem makinası üzere bir nemlendirici ve daima 24 santigrat derece sıcaklığı koruma edebilecek boyutta dolap gibisi bir ortam oluşturma bahtınız var ise mantar yetiştirebilirsiniz. Bu ortada sıcaklık asla 30 santigrat dereceyi geçmemeli ve nemin yüzde 70-90 içinde bulunmasına kesinlikle dikkat edilmeli. Ayrıyeten ortam dış etkenlerden uzak olmalı yani rastgele bir yabancı hastalık bulaşmamalı” ikazında bulundu.
‘MANTAR TOHUMU TABİATTA ÇARÇABUK BULUNMUYOR’
Mantarı yetiştirmek için kompost ismi verilen bir besi ortamı hazırlanması gerektiğini söyleyen Ekmen, meskende kompost imalini şu biçimde anlattı:
“Genellikle at gübresinden yapılmakla birlikte konutlarda sentetik kompost yapabilmek için hububat sapları, samanları ve çayır otlarından yararlanılabilir. Eserin besin pahasının yükseltilmesi için organik kökenli tavuk gübresi, kepek, melas yani şeker pancarı artığı şerbeti, ayçiçeği, pamuk ya da zeytin artıkları kullanılabilir. Fakat bu cins katkılar girdikçe risk artar. Konutta yapılabilecek en kolay kompost ortamı saman ile sağlanabilir. Fakat bunların hijyenik olarak bulaşık olmaması gerekiyor. Bu niçinle evvelde yüksek sıcaklıkta ısıtmak, kuru ve gölge bir yerde düzgünce kurutmak üzere ön süreçler büyük değer taşıyor. daha sonra bunlar mantar tohumlarıyla birlikte hava almayacak biçimde plastik naylon torbalara konularak ağızları uygunca bağlanıp üzerlerine küçük hava delikleri açılmalı. Bu ortada mantar tohumunu öbür bitkiler üzere tabiatta çarçabuk bulabilmek mümkün değil. Misel ismi verilen bu tohumlar özel olarak yetiştirilir ve fakat ziraat eserleri satan yerlerde bulunabilir.”
3 HAFTA SONUNDA FİLİZLENİYOR
Yukarıda bahsi geçen kontrollü koşullardan taviz verilmediği takdirde yaklaşık 3 hafta sonunda mantarların kendilerini göstermeye başlayacaklarını aktaran Dr. Mehmet Erhan Ekmen, “Bu evreden daha sonra filizlenen mantarlar günde birkaç nemlendirme biçiminde sulanmalı. sonrasındasında istenen uzunluklarda mantarlar toplanabilir. Evde mantar yetiştirmek için bu etapları yapmak istemeyenler internet sitelerinden satın alınabilecekleri hazır yetiştirme kitleriyle de meskende mantar yetiştirme deneyimini yaşayabilirler” açıklamasını yaptı.
Evde istiridye mantarı, şarap kapağı mantarı, aslan yelesi mantarı, shiitake mantarı ve pioppino mantarı cinslerinin yetiştirebileceğini aktaran Dr. Ekmen, “Ülkemizde marketlerde satılan mantarlar konutta yetiştirilen mantara nazaran daha kıymetli. Kârlı bir yetiştiricilik için mesken ortamından öte biraz daha profesyonel bir ortama, ekipmana ve imkâna sahip olmak gerekiyor” sözlerini kullandı.
EVDE YETİŞTİRİLEN MANTAR SAĞLIKLI MI?
“Renk ve kokuyla ilgili bir değişiklik yoksa ve kültüre koyduğunuz kaynak anaçlar inançlı bir yerden tedarik edildiyse konutta yetiştirilen mantarlar sıhhat açısından bir sorun teşkil etmez” diyen Ekmen, “Ancak yetiştirme esnasında rastgele bir aksaklık, dışarıdan bulaşma üzere niçinlerle sistem dışına çıkıldıysa kesinlikle sıhhatsiz bir eserle karşılaşılır. Her ne olursa olsun mantar tüketilmedilk evvel fazlaca âlâ yıkanmalı ve düzgün biçimde pişirilmeli” bilgisini paylaştı.
‘SEVDİĞİM MANTARI KONUTTA YETİŞTİRDİM’
Piyasada sunulan hudutlu sayıda mantar çeşidiyle yetinmek yerine konutta kendi mantarını yetiştirip sınırsız sayıda seçeneğe sahip olanların sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu bireylerden biri de Namık Malçuk. Severek tükettiği bir mantardan (Agrocybe Aegerita) parmak ucu kadar bir parçayı steril ortamda kültüre aldığını söyleyen amatör mantar avcısı ve yetiştiricisi Namık Malçuk, bunun için alkolle temizlediği kapalı bir kabin kullandığını lisana getirdi. İlk tohum üretimini kabinin ortasında üç basamakta gerçekleştirdiğini belirten Namık Malçuk, bu kademeleri şu biçimde anlattı:
Birinci basamak: “Mantar modülünün gelişimi için patates suyu, az şeker ve agar agar kullanarak besi yeri hazırladım. Hazırladığım besi yerlerini steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin ortasındaki besi yerlerini küçük kavanozlara koydum ve soğuduklarında içlerine minik mantar kesimleri yerleştirdim. 3 hafta daha sonra bu besi yerleri büsbütün mantar misel ağıyla kaplandı. Bu yapıyı epeyce uygun sararak buzdolabında sakladım.”
İkinci evre: “Bu evrede mantar tohumunu hazırladım. Bunun için buğday kullandım. Buğdayları 15-20 dakika kaynattıktan daha sonra suyunu süzdüm. Süzülmüş ve üzerleri bir ölçü kurumuş buğdayların üzerine yüzde 2 kadar toz alçı, yüzde 0.5 kadar da toz kireç serptim ve bunları güzelce karıştırdım. Buğdayları kavanozlara yarısından biraz fazla biçimde doldurdum. Kavanoz kapaklarını buğdaylar hava alabilecek biçimde kapattım. Buğdayları steril etmek için düdüklü tencere kullandım. Kabin içine getirdiğim buğdayları soğuduktan daha sonra birinci etapta yetiştirdiğim mantar misellerinden içine bir kesim atarak aşıladım. Kavanozları ortada bir çalkaladım. Yaklaşık 3 hafta daha sonra tüm buğdaylar mantar tohumu diyebileceğim yani ekilebilecek hale geldiler.”
Üçüncü etap: “Son etapta elde ettiğim tohumlar için ekilecek yeri hazırladım. Bunun için toz talaş kullandım. 1 kilo kuru toz talaşı yarım saat kadar kaynar suda kaynattım. Kaynatılmış toz talaşların sularının güzelce süzülmesinden daha sonra üzerine 20 gram toz alçı, 5 gram toz kireç serperek karıştırdım. daha sonrasında sıra hazırladığım talaşın içine mantar tohumlarının ekilmesine geldi. Bu süreç için saksı ve poşetler kullandım. Ekim süreci 5 santimetre talaş üzerine mantar tohumu formunda saksı dolana yahut poşet dolana kadar devam etti. Saksının üzerine hava alabileceği bir bezle örttüm, poşetlere de delikler açtım. Karanlık, havadar, pak ve oda sıcaklığında koruma ettiğim saksılardan 3 hafta daha sonrasında mantarlar çıkmaya başladığında ise mantarları daha serin yani 17-18 derecelerde aydınlık havadar nemli bir ortamda yetiştirdim.”
Mantarın muhtaçlığı olan tüm iklimlendirme şartlarının yerine getirilmesi durumunda ekili kompostlardan 2-3 ay ortasında içerisindeki kuru unsur yükünün yüzde 40 ya da 50’si kadar mantar yetiştirilebileceğini söyleyen Malkuç, “daha sonrasında tekrar yeni ekilmiş kompostlara gereksinim var” dedi.